Mensensmokkelaars werken als meedogenloze reisbureaus. Ze verkopen dromen en werken samen in een netwerk. Die netwerken zijn flexibel, professioneel en zeer efficiënt. Steeds meer mensen wagen de levensgevaarlijke overtocht naar Europa. Wat moet Europa doen om drama's te voorkomen?
Vanavond is in Nieuwsuur te gast: Eduard Nazarski, directeur van Amnesty International Nederland, die net terug is van Lampedusa en Sicilië. En een gesprek met de Italiaanse criminoloog Andrea Di Nicola. Hij deed onderzoek naar mensensmokkelaars en schreef het boek 'Bekentenissen van een mensensmokkelaar'.
Meer geld
Volgens Di Nicola, die in zijn boek een netwerk van ondergrondse reisbureaus blootlegde die allemaal samenwerken, weten de mensensmokkelaars uiteraard dat er mensen sterven op zee. Dat hoort bij de business, vinden ze.
Beter is het natuurlijk als de vluchtelingen veilig aankomen zodat ze via mond-tot-mondreclame de naam van de smokkelaar weer verspreiden. Met een goede reputatie kunnen mensensmokkelaars meer geld vragen.
Wat de EU nu doet is alsof je een brand wil blussen met een te korte brandslang.
De 'booming-business' voor de smokkelaars vraagt om een Europees antwoord. Daarom kwamen de Europese leiders donderdag in Brussel bijeen. Ze maakten er afspraken over de aanpak van mensensmokklelaars. Zo wil de EU zo snel mogelijk de boten vernietigen waarmee de smokkelaars vluchtelingen over de Middellandse Zee naar Europa sturen.
Volgens Di Nicola zal het echter niet werken. De mensensmokkelaars hebben jaren ervaring, ze zijn snel en inventief. Ze zullen hun route aanpassen en gebruik maken van de kwetsbaarheid van het systeem, zo denkt hij.
Grensbewaking
De Europese Unie zal ook het budget van operatie Triton verdriedubbelen. Dat komt neer op 9 miljoen euro per maand. Ongeveer evenveel als de Italiaanse missie Mare Nostrum tot eind vorig jaar te besteden had. Die operatie geldt als succesvol: bijna 170.000 vluchtelingen werden gered.
Mare Nostrum redde vluchtelingen tot ver buiten de Italiaanse kust. De Europese operatie Triton beperkt zich slechts tot een gebied langs de Italiaanse kust. Volgens Amnesty International is het extra budget een druppel op een gloeiende plaat.
'Wat de EU nu doet is alsof je een brand wil blussen met een te korte brandslang', twitterde Eduard Nazarski die wil dat er bovenop de grensbewakingsoperatie ook een reddingsoperatie komt.
Nazarski zegt dat er niet minder vluchtelingen zijn gekomen nadat er minder reddingsboten en -helikopters patrouilleerden. "Kijk maar naar de laatste maanden. De vluchtelingenstroom is niet afgenomen."
Libische kust
Amnesty wil een volwaardige zoek- en reddingsoperatie, zowel op zee als in de lucht, en tot diep op de Middellandse Zee. Want de meeste mensen verdrinken niet voor de Italiaanse kust maar voor de Libische kust. In het gebied waar zich enkele van de grootste rampen van dit jaar voltrokken. Alleen al op 22 januari, 8 februari en 4 maart kwamen daar in totaal bijna 400 mensen om.
De ramp vorige week, met naar schatting 800 doden, vond overigens plaats in het gebied waar Triton wel actief is. Toch kon die ramp niet voorkomen worden.
Van januari tot half april dit jaar zijn naar schatting 1700 vluchtelingen omgekomen op de Middellandse zee. In dezelfde periode vorig jaar, toen Mare Nostrum nog actief was, lag dat dodental honderd keer lager: op 17.