De vluchtelingencrisis heeft Europa dwars doormidden gespleten. Oost en West staan tegenover elkaar. De meeste Oost-Europese landen willen niet meedoen aan de opvang van asielzoekers. Het meest vergaand daarin is de Hongaarse premier Viktor Orbán, die als eerste ook een hek om zijn land liet bouwen.
Nieuwsuur spreekt met László Marácz, docent Oost-Europese Studies aan Universiteit van Amsterdam. Ook een gesprek met correspondent Marcel van der Steen aan de Servisch-Kroatische grens.
Prikkeldraad
Dit weekend sloot Hongarije de grens met Kroatië volledig af. Het land heeft een hek van prikkeldraad opgetrokken aan de Kroatische grens, identiek aan het hek dat eerder bij Servië geplaatst werd. Het lijkt een duidelijk signaal naar de EU. Met het sluiten van die grens is de belangrijke route voor vluchtelingen die Europa willen bereiken, verdwenen.
Vluchtelingen kozen de afgelopen tijd steeds vaker voor de zogenoemde Balkanroute, die via Hongarije en Oostenrijk naar Duitsland loopt. Zo'n 5000 tot 8000 migranten passeerden dagelijks de grens tussen Kroatië en Hongarije. Om de vluchtelingenstroom in te dammen sloot Hongarije eerder al de grens met Servië.
Begrip voor hek
De Hongaarse premier Orbán krijgt veel kritiek op het hek waarmee Hongarije vluchtelingen uit het land wil houden. Maar er is zo nu en dan ook begrip voor het handelen van de premier, bijvoorbeeld van CDA-leider Sybrand Buma. Hij noemde dit weekend de maatregel "onder de huidige omstandigheden moreel aanvaardbaar".
Volgens László Marácz is dat begrip wel op z'n plaats. "Het hek is een afsluiting van een hele voorgeschiedenis. Hongarije werd de afgelopen negen maanden overspoeld met vluchtelingen. Dat heeft het dagelijkse leven daar ontwricht. Er moest worden ingegrepen, want het kon zo niet verder."
Geen andere opties
Marácz noemt het hek geen fraaie oplossing. "Niemand vindt het leuk, maar het is nodig geweest om het probleem in Hongarije weer enigszins beheersbaar te krijgen." Volgens Marácz had Hongarije ook niet veel andere opties.
"Premier Orbán heeft een paar maanden geleden in Brussel aan de bel getrokken. Hij heeft daar gezegd dat de situatie uit de hand zou lopen en er iets moest gebeuren. Dat leidde tot niets en toen heeft Hongarije besloten zelf actie te ondernemen. Vervolgens is het hek geplaatst."
Visegrad-groep
Hongarije heeft inmiddels de hulp ingeroepen van de Visegrad-landen, ook wel de V4 genoemd. Hongarije maakt samen met Tsjechië, Slowakije en Polen onderdeel uit van die groep. De vier landen werken in die formatie al zo'n twintig jaar samen. Door de krachten te bundelen hoopten de landen hun integratie binnen Europa te bespoedigen.
Nu de vluchtelingencrisis aanhoudt werken de landen op een heel andere manier samen. Hongarije krijgt militaire steun van de V4 om de komende tijd de Hongaarse grenzen aan de zuidkant van het land te beschermen. Militaire eenheden uit Tsjechië, Slowakije en Polen zullen de Hongaarse troepen bijstaan.
Slovenië
Nadat Hongarije zondag de grens met Kroatië sloot, probeerden veel vluchtelingen via Slovenië door te reizen. Om controle te houden op de stroom vluchtelingen, heeft Slovenië besloten maximaal 2500 vluchtelingen per dag binnen te laten. Daardoor ontstaan er problemen bij de buurlanden. Bijvoorbeeld aan de Kroatische grens. In het grootste vluchtelingenkamp in Kroatië moesten vluchtelingen gisteren in de regen buiten slapen.
Intussen komen dagelijks nog steeds vele duizenden vluchtelingen Europa binnen die via de Balkan naar Noordwest-Europa willen reizen. Voor velen van hen is Duitsland de eindbestemming van de reis.
