'In dit dorp zijn we allemaal afhankelijk van geld uit Europa'

Senegal heeft sinds haar onafhankelijkheid nog nooit een oorlog gekend. Het is een democratisch en politiek stabiel land. Maar toch is Senegal al jaren een groot leverancier van migranten die Europa proberen te bereiken.

Economische migranten die hopen op een beter leven in Europa. Alleen dit jaar al waren dat volgens de International Organization for Migration (IOM) ruim 4000. Maar het werkelijke aantal ligt nog stukken hoger want de meeste migranten uit Senegal ontlopen de registratie bij aankomst en verdwijnen in de illegaliteit.

In Nieuwsuur vanavond een reportage uit Senegal waar jongeren massaal wegtrekken naar Europa.

Vertrouwen

De zuidoostelijke regio Tambacounda in het binnenland van Senegal geldt als hét knooppunt voor de woestijnroute richting de Middellandse Zee. Het is er arm en er heerst veel werkeloosheid. Jongeren zijn het vertrouwen in hun eigen land verloren en vertrekken via Agadez, Libië en de Middellandse Zee naar Europa.

Terwijl Senegal aan de ene kant kampt met vertrekkende jongeren, speelt het teruggestuurde geld van de migranten een steeds belangrijker rol in de Senegalese economie. Zo wordt in het dorp Missirah vrijwel elk gezin onderhouden door familieleden in het buitenland.

"In alle eerlijkheid, we zijn helemaal afhankelijk van migranten uit Europa. Alles wat we hier hebben komt door hen", zegt Biagui Mady. Hij heeft een stichting opgezet die met het teruggestuurde geld uit Europa het dorp van basisvoorzieningen voorziet, zoals een vuilnisophaaldienst of een school.

Rijk

De migranten hebben ook de blikvanger van het dorp, een grote moskee, laten bouwen. Biagui neemt ons mee naar de rijkste familie van Missirah, de familie Kanté. Met 40 familieleden in Europa mogen zij zich rijk noemen: hun huis is behangen met satellietschotels en er wordt regelmatig een nieuwe etage bij gebouwd.

Maar andere families, zoals de familie Bourog, hebben minder geluk. Zij hebben geen inkomstenbron uit Europa: hun oudste zoon zit al tien jaar in Spanje maar vindt daar geen werk. Hun tweede zoon verdronk dit voorjaar in de Middellandse Zee.

Heft in eigen hand

Volgens officiële cijfers ligt het percentage aan teruggestuurd geld van migranten die in het buitenland werken op 12 procent van het BNP. Maar volgens migratiedeskundigen komt er veel meer geld vanuit Europa Senegal in via de onofficiële weg: koffers met geld, laptops en mobiele apparatuur.

"Ik denk dat het zeker voor 35 procent aan de Senegalese economie bijdraagt", zegt migratiedeskundige Aly Tandian. "En het neemt alleen maar toe. Met die geldzendingen wordt scholing, zorg en huur betaald. Het betaalt hele gebouwen en ook transport. Waar de staat afwezig is, springen de migranten in het gat en nemen het heft in eigen hand. Senegal is uitdrukkelijk afhankelijk is van geldzendingen."

Baya Kara legt uit waarom zoveel landgenoten de gevaarlijke overtocht naar Europa wagen. "We hebben hier geen werk, geen mogelijkheden, we kunnen niet genoeg verdienen om voor onze families te zorgen. Maar de jongens die in Europa zijn gaan werken, komen terug naar Senegal met geld, auto’s en mooie kleding. Dat motiveert anderen om ook te gaan."

Toekomst

Migratiedeskundigen spreken van de zoveelste 'no future-generatie' in Senegal. "Ook al horen ze om zich heen dat Afrika het continent van de toekomst is, in hun ogen ligt de toekomst in Europa."