Staatssecretaris Wilma Mansveld treedt af na de kritiek in het Fyra-rapport op haar functioneren. De staatssecretaris lang al langer onder vuur. Haar positie werd onhoudbaar na het harde oordeel van de Fyra-enquêtecommissie.
Verschillende bewindspersonen, waaronder dus de huidige staatssecretaris Mansveld (Infrastructuur) en minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën), hebben de Kamer volgens de enquêtecommissie onjuist en/of onvolledig geïnformeerd over de hoge snelheidsverbinding tussen Amsterdam en Brussel.
De commissie zegt in haar rapport 'De reiziger in de kou' dat het beloofde vervoer er niet is gekomen omdat andere belangen steeds voorrang kregen boven het reizigersbelang.
In Nieuwsuur vanavond de politieke reacties en het laatste nieuws.
Volgens de enquêtecommissie, onder voorzitterschap van CDA-Kamerlid Van Toorenburg, heeft staatssecretaris Mansveld de Kamer "ten minste onvolledig en strikt genomen onjuist geïnformeerd" over het inspecteren van de Fyra-treinen. De Inspectie Leefomgeving en Transport zou niet de bevoegdheid hebben om de Fyra's te onderzoeken, maar de commissie vindt dat dat niet klopt.
Verkeerde been
De staatssecretaris zou ook kort nadat de Fyra was gaan rijden de Kamer op het verkeerde been hebben gezet. Ze heeft volgens de commissie het beeld opgeroepen dat het steeds beter ging met de trein. De commissie schrijft daarover: "Uit de brief wordt niet duidelijk dat het materieel grote betrouwbaarheidsproblemen heeft en dat er veel inspanningen nodig zijn om de geleverde prestaties te realiseren." Ook dat noemt de commissie onvolledig informeren van de Kamer.
De enquêtecommissie vindt het verder ongepast van Mansveld dat ze bij het plan van de NS om met de Fyra te stoppen verwees naar de veiligheid. Ze had zorgvuldiger met dat begrip moeten omgaan.
Eer en geweten
In een korte verklaring zei Mansveld dat ze altijd heeft geprobeerd om de Kamer naar eer en geweten te informeren over elke stap die ze heeft gezet. "Maar de enquêtecommissie is van mening dat dit onvoldoende is gebeurd. En wat ik er ook van vind, dat betekent dat ik dingen niet goed heb gedaan."
Ook andere bewindslieden hebben steken laten vallen in de communicatie met de Kamer. Zo heeft minister Dijsselbloem de Kamer volgens de commissie onvolledig geïnformeerd over de financiële aspecten van een schikking tussen NS en Fyra-bouwer AnsaldoBreda.
De commissie zegt over ex-minister Eurlings zelfs dat hij de Kamer heeft misleid. Volgens Van Toorenburg heeft hij informatie over een mogelijk faillissement van HSA, het samenwerkingsverband van NS en KLM, bewust "minder helder gepresenteerd".
Financiële belangen voorop
De enquêtecommissie vindt dat de opeenvolgende bewindslieden en NS verantwoordelijk zijn voor het mislukken van de Fyra. Volgens Van Toorenburg stelden de Staat en de NS financiële en strategische belangen voorop: "De Staat vond vooral de financiële opbrengsten belangrijk en de NS wilde vooral de eigen positie op het Nederlandse spoor houden."
Verantwoordelijk
Staatssecretaris Mansveld is namens het kabinet verantwoordelijk voor de Fyra. Zij kreeg het dossier weer overgedragen van Melanie Schultz, "met een korte toelichting". Schultz had gezegd dat er alleen nog maar een samenwerkingsovereenkomst met België hoefde te worden getekend en dat dan de treinen op 9 december 2012 konden gaan rijden.
Maar Mansveld kreeg te maken met een onwillige Belgische overheid en tegenwerkend Belgisch spoorbedrijf, productie-achterstand bij de fabrikant, technische mankementen aan de treinstellen, onduidelijke inspectieprocessen en meningsverschillen binnen het kabinet.
Teleurstelling
De NS geeft toe dat ze haar ambities en beloften niet waar heeft kunnen maken. Het bedrijf reageert met een korte schriftelijke verklaring op het rapport van de parlementaire enquêtecommissie.
"Het project Fyra is een grote teleurstelling geworden voor de reiziger en voor ons", schrijft de NS. Het bedrijf zegt dat er maatregelen zijn genomen om vergelijkbare fouten in de toekomst te voorkomen.