De val van de moslimenclave Srebrenica in juli 1995 waarbij meer dan 7000 moslimmannen werden vermoord, zal Wim Kok altijd bijblijven. De oud-premier worstelt al 20 jaar met Srebrenica. Geëmotioneerd vertelt hij erover: “Je gaat je continu afvragen, wat had ik zelf kunnen doen, om te helpen voorkomen dat de gruwelijkheden zouden plaatsvinden. Het boek gaat nooit dicht; ook voor mij."
In Nieuwsuur een uitgebreide vooruitblik op de uitzending van Andere Tijden van a.s zondag over Wim Kok met Liesbeth Zegveld, ze voerde 11 jaar lang strijd namens nabestaanden tegen de Nederlandse staat en met Bert Bakker, hij was voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie.
De Strijd van Kok is a.s. zondag 6 en maandag 7 september 2015 te zien bij Andere Tijden om 21.00 uur op NPO 2.
In de documentaire van Andere Tijden wordt Wim Kok geconfronteerd met een uitspraak van de generaal die in 1993 moest adviseren of een missie in Srebrenica uitvoerbaar was. De generaal zei ja, maar is toen zelf nooit in Srebrenica geweest. Kok was er niet van op de hoogte dat de verkenningsmissie nooit ter plaatse is geweest en lijkt zich 20 jaar na dato af te vragen of de besluitvorming toen wel zo zorgvuldig was.
Vluchtelingen
In juli 1995 moet Dutchbat machteloos toezien hoe de troepen van generaal Mladic de enclave innemen. De compound van de Nederlanders vult zich met duizenden doodsbange vluchtelingen. Mannen en vrouwen worden door de Serviërs gescheiden en in bussen afgevoerd. Dutchbat kan weinig doen en de militairen lijken vooral opgelucht dat ze naar huis kunnen. In de maanden die volgen wordt duidelijk dat 7000 moslims zijn gedood door de troepen van de Serviërs.
Nederland heeft als deel van de internationale gemeenschap, maar ook als Nederland gefaald, om die bescherming te bieden die op het moment suprême nodig was.
Excuses
Zeven jaar na Srebrenica verschijnt het NIOD-rapport, voor Kok is dat reden om het ontslag van zijn tweede kabinet aan te bieden. Excuses komen er niet, de nabestaanden moeten 11 jaar procederen tegen de staat. In 2013 stelt de Hoge Raad Nederland aansprakelijk voor de dood van drie moslims. Nederland had ze moeten beschermen. Kok erkent nu ook: "Nederland heeft als deel van de internationale gemeenschap, maar ook als Nederland gefaald, om die bescherming te bieden die op het moment suprême nodig was."
Liesbeth Zegveld vindt het jammer dat het zo lang heeft moeten duren voordat Wim kok deze erkenning gaf aan de nabestaanden van de omgekomen vluchtelingen. "Het heeft heel veel energie en emoties gekost bij de nabestaanden. Er is echt hard geprocedeerd, dat is jammer."
Aftreden
Oud-premier Kok was deze zomer bij de herdenking in Srebrenica. Nabestaanden zouden nog steeds graag excuses horen van de regering. Kok zegt nu dat hij die excuses aangeboden heeft door zijn aftreden in 2002. Oud-voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie Bert Bakker hierover: "Voor een politicus is dit een heel logische conclusie. Aftreden is de meest vergaande spijtbetuiging en erkenning van falen die je maar kunt maken. Voor de nabestaanden is dat nooit genoeg geweest. Het trof me dat Kok nog steeds worstelt met Srebrenica, misschien nog wel meer dan toen."
Liesbeth Zegveld heeft respect voor de worsteling van Kok: “Het greep me absoluut aan. Je kunt zeggen: Te laat, te weinig, maar het doet er toe."