Een rekening delen via een app of een bedrijfslening binnen tien minuten afsluiten via een website. Voor geldzaken gaan mensen allang niet meer alleen naar een bank. De traditionele banken hebben stevige concurrentie van financiële tech-startups.
Terwijl bij banken duizenden mensen hun baan verliezen, zien kleine IT-bedrijfjes een gat in de markt. Langzaam nemen ze steeds meer taken van bestaande banken over.
Nieuwsuur duikt in de wereld van de Fintech en spreekt met Pieter van der Does, de CEO van Adyen en met Ali Niknam, oprichter van Bunq, de nieuwste bank van Nederland.
Nadrukkelijk geen bank
Op een kantoortje vlakbij station Amsterdam Sloterdijk turen dertig jonge mensen naar hun computerscherm. Een maand geleden werd bekend waar zij mee bezig zijn: de startup Bunq. Het is een nieuwe bank, mét bankvergunning.
Maar bankieren mogen we het niet noemen van oprichter Ali Niknam. "Volgens mij bestaat er nog niet echt een woord voor wat wij zijn. We zijn een tech-bedrijf met een banklicentie." Bunq wil het beheren van een rekening met een moderne app vooral leuk en makkelijk maken.
Bank buitenspel
Een paar kilometer verderop zit een ander Fintech-bedrijf: Adyen. Het bedrijf regelt per dag wereldwijd zo'n vier miljoen transacties voor onder andere Spotify, Uber en Groupon. Ook Adyen is nadrukkelijk geen bank, maar biedt wel een dienst aan die ook door banken wordt aangeboden.
"De bank staat hierbij 100 procent buitenspel", zegt topman Pieter van der Does. "Nee, dat vinden de banken niet leuk. Ze hadden niet verwacht dat een nieuwkomer op betalingsverkeer grote klanten kon wegkapen."
Adyen is inmiddels enkele miljarden waard en is daarmee het belangrijkste Fintech-bedrijf in Nederland. Samen met andere Fintech-bedrijven snoepen ze steeds vaker een beetje van de diensten van de bestaande banken af.
20 miljard
Fintech groeit hard de laatste jaren. De Silicon Valley Bank berekende voor Nieuwsuur dat in 2015 wereldwijd 20 miljard dollar in Fintech is geïnvesteerd. In 2013 was dat nog 4 miljard. Ook in Nederland worden miljoenen gestoken in de financiële startups.
Reden voor oud-bankier Don Ginsel om een branchevereniging te beginnen. Met Holland Fintech helpt hij startups en opent hij begin 2016 een kantoor waar Fintech-bedrijven zich kunnen vestigen.
Volgens Ginsel kan Fintech goed concurreren met de grote spelers, maar is regelgeving nog een barrière. "De toezichthouder is nog erg ingericht op oude grote financiële instellingen." De Autoriteit Financiële Markten (AFM) wil daar komend jaar verandering in brengen en begint een speciaal Fintech-team.
Er komt een generatie jongeren die zich helemaal niet bindt aan banken. Welke van de vier grote Nederlandse banken blijven overeind?
Einde van de banken?
Volgens onderzoek van het World Economic Forum gaat Fintech voor grootschalige opschudding in de bankensector zorgen. Ook hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans voorspelt een grote verandering: "Je kunt je afvragen welke van de vier grote Nederlandse banken overeind zullen blijven de komende tien jaar. Er komt een generatie jongeren die zich helemaal niet bindt aan die banken. Zij willen gewoon snel en eenvoudig goedkope financiële diensten geleverd krijgen."
Maar volgens Rotmans is Fintech niet het uiteindelijke doel: "Het doel is niet zozeer om zoveel mogelijk financiële startups te creëren, want 80 procent verdwijnt de komende vier jaar. Het doel is om tot een duurzaam financieel systeem te komen, en daarvoor heb je die startups nodig."
De banken zelf zeggen niet bang te zijn voor de financiële startups. ABN Amro steekt dit jaar 10 miljoen euro in financiële startups en ING werkt aan een gelijksoortige app als die van Bunq.
