De terroristen in Parijs hebben bij het maken van de gebruikte bomgordels zeer waarschijnlijk hulp gehad uit Irak of Syrië, of ze hebben daar geleerd hoe het moet. Dat zegt de Noorse terreurexpert Anne Stenersen. "Het type bomgordel wat zij hebben gebruikt, is niet iets wat je kunt maken met uitsluitend informatie van internet."
Stenersen is verbonden aan het onderzoeksinstituut FFI en geldt als een autoriteit op het gebied van jihadisme. Zij adviseert onder andere het Noorse ministerie van Defensie over terrorisme.
De terroristen in Parijs gebruikten de springstof TATP voor hun bomgordel. Het in elkaar zetten van een dergelijke bomgordel is technisch ingewikkeld. De ontsteker is moeilijk te maken. Ook moet je erop letten dat de explosieven krachtig genoeg zijn.
In conflictgebieden is het volgens Stenersen relatief makkelijk om aan de chemicaliën te komen die nodig zijn voor zulke explosieven. Die chemicaliën durven ze vaak niet mee te nemen naar Europa omdat ze grote kans lopen om te worden gepakt, zegt Stenersen.
Ervaren bommenmaker
Om dat probleem te omzeilen, kunnen terroristen in Europa zelf een laboratorium opzetten waar ze chemicaliën kunnen bewerken die ze lokaal makkelijk kunnen krijgen. Maar ook dat is technisch ingewikkeld, want in het algemeen weet alleen een ervaren bommenmaker hoe dat moet. En zulke mensen lopen in Europa al snel in de gaten, volgens de Noorse terreurexpert.
De terroristen die in Parijs toesloegen hebben hun explosieven dan ook waarschijnlijk gekocht op de zwarte wapenmarkt in Europa.
Het gebruik van de vuurwapens en bomgordels is niet nieuw, wel dat ze deze tegelijkertijd gebruiken bij aanslagen in Europa.
"Wat zij in Parijs hebben gedaan, is zeer ambitieus", zegt Stenersen, “Het gebruik van de vuurwapens en bomgordels is niet nieuw, wel dat ze deze tegelijkertijd gebruiken bij aanslagen in Europa."
Kalasjnikovs
Een aanpassing in de gebruikte methode door de terroristen ziet ook Nils Duquet, een deskundige in de illegale wapenhandel die is verbonden aan het Vlaams Vredesinstituut in Brussel.
De gangbare methode is volgens Duquet het gebruik van explosieven in het openbaar vervoer, zoals is gebeurd bij de aanslagen in Londen (2005) en Madrid (2004). "Maar vandaag de dag worden er ook vuurwapens gebruikt, zoals kalasjnikovs, die veel slachtoffers maken", stelt de Belgische deskundige.
Volgens hem zijn er veel verschillende soorten kalasjnikovs op de illegale markt en het aantal zware wapens dat daar te koop is, neemt toe. Met name België heeft een reputatie als het om vuurwapens gaat, zegt Duquet. Waar de in Parijs gebruikte wapens zijn aangeschaft, is overigens niet bekend.
Expertise
Tot 2006 was het in België mogelijk om enkel met een identiteitsbewijs een wapen te kopen. Pas toen kwam er fatsoenlijke wapenwetgeving, zegt Duquet. In België zijn dan ook veel wapens voorhanden. Daarnaast weten veel Belgen hoe je een wapen moet onderhouden en repareren. "Dergelijke expertise is belangrijk in de illegale wapenhandel", stelt Duquet.
Zo werd in januari bij de aanval op het satirische tijdschrift Charlie Hebdo in Parijs een CZ 58 machinegeweer gebruikt dat door het voormalige Tsjechoslowaakse leger was gebruikt. Het wapen werd gekocht door een Belg, die het vervolgens via internet doorverkocht, waarna het weer gebruiksklaar is gemaakt.
Neutraliseren
De Europese Commissie wil ervoor zorgen dat wapens die onklaar zijn gemaakt, niet opnieuw kunnen worden gebruikt. De verspreiding van dit soort 'geneutraliseerde' wapens zou aan banden moeten worden gelegd. Ook moet worden bijgehouden wie dit soort wapens bezit. Onklaar gemaakte wapens zouden in ieder geval nooit in handen van particulieren mogen komen.
Daar is Duquet het mee eens. "In sommige landen is de procedure van neutraliseren niet goed doorlopen. Daardoor is het relatief simpel om ze weer klaar te maken voor gebruik." Daarnaast moet het voor particulieren in Europa moeilijker worden om (semi-automatische) wapens aan te schaffen en te bezitten.
Morgen praten EU-ministers over het voorstel van de commissie om het bezit en gebruik van vuurwapens in Europa aan te pakken. Gehoopt wordt dat de maatregelen volgend jaar juli van kracht zijn. De verwachting is dat de ministers akkoord gaan met het pakket maatregelen.