Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) werkt zich een slag in de rondte om genoeg slaapplaatsen te vinden voor alle asielzoekers die naar Nederland zijn gekomen. In de normale asielzoekerscentra is er geen plaats meer en daarom worden asielzoekers nu tijdelijk opgevangen in sporthallen, gevangenissen en andere noopopvanglocaties.
De Nederlandse politiek lijkt compleet overvallen door het structurele tekort aan opvangplaatsen en zoekt koortsachtig naar oplossingen. Met als voorlopige hoogtepunt de gedwongen plaatsing van een groep asielzoekers in het Drentse dorpje Oranje. Had de politiek de opvangproblemen niet kunnen en moeten zien aankomen?
Nieuwsuur bespreekt de kwestie met Gerd Leers, voormalig minister voor Immigratie en Asiel in kabinet-Rutte I, Eduard Nazarski, directeur van Amnesty International en oud-directeur van Vluchtelingenwerk Nederland, en Erry Stoové, voormalig directeur van het COA.
Buffercapaciteit
Volgens oud-COA-directeur Erry Stoové was het huidige opvangprobleem minder nijpend geweest als er een buffercapaciteit was aangelegd, zoals hij en andere directeuren van het COA altijd hebben aangegeven.
"Een permanente voorraad van 15.000 tot 20.000 bedden die je pas uitpakt als de nood hoog is." Eduard Nazarski van Amnesty International zegt dat ook hij diverse keren bij de politiek heeft aangegeven dat een buffercapaciteit noodzakelijk is.
Staatssecretaris Klaas Dijkhoff laat weten dat die manier van werken niet de voorkeur heeft. "Dat zou betekenen dat het COA afspraken moet maken met gemeenten over asielzoekerscentra die leeg staan en dat betekent dat we de belastingbetaler ieder jaar heel veel geld moeten laten betalen voor 20.000 plaatsen die niet gebruikt worden."
Volgens Stoové is een buffercapaciteit van 15.000 bedden altijd nog goedkoper dan wat er nu gebeurt. “Je moet nu met je rug tegen de muur onderhandelen met particuliere bedrijven. Nou, die weten hun prijzen wel. Want je komt pas laat je bestelling doen.”
Geen draagvlak
Tussen 2010 en 2012 liep het aantal asielzoekers in Nederland terug, daarom moest het COA inkrimpen. Dat gebeurde tijdens het ministerschap van Gerd Leers. Volgens hem was het in die tijd logisch om te bezuinigen. "Als je de capaciteit niet nodig hebt, ga je op zoek naar efficiëntere besteding van de middelen."
Het aanleggen van een buffercapaciteit was volgens Leers toen helemaal niet mogelijk. "Politiek gezien was er geen draagvlak voor. De coalitie had het niet geaccepteerd en de gedoogpartner PVV al helemaal niet."
Nu komt Nederland weer opvangplaatsen tekort. Niet alleen voor asielzoekers die net het land zijn binnengekomen, ook voor asielzoekers die een verblijfsstatus hebben gekregen. Zij hebben recht op een eigen woning, maar blijven door een tekort aan sociale huurwoningen nu langer in asielzoekerscentra en houden plekken bezet voor nieuwe asielzoekers.
Inmiddels gaat het om 13.000 erkende asielzoekers die niet kunnen doorstromen.
