Tsipras en Poetin

'Grexit heeft ongekende geopolitieke gevolgen'

Tijdens de onderhandelingen met de Griekse regering gaat het vooral om geld en om de financiële consequenties. Maar ongeruste specialisten waarschuwen dat er veel meer op het spel staat: Griekenland ligt in een instabiel gebied en een vertrek uit de eurozone kan grote geopolitieke gevolgen hebben.

Europacorrespondent Saskia Dekkers bezoekt twee experts en analyseert de mogelijke geopolitieke gevolgen van een uittreden van Griekenland uit de euro.

'Grexit heeft ongekende geopolitieke gevolgen'

Andere agenda

Als Griekenland uit de euro stapt, zal dat leiden tot nog meer instabiliteit dan nu het geval is. Het uitreden zou een schok zijn voor zowel de EU als de NAVO en vooral schadelijk zijn voor beider reputaties.

Griekenland heeft met haar zuidoostelijke ligging een bijzondere positie in Europa. Voor de NAVO is Griekenland strategisch een belangrijk Balkanland. Het ligt precies tussen Europa en Rusland geperst. Met het vertrek van Griekenland uit de euro kan de EU maar ook de NAVO ineens te maken krijgen met een lid dat een heel andere agenda heeft.

Tsipras zoekt steun bij Poetin
De strategische ligging van Griekenland

Syriza is pro-Russisch en kan dit als drukmiddel gebruiken tegen de geldschieters.

Giorgos Prevelakis, hoogleraar geopolitiek

Giorgos Prevelakis, hoogleraar geopolitiek aan de universiteit Sorbonne en voormalig Grieks ambassadeur van de OESO: "Of er nu een akkoord komt of niet, of Griekenland in de eurozone blijft of niet, het is onvermijdelijk dat er een periode komt van politieke instabiliteit en dat kan heel gevaarlijk zijn."

Rusland

Na de verkiezingsoverwinning van Syriza zei de Griekse premier Alexis Tsipras al dat hij van plan was om nieuwe sanctie tegen Rusland te blokkeren.

"Voor Rusland is dat natuurlijk interessant", zegt Prevelakis. "Syriza is pro-Russisch en kan dit als drukmiddel gebruiken tegen de geldschieters. Syriza zou tegen de verlenging van sancties kunnen stemmen."

Nu lijkt het er op dat er ook een overeenkomst aanstaande is tussen Griekenland en Rusland over een gloednieuwe gaspijplijn: Turkish Stream. Deze zou van Rusland, via Turkije, naar Griekenland moeten lopen.

Morgen wordt Tsipras in Rusland onthaald en tekent hij er een overeenkomst over de pijplijn. "Dat kan voor Griekenland helemaal niet zo slecht uitpakken. Ze zouden er honderden miljoenen euro’s mee kunnen verdienen", zegt hoogleraar Internationale Betrekkingen Rob de Wijk. Hij schreef onlangs het boek Machtspolitiek, die weer helemaal terug is van weggeweest met grote gevolgen voor het verzwakte Westen.

Handelsroute

En dan is er nog China. Zij hebben ook grote belangstelling voor Griekenland en de Griekse infrastructuur. "Zij willen vooral investeren in Griekenland. Wat ze bijvoorbeeld al hebben gedaan in de haven van Pireaus", aldus Prevelakis. "De reden is dat China een basis wil hebben vanaf de Zwarte Zee om de Chinese markt uit te breiden."

De EU en de NAVO kunnen hierdoor makkelijk de speelbal worden van Rusland en China.

Rob de Wijk

Ook azen de Chinezen op de Griekse spoorwegen voor een nieuwe handelsroute door Europa. "Als China echt een handelsroute door Griekenland wil maken voor Noord- en Zuid-Europa, dan levert dat veel geld op voor de Grieken."

Rob de Wijk maakt zich zorgen. "De EU en de NAVO kunnen hierdoor makkelijk de speelbal worden van Rusland en China. Het wordt ingewikkelder om op te treden tegen mogendheden die aan invloed winnen op EU- en NAVO-terrein."

Onderhandelingspunt

Hoogleraar Prevelakis denkt dat ook de Balkan een onberekenbare en instabiele regio is. "Griekenland was tot nu toe altijd het enige land dat stabiel was in die regio, die ook nog gelinkt was aan westerse allianties en instituties. Als Griekenland destabiliseert, dan zullen onderhuidse problemen van die regio boven komen drijven."

Hoewel de geopolitieke gevolgen voor een uittreden van Griekenland uit de EU groot kunnen zijn, vindt De Wijk dat Europese leiders oplettender moeten zijn. "Niemand durft er openlijk over te praten. Maar ik ben er van overtuigd dat een aantal Grieken zich heel goed realiseert dat ze een onderhandelingspunt hebben."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl