De komst van vluchtelingen naar Nederland leidt tot heftige reacties: explosieve informatieavonden, gemeenten die naarstig op zoek zijn naar plekken voor opvang en de bestorming van een asielzoekerscentrum.
Maar er zijn ook groepen vrijwilligers die de vluchtelingen willen helpen.
Europa-correspondent Saskia Dekkers deed onderzoek in verschillende landen. Vanavond deel 2: Nederland. Dekkers peilt de stemming in Tilburg, waar midden in de wijk Fatima een noodopvang komt voor vierhonderd vluchtelingen.
Op 22 september horen de buurtbewoners dat er in het oude bejaardentehuis, in het hart van de wijk Fatima, een noodopvang komt voor vierhonderd vluchtelingen. Diezelfde avond organiseert de gemeente Tilburg een voorlichtingsavond om het besluit toe te lichten.
Zaal ontploft
De zaal met buurtbewoners ontploft van woede. De bewoners vinden dat ze voor een voldongen feit worden gesteld. Buurtbewoonster Imke: "Je denkt: kom op, dit ga ik niet pikken. Dat er zo als burger met je wordt omgegaan. Dan voel je zelf al een beetje agressiviteit. Dat is jammer."
"Iedereen was die avond opgeladen en zat vol emotie, ik ook. En dan kom je niet tot een gesprek. Mensen konden even stoom afblazen", zegt de Tilburgse wethouder Mario Jacobs.
Incidenten
De gemeente schrikt van de heftige reacties en zet een omgevingsmanager aan het werk. Berry Simons zoekt contact met de bewoners in de wijk en probeert te achterhalen wat er leeft.
"Overal in Nederland zijn incidenten, dus we kunnen als gemeente niet zeggen dat er niets aan de hand is. Ik begrijp de zorgen. We hopen dat we op deze manier in gesprek blijven met de bewoners zodat we alles bespreekbaar kunnen maken. Maar we gaan ze niet vertellen dat het niet doorgaat."
Ik begrijp dat de opvang nodig is in Nederland. Maar ik vind dat het wel erg onverwacht komt in onze wijk.
Verdeeldheid
Ook de wijkbewoners proberen greep te krijgen op de situatie in de wijk. Ze zijn geschrokken van de agressieve reacties en maken zich zorgen over de verdeeldheid in de wijk. "Het ergste wat er kan gebeuren voor de asielzoekers is dat ze in een vijandige omgeving komen. Het ergste wat ons kan overkomen is dat wij tegen elkaar gaan schreeuwen en ruzie maken", zegt buurtbewoonster Marianne. "Ik wil dat we in ieder geval als wijk een eenheid blijven."
Mensen maken zich zorgen over het aantal asielzoekers. Vierhonderd mensen, met z’n vieren op kamertjes van 12 vierkante meter. Een buurtbewoonster: "Dat gaat spanningen geven. Eerst zou het gebouw niet voldoen aan de eisen om er oude mensen in te vestigen. Die moesten verhuizen en nu zou het wel goed genoeg zijn voor vierhonderd vluchtelingen? Een beetje apart."
Onzeker
Intussen is er ook een Facebookpagina opgezet: ‘De wijk helpt’. Tientallen mensen willen activiteiten organiseren voor de vluchtelingen.
Maar er zijn ook mensen die ongerust blijven. Buurtbewoonster Imke: "Ik begrijp dat de opvang nodig is in Nederland. Maar ik vind dat het wel erg onverwacht komt in onze wijk. Daar schrik ik van. Ik realiseer me dat het spanningen kan opleveren. Onze wijk is een rustige en sociale wijk en door de noodopvang wordt dat ineens onzeker."
Als je op wijkniveau niet samenwerkt, red je het niet binnen deze politieke spanningen.
Wijkniveau
Voor- en tegenstanders besluiten samen te gaan werken. De identiteit van de wijk moet behouden blijven. Die moet niet uiteenvallen of van karakter veranderen.
Buurtbewoners worden in verschillende groepen ingedeeld. Er zijn mensen die een welkom zullen voorbereiden. Anderen gaan juridisch stappen ondernemen. En er is een groep die zich wil inzetten voor de veiligheid van de wijk. Vertegenwoordigers van de groepen vergaderen samen.
Marianne: "We hebben dit uitdrukkelijk zonder de gemeente gedaan. Samen met de gemeente werkt dit niet. Als je op wijkniveau niet samenwerkt, red je het niet binnen deze politieke spanningen."