Dertig boze Amsterdamse ouders slepen dinsdag de gemeente en scholenkoepel OSVO voor de rechter. Het nieuwe Amsterdamse plaatsingssysteem voor de middelbare scholen werkt volgens hen niet naar behoren.
"Mijn dochter wil heel graag naar het Geert Groote College, dat was haar nummer 1 op haar lijstje. Nu is ze 4 keer uitgeloot en geplaatst op haar nummer 5, het Gerrit van der Veen College", zegt Esther Sprenkeling, moeder en advocaat. Op haar initiatief besloten de ouders via de rechter af te dwingen dat kinderen die met elkaar van school zouden willen ruilen, die mogelijkheid hebben.
Kerst Sandburgs dochter wil naar het Herrit van der Veen College, maar moet naar de nummer 5 op haar lijst, het Geert Groote. "Ze moest huilen, tranen met tuiten. Als we met Esthers dochter zouden kunnen ruilen zou het perfect zijn." Maar dat mag dus niet en dus is volgens Esther Sprenkeling de gang naar de rechter de enige oplossing. "Ik had het liever niet zo opgelost, maar ze willen niet meewerken en er is onrechtmatig gehandeld, dus kan ik niet over me heen laten lopen."
Angstige scholen
Deze zaak in Amsterdam is maar een voorbeeld van de honderden onderwijszaken die dit jaar al bij de rechter zijn beland. Maarten Schipper is jurist bij rechtsbijstandsverzekeraar ARAG en hij heeft in het afgelopen half jaar al meer onderwijszaken voorbij zien komen dan in heel 2014.
"De zaken die hier binnen komen zijn vaak al geëscaleerd. Wij nemen dan contact op met de school en proberen een gesprek met ouders en school op te zetten. Maar scholen reageren vaak heel angstig als wij betrokken worden, zij schakelen ook advocaat in. We zeggen er dan wel altijd bij: we willen niet juridiseren. We willen juist tot een oplossing komen voor beide partijen."
Niet alleen ARAG constateert deze ontwikkeling, onderwijsbond AOB spreekt over een explosieve stijging van het aantal rechtszaken in het onderwijs. Bij Achmea zien ze een groei van 240 procent: in 2011 behandelden ze 299 geschillen, in 2014 waren het er 720.
Impact op scholen
"Negen klachten waren door een ouder tegen ons ingediend. Dat was echt vervelend, heel vervelend. Sommige klachten liepen tot wel vier jaar terug en daarvan moesten we dus ook gaan bewijzen dat we dingen wel goed hadden gedaan. Dat heeft zo lang geduurd, maar toen ik eenmaal voor de klachtencommissie stond, had ik zoiets van 'kom maar'." Dat zegt Elly van der Cingel, oud-directrice van een basisschool.
Volgens haar staan ouders er niet bij stil wat de impact is op de school en de leerkrachten als ze een gerechtelijke procedure starten in plaats van in gesprek te gaan over de onenigheid die is ontstaan. "Leerkrachten gingen toch wel heel erg op hun tenen lopen. Je wordt onzeker in het benaderen van die kinderen. Je durft eigenlijk niks meer, want elk woord wordt op een goudschaaltje gewogen."
Veranderde mentaliteit
"Ouders zijn echt een stuk mondiger dan tien jaar geleden. Als er vroeger strafwerk werd gegeven, werd er thuis nog een schepje bovenop gedaan. Nu moet je uitkijken dat je zelf niet voor rotte vis wordt uitgemaakt. Hoe je het in je hoofd haalt om een kind straf te geven?", zegt Mark van der Werf, voormalig leraar in het basisonderwijs.
Hij sprak voor zijn boek Meester Mark vraagt door zo’n honderd leraren over hun ervaringen met ouders. Hij constateert dat de mentaliteit van ouders erg veranderd is. "Mensen hebben zoiets van ik heb kinderen en ik heb ook verstand van onderwijs en ik vertel die leerkracht wel eens hoe het zit."
Miscommunicatie
Volgens jurist Maarten Schippers worden scholen steeds groter, met grotere besturen, en leidt dat tot veel onduidelijkheid bij ouders. "Ze weten niet bij wie ze moeten zijn als ze een klacht hebben, informatie is vaak niet helder. Dan kom je sneller in conflict. Er is vaak sprake van miscommunicatie. Dat is een van de belangrijkste redenen dat ouders op zoek gaan naar juridische ondersteuning."
Mark van der Werf hoort van veel leerkrachten dat ze zich steeds bewuster worden van het belang van communicatie met de ouders. "Heeft een kind straf gekregen, stuur dan zelf meteen een berichtje op Facebook of een appje waarin duidelijk wordt wat er is gebeurd. Dan ben je de leerling voor die thuiskomt en zegt: wat me nu is geflikt door de juf of meester. Zorg dat je open bent en vertel hoe het zit. Dat voorkomt een hoop ellende."