NS-bestuurder Roger van Boxtel hoopt op flexibiliteit van reizigers en grote onderwijsinstellingen als er komend jaar een tekort aan treinen ontstaat. Door het tekort moeten reizigers rekening houden met overvolle treinen, zegt Van Boxtel in zijn eerste interview als topman van NS.
Roger van Boxtel treedt vandaag voor het eerst naar buiten als president-directeur van de NS, met uitgebreide interviews in Nieuwsuur en morgen in het Financieele Dagblad.
Hij roept scholen zelfs op om hun lestijden volgend jaar te spreiden. Doen ze dat niet, dan hebben reizigers in 2016 in de spits minder kans op een zitplaats. "We hebben voor meer dan twee miljard aan nieuwe treinen besteld, maar we hebben ze nog niet." Ondertussen moet een groot aantal oude treinen, de zogenoemde apenkoppen, worden afgeschreven.
"We proberen het gat tussen de oude en nieuwe treinen zo klein mogelijk te houden, maar het is onvermijdelijk dat we een korte periode krijgen waarin het dringen wordt en als we in Nederland allemaal op hetzelfde tijdstip beginnen en op hetzelfde tijdstip naar huis willen, is de kans op een zitplaats bijzonder klein", zegt Van Boxtel tegen Nieuwsuur.
De NS-bestuurder verwacht dat het treinentekort een paar maanden zal duren. "Probeer het reizen een beetje te spreiden rond de ochtend- en avondspits. Het zou helpen als een aantal onderwijsinstellingen in plaats van 09.00 uur om 10.00 uur beginnen. En dan niet om 15.00 uur stoppen, maar een uur later."
Roger van Boxtel is sinds begin augustus interim-directeur van NS. Daarvoor was hij bestuursvoorzitter van zorgverzekeraar Menzis en fractievoorzitter van D66 in de Eerste Kamer. In het tweede paarse kabinet (1998-2002) was hij minister voor Grote Steden- en Integratiebeleid.
De nieuwe directeur moet de NS weer in rustiger vaarwater brengen. Het spoorbedrijf heeft een roerige tijd achter de rug. Van Boxtels voorganger Timo Huges moest in juni vertrekken vanwege fraude bij een aanbesteding in Limburg. Huges was slechts anderhalf jaar in dienst van het spoorbedrijf en was juist aangesteld om schoon schip te maken na de Fyra-affaire.
Na de klappen die NS gehad heeft, ook in de publieke meningsvorming, is er echt alles aan gelegen om dat vertrouwen weer terug te krijgen.
Uit intern onderzoek kwam naar voren dat in hele top van de NS slordig met regels werd omgesprongen. Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën sprak van een "zwak ontwikkeld normbesef" bij het bedrijf.
Van Boxtel zegt daar nu over. "Dat was op dat moment misschien ook wel nodig. Om echt wakker te schudden. Alles mag, maar niet de wet overtreden. En dat is wel iets wat je tot op de bodem van het bedrijf, tot de vloer, bij iedereen tussen de oren moet krijgen."
Naar aanleiding van de aanbestedingsaffaire in Limburg heeft de NS een bestuurder aangesteld die zich die zich specifiek richt op het risicomanagement. Ook heeft het spoorbedrijf onderzoek laten doen naar andere aanbestedingsprocedures in binnen- en buitenland.
"Daar komt binnenkort een rapport van uit en ik durf wel te zeggen dat ik daar niet negatief over ben", zegt Van Boxtel. "Dat is mooi, want dan kun je ook zeggen: het was – hoe verwerpelijk ook – een incident en niet een structureel verschijnsel."
Vertrouwen
Een van de belangrijkste taken voor Van Boxtel is het herstel van het vertrouwen in de Nederlandse Spoorwegen. "Na de klappen die NS gehad heeft, ook in de publieke meningsvorming, is er echt alles aan gelegen om dat vertrouwen weer terug te krijgen. Vertrouwen in een toch heel goed bedrijf waar we weer met trots over kunnen praten", zegt van Boxtel.
"Het kan allemaal nog een slag beter, maar het bedrijf is niet door en door rot. Er werken dertigduizend mensen met ziel en zaligheid om iedereen iedere dag goed met het spoor te vervoeren."
Van Boxtel is voor de duur van een jaar aangesteld, maar sluit niet uit dat hij langer blijft. "Ik zeg altijd: tussenpauzen bestaan niet. Iedereen binnen de NS die mij bejegent met gevoel: hij is hier maar even, dat komen we wel door, die heeft een slechte aan me."