Het referendum van morgen zet misschien wel het Failliet van Griekenland in gang, maar de belangen zijn veel groter. De EU-lidstaten zijn bang dat de Griekse tragedie zich in andere probleemlanden zal herhalen. Het eigenbelang van de lidstaten, om zo weinig mogelijk te betalen, botst daarbij keer op keer met het belang om Europese Unie overeind te houden. Dat leidt tot een politieke spagaat, ook in Nederland.
In Nieuwsuur een reconstructie van de wijze waarop Nederlandse politici het debat over de Griekse crisis voerden in de afgelopen zes jaar. Met o.a. Carola Schouten (ChristenUnie) en Wouter Koolmees (D66).
Eigen boonjes doppen
In eigen huis spraken de Nederlandse politici de afgelopen jaren harde woorden als het ging om de aanpak van de Griekse crisis. Er zou geen cent belastinggeld naar het land mogen vloeien en de Grieken moesten hun eigen boontjes doppen, zo was het devies. Maar in Brussel gebeurde er iets heel anders.
In Nederland praat het kabinet over Griekenland als een PVV-er, maar het handelt in Brussel als een D66-er.
Domino-effect
De angst dat de Griekse crisis een domino-effect zou creëren en daarmee landen als Portugal en Spanje zou doen wankelen, bracht de Europese regeringsleiders er telkens weer toe financiële steun te verlenen. "De houding van de politiek ten opzichte van de euro is tweeslachtig", zo concludeert Ben Knapen, oud-staatssecretaris van Europese Zaken, al terugblikkend op de afgelopen kabinetten. Tweede Kamerlid Wouter Koolmees ondersteunt die uitspraak: "In Nederland praat het kabinet over Griekenland als een PVV-er, maar het handelt in Brussel als een D66-er."
In 2009 bleek dat Griekenland haar begrotingstekort en overheidsschuld te rooskleurig had voorgespiegeld, en eigenlijk al jaren niet voldeed aan de eisen van de eurozone. De financiële markten reageerden met een onderwaardering van de Griekse waarde, waardoor het land torenhoge rentes op staatspapier kreeg voorgeschoteld. Kortom: de schulden liepen op terwijl lenen peperduur werd.
Saneringen
Na lang getouwtrek en verzet van landen als Nederland en Duitsland, besloten de Europese landen om samen met het Internationaal Monetair Fonds goedkopere leningen aan Griekenland te verstrekken. Dit gebeurde in ruil voor harde bezuinigingen en saneringen die de Griekse regering zou moeten uitvoeren. Er kwam een permanent noodfonds om eurolanden in moeilijkheden te ondersteunen.
Inmiddels heeft Griekenland schoon genoeg van de harde bezuinigingsmaatregelen, en schortte daarom de onderhandelingen met de ECB, het IMF en de Europese Commissie op. Premier Tsipras wil het Griekse volk laten meebeslissen over de gang van zaken door middel van een referendum. Dat zal aankomend weekend plaatsvinden.