De regeringspartijen zijn verdeeld over de aanpak van de vluchtelingentroom uit Afrika en het Midden-Oosten. PvdA leider Diederik Samsom wil net als de Duitse Bondskanselier Angela Merkel dat Europa de vluchtelingen over de verschillende landen verdeelt.
De VVD bepleit opvang in de regio. Eerder botsten de coalitiepartijen over een plan van de VVD om alle buitengrenzen voor asielzoekers te sluiten. De PvdA noemde dat plan "niet reëel en onaanvaardbaar".
Nieuwsuur spreekt met drie oud-bewindspersonen die destijds verantwoordelijk waren voor het vluchtelingenprobleem, hoe ze de huidige situatie zouden aanpakken. Met Job Cohen (PvdA), Gerd Leers (CDA) en Rita Verdonk (destijds VVD).
Verzet
De Europese Commissie kwam in juni met een plan voor het verdelen van migranten over Europa, maar de quota en richtlijnen die werden genoemd, stuitten op veel verzet van lidstaten. Duitsland en Frankrijk werken nu aan een voorstel voor een gezamenlijk Europees beleid.
Bondskanselier Merkel en president Hollande willen dat er quota komen voor het verdelen van migranten. Dat moet Italië en Griekenland ontlasten, waar veruit de meeste vluchtelingen de EU binnenkomen. maar ook Duitsland, dat dit jaar een recordaantal migranten binnenkrijgt.
Rita Verdonk
Rita Verdonk was van 2003 tot 2006 minister voor vreemdelingenzaken en integratie in het tweede kabinet-Balkenende. Ze werd geconfronteerd met een aantal spraakmakende zaken, zoals de uitzetting van het Kosovaarse meisje Taida Pasic en de naturalisatie van voetballer Salomon Kalou.
In 2006 nam de Tweede Kamer een motie aan voor een generaal pardon voor alle asielzoekers die langer dan vijf jaar in Nederland verbleven. Verdonk wilde die motie niet uitvoeren, maar in het derde kabinet-Balkenende kwam het generaal pardon er alsnog.
Onderscheid maken
Verdonk ziet de vorm van de migratie veranderen, vooral door de communicatie. "De organisatie gaat veel sneller, zowel van de migranten als van de mensensmokkelaars.”
Maar de motieven van de vluchtelingen veranderen niet. "De helft zijn echte vluchtelingen, de andere helft zijn opportunisten. Als we daar geen goed onderscheid in maken, zal het draagvlak om vluchtelingen op te vangen snel verdwijnen."
Job Cohen
Job Cohen werd in 1998 in het kabinet-Kok II staatssecretaris van Justitie. Hij hield zich voornamelijk bezig met Vreemdelingenzaken. In die hoedanigheid was hij verantwoordelijk voor de nieuwe Vreemdelingenwet, die de toelating van vluchtelingen moest beperken tot de "echte gevallen".
Volgens Cohen moet het probleem snel Europees aanpakt worden en moeten de vluchtelingen verdeeld worden over de verschillende landen van de EU.
Job Cohen kijkt met afschuw naar het drama in Wenen waarbij 50 mensen dood in een vrachtwagen werden gevonden. “Een heldere lijn, we moeten dit wel Europees oplossen. Anders krijg je de problemen als op de Middellandse Zee en in Oostenrijk met die vrachtwagen, waarvan we ons rotschrikken."
Gerd Leers
Gerd Leers was minister van Immigratie en Asiel van 14 oktober 2010 tot 5 november 2012 in het kabinet-Rutte I. Hij werd overladen met kritiek toen hij een verblijfsvergunning voor de Eindhovense Mauro Manuel afwees.
Ook Leers pleit voor een Europese aanpak waarbij er grote aanmeldcentra in het Midden-Oosten en Afrika komen. “Het is gewoon een nachtmerrie, een afschuwelijk gebeuren, en dat geeft ook aan dat bijna elke oplossing een gemankeerde oplossing is. We moeten ons realiseren dat de wereld in brand staat, dat mensen allemaal op zoek zijn, ontheemd zijn. En als je zo op zoek bent, dan laat je je niet tegenhouden."
Uitdaging
Volgens Leers staat Europa nog meer te wachten. "We zijn aan het dweilen met de kraan open. We rennen van de ene toestand naar de andere en er is nog veel te weinig een gestructureerde aanpak.”
Leers wil een gezamenlijke focus. "Ik zou nu zeggen: bijzaken aan de kant, en afspraken maken voor een goede aanpak. Ik zie dat er binnen de coalitie nog steeds grote verdeeldheid is, en dat bevordert het vertrouwen van de mensen niet. Dat maakt ook dat het denken van veel mensen niet gevoed wordt met saamhorigheidsgevoel. Het probleem is groot genoeg. Dit wordt een van de grote uitdagingen van het komend jaar."
