Techgiganten veroveren de nieuwsmarkt

Een like, een bericht delen of iets retweeten, techbedrijven krijgen een steeds belangrijkere rol in de verspreiding van het nieuws. Google, Facebook en Apple manifesteren zich met allerlei nieuwe initiatieven steeds nadrukkelijker op de journalistieke markt en weten zo grote nieuwe groepen te bereiken.

Een uitkomst voor kranten die kampen met teruglopende oplagecijfers? Of moeten zij vrezen voor deze techreuzen en bepalen zij straks wat nieuws is?

In Nieuwsuur vanavond een rondgang in medialand over de ontwikkelingen op de journalistieke markt.

Adverteerders

Apple kwam al met een eigen News App, Twitter heeft Moments en neemt zelf journalisten aan. En Google kwam ook met snellere mobiele pagina’s, Advanced Mobile Pages, en introduceerde een Europees Nieuwsfonds van 150 miljoen euro voor innovatieve journalistieke projecten.

Voor Mark Deuze, hoogleraar Mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam, is het niet verrassend dat techbedrijven zo geïnteresseerd zijn in nieuws. "Of het nou Snapchat, Google, Platform, Twitter is, voor al die platformen geldt dat zij willen dat je zoveel mogelijk tijd op hun platform doorbrengt, dan kunnen zij die data doorverkopen en dat is interessant voor adverteerders."

De online tak van het Duitse weekblad Der Spiegel hoort net als The Guardian, The New York Times en anderen tot de eerste lichting nieuwsuitgevers die meedoen aan zo’n nieuw initiatief: Instant Articles van Facebook. Dat zijn artikelen die sneller laden op een mobiele telefoon en waarvoor de bezoeker binnen Facebook blijft. Lezers komen daarbij helemaal niet meer naar de eigen krantensite.

"We bereiken nu al veel mensen via Facebook, daar zijn onze gebruikers dus daar moeten we ook zijn. Met die Instant Articles bieden we het beste product voor onze lezers. Wij hebben bovendien een goede deal met Facebook: wij hebben controle, over de inhoud en de advertenties: het is zoals SpiegelOnline maar dan op een ander platform", zegt Torsten Beeck, hoofd social media bij SpiegelOnline.

Uitdaging

Maar voor veel nieuwsuitgevers is het nog geen uitgemaakte zaak of ze wel met deze techgiganten moeten samenwerken. De afgelopen jaren lagen veel uitgevers regelmatig in de clinch met vooral Google News, omdat die in hun ogen advertentie-inkomsten afsnoepte. In sommige landen kwam het zelfs tot een boycot van Google News.

"We hebben al jaren scherpe discussies met kranten gehad over Google News, en zijn blij dat het nu opgelost is. We zien het als een gemeenschappelijke uitdaging om te kijken hoe je technologie in kan zetten om mensen te vinden en te boeien", zegt Pim van der Feltz van Google Nederland.

"Het Europese Nieuwsfonds is een manier van Google om goede sier te maken bij de uitgevers", zegt Mark Deuze. Voor het net opgerichte nieuwsfonds werkt Google samen met grote Europese kranten als Die Zeit en El Pais. NRC is de enige Nederlandse partner in het Google Nieuwsfonds.

"Wat wij te bieden hebben is interessant voor Google", zegt Peter Vandermeersch, hoofdredacteur van NRC. "Wij hebben 200 journalisten die kwalitatief goede journalistiek leveren en dat is voor de Google’s van grote waarde. Aan de andere kant, als je de verhouding vergelijkt met David en Goliath, dan zijn wij een hele kleine David en zij een hele grote Goliath. Daarom is het interessant om samen met andere Davids ervoor te zorgen dat die Goliath ons niet helemaal onder de voet loopt."

Volgens Google directeur Pim van der Feltz heeft de toenemende samenwerking met nieuwsbedrijven niet als gevolg dat Google ook de inhoud en volgorde van het nieuws gaat bepalen. "Nee hoor, daar houden wij ons helemaal niet mee bezig, ons doel is om na te denken over hoe gebruiken mensen nieuws anders en hoe kunnen we technologie inzetten om dat te doen. "

Macht

Maar volgens hoogleraar Mediastudies Mark Deuze ligt dat toch echt anders. "Als nieuwsbedrijven hun inhoud aan Facebook en Google gaan geven, kan het tot gevolg hebben dat zij de volgorde van het nieuws gaan bepalen en dat is niet de volgorde die een journalistiek bedrijf zou kiezen. In die zin kan er veel macht verschuiven in het medialandschap de komende jaren."