De meningen over het concept-atoomakkoord dat het Westen begin deze maand sloot met Iran lopen sterk uiteen. Een "historische doorbraak" wordt gezegd, maar ook " een historische vergissing".
EU-buitenlandcoördinator Federica Mogherini hoort bij het positieve kamp. Als de atoomdeal definitief wordt getekend, kan Iran gegarandeerd geen atoomwapens meer maken, zegt ze. En zij kan het weten, want ze zat namens Europa aan de onderhandelingstafel.
Nieuwsuur-verslaggever Chris Ostendorf sprak met Mogherini. De Italiaanse waarschuwt critici van het atoomakkoord. "Wat is het alternatief voor geen akkoord met Iran?", zegt ze tegen Ostendorf. "Zonder akkoord zou Iran verder kunnen gaan met het verrijken van uranium, met alle gevaren van dien."
Kern van het akkoord is dat de Iraanse nucleaire capaciteit wordt verlaagd. De Iraanse faciliteiten worden aangepast of gesloten. Nu kost het Iran nog drie maanden om een atoombom te bouwen, dat wordt een jaar. Ook komt er meer internationale samenwerking, wat leidt tot meer controle door de internationale gemeenschap. Als Iran zich aan de afspraken houdt, bouwt het Westen in ruil de sancties tegen Iran af.
Vergissing
VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra had scherpe kritiek op het akkoord. Hij schreef in een opiniestuk in NRC Next dat het "geroemde historisch akkoord de boeken in dreigt te gaan als historische fout". Hij noemde het risicovol dat Iran installaties mag houden en heeft weinig vertrouwen in de inspecties.
Zijlstra, maar ook andere critici, zien nog veel losse eindjes aan het akkoord. Ook geven Iran en het westen ieder een eigen uitleg aan de gemaakte afspraken.
Wel degelijk garanties
Volgens Mogherini is dat logisch, want ieder moet zijn eigen achterban bedienen. Zij denkt in juni een definitief akkoord te kunnen sluiten, dat wel degelijk garanties biedt. Iran kan dan de komende tien jaar en langer geen kernwapen ontwikkelen, zegt zij.
De groep Westerse internationale onderhandelaars bestond uit de vertegenwoordigers van de vijf permanente landen in de VN-veiligheidsraad, China, Frankrijk, Rusland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, plus die van Duitsland en de EU-buitenlandchef. Zij praten, onder leiding van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Kerry, met de Iraanse delegatie onder aanvoering van minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif.
De ondertekening van het definitieve atoomakkoord tussen het Westen en Iran staat gepland voor 30 juni.
