Het was de spannendste week voor Europa in jaren. Griekenland en de economische crisis is niet het enige probleem waar Europa voor staat. Het vluchtelingenvraagstuk, de relatie tot Rusland en oprukkend jihadisme lijken de verdeeldheid alleen maar te vergroten.
Nieuwsuur sprak met drie verstokte Europeanen die na de spannende week rondom Griekenland somber zijn over de toekomst van het continent. Verslaggever Dieuwke van Ooij sprak met oud-Europarlementariër Daniël Cohn-Bendit, politiek analist Dominique Moïsi en oud-premier van België Guy Verhofstadt. Adriaan Schout, hoofd van het European Studies Programma van Clingendael is te gast.
Bekvechtend
Griekenland lijkt weer even gered maar de eenheid van Europa lijkt verder weg dan ooit. Bekvechtend gingen de verschillende hoofdrolspelers in deze crisis elkaar te lijf. De Griekse premier Tsipras verweet eurogroepvoorzitter Dijsselbloem en de Duitse minister van financiën Schaueble chantage en andersom kregen de Grieken het verwijt geen enkel vertrouwen te wekken door heel lang met geen enkel werkbaar voorstel te komen. Europa leek verdeelder dan ooit. Zelfs de aloude Frans-Duitse as leek zijn werking verloren te hebben.
Somber
Nieuwsuur sprak met drie Europeanen die somber zijn over de toekomst van het continent. Ze vinden dat er juist nu meer eenheid zou moeten komen, al wijst alles op het tegenovergestelde. Guy Verhofstadt was oud-premier van België en zit nu de liberale fractie voor in het Europarlement. Hij vestigde vorige week de aandacht op zich door openlijk de Grieke premier aan te vallen.
Verhofstadt: "Wat we de mensen moeten zeggen is, dat zoals we nu bezig zijn, dat dat niet kan werken. Of we gaan naar een voldragen muntunie met een politieke unie of we gaan terug naar de nationale munten. Ik ben het eens met de mensen die zeggen dat we terug moeten naar de nationale munt als het allemaal niet lukt. Maar zo’n nationale munt zou voor onze economieën een enorm nadeel opleveren.’’
Eigen achterban
"Als wij Europeanen later nog over ons leven willen kunnen beslissen, hebben we Europa nodig", zegt Daniel Cohn-Bendit. Hij was tot vorig jaar de charismatische leider van de Groene fractie in het Europarlement. Als kind van Duitse joodse ouders is hij na 1945 in Frankrijk opgegroeid. Het maakt hem tot Europeaan van geboorte. ,"We hebben een Europa van afzonderlijke landen. Waar de politiek handelende personen naar binnen argumenteren. Ze spreken alleen tegen hun eigen achterban."’
De Europeanen geloven steeds minder in Europa.
Kruispunt
Dominique Moïsi is geen politicus maar is als analist verbonden aan het Institut Francais des Relations Internationales, het Franse Clingendael. "Europa staat op een kruispunt. Of ze wordt wakker en trekt lering uit de crisis met Griekenland op een moedige manier waarbij ze verder denkt dan de gangbare politieke reflexen. Of we hebben net een pijnlijk en dramatisch hoofdstuk meegemaakt in de onvermijdelijke uiteenrafeling van Europa."
Volgens Moïsi wordt Europa geconfronteerd met een groot dilemma: "De Europeanen geloven steeds minder in Europa".