Protest in Stellenbosch

'De regenboognatie is mislukt'

Niet alleen in de Verenigde Staten staan de verhoudingen tussen blank en zwart steeds meer onder druk. Het is ook het geval in het land dat jarenlange als model voor verzoening stond: Zuid-Afrika.

Maar ruim 20 jaar na de apartheid wijst een nieuwe generatie zwarten de regenboognatie van Mandela nu af. Zwarten moet bereid zijn zich compleet van blanken te vervreemden, zeggen ze.

Vanavond in Nieuwsuur een reportage van correspondent Bram Vermeulen uit Zuid-Afrika waar zwarte studenten verzoening met blanken afwijzen.

'De regenboognatie is mislukt'

Witte denken

De opstand van 'de kokosnoot': dat zijn de Zuid-Afrikanen die zwart van buiten, blank van binnen worden genoemd. De zwarten die het goed hebben gehad sinds de apartheid, hoog zijn opgeleid en een goed salaris hebben en nu tcoh zeggen: 'we verwerpen het idee van de regenboognatie. Verzoening was mooi, maar niet meer'.

Het meest aansprekende voorbeeld ervan zijn de protesten op universiteiten tegen ‘het witte denken’. In April werd een standbeeld van de Britse kolonist Cecil John Rhodes van zijn sokkel getrokken op de campus van de Universiteit van Kaapstad. De studenten vonden het standbeeld een symbool van blanke onderdrukking op een universiteit dat zich erop voor laat staan een vooruitstrevende universiteit te zijn.

Luister

Het protest heeft zich daarna verspreid, naar Johannesburg en nu naar Stellenbosch waar de Open Stellenbosch-beweging oproept tot afschaffing van onderwijs in het Afrikaans. De beweging zette een documentaire online met de naam 'Luister', waarin zwarte studenten vertellen over racisme in de universiteitsstad.

Ook is er veel onrust ontstaan door een lezing van de zwarte academica Panashe Chigumadzi die beschrijft hoe ze zich haar leven lang heeft aangepast aan een blanke wereld. Zoals haar roepnaam Panashe inwisselen voor Gloria omdat dat makkelijker was voor blanken.

Blank Systeem

Nu zegt ze dat het 'maar eens afgelopen moet zijn met die slappe hap van Mandela en Tutu en hun verzoeningsdenken, daarmee maken wij als zwarte elite onszelf medeplichtig aan het instandhouden van een blank systeem'.

Om echt zwart te zijn, zegt Chigumadzi tegen NRC Next, moeten zwarten zich eerst helemaal losmaken van blanken. "Ik ben niet geïnteresseerd in witte vrienden”, zegt ze. Zelfs niet in blanken die deel willen nemen aan het debat over een tweede bevrijdingsgolf. "Dan gaan blanken toch dat debat weer domineren. Laat ons nu eerst eens voor onszelf praten."

Racistisch

Chigumadzi heeft inmiddels steunbetuigingen uit Groot-Brittannië en de Verenigde Staten gekregen, waar Black Lives Matter het land al enige tijd in zijn greep heeft. Chigumadzi kreeg ook kritiek. Activist Ghaleb Cachalia, zoon van een van de beroemdste anti-apartheidsstrijders in Zuid-Afrika, noemde de lezing een belediging 'arrogant en intrinsiek racistisch'.

Wie zijn de nieuwe Martin Luther King en Malcolm X?

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl