Hij blies nieuw leven in de Duitse literatuur en taal en werd wereldberoemd met zijn roman Die Blechtrommel uit 1959. Maar hij was ook het mikpunt van controverses, onder meer door kritiek op Israël. Nobelprijswinnaar en schrijver Günter Grass overleed vandaag op 87-jarige leeftijd in het Duitse Lübeck.
In Nieuwsuur een reportage met onder anderen Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut, Judith Herzberg, dichteres en bekende van Grass en een gesprek met Michael Jürgs, biograaf van de schrijver.
In 1999 ontving hij de Nobelprijs voor literatuur. Volgens de jury markeerde zijn romandebuut een nieuw begin voor de Duitse literatuur, na decennia van taalkundig en moreel verval.
Duitse schuldgevoel
Die Blechtrommel, in het Nederlands vertaald als De blikken trommel, was Grass' romandebuut. Het boek gaat over een trommelspeler die op zijn derde besluit om niet meer te groeien.
Het is het eerste deel van Grass' Danzigtrilogie, een drieluik over de opkomst van het nazi-regime, de oorlog en het Duitse schuldgevoel. Hij schuwde het nazi-verleden van Duitsland niet en werd daarom ook wel het 'geweten van de natie' genoemd.
De verfilming, door Volker Schlöndorff, kreeg in 1980 de Oscar voor beste buitenlandse film.
Gevoelig
In 2006 bracht een bekentenis over zijn eigen oorlogsverleden Grass in opspraak. Hij zei toen dat hij had gediend in de Waffen-SS. Het was niet de laatste controverse rond Grass.
In 2012 werd hij beschuldigd van antisemitisme na een kritisch gedicht over het beleid van de staat Israël. Met het gedicht 'Wat gezegd moet worden' krijgt de linkse schrijver vrijwel het hele land over zich heen, omdat hij Israël een gevaar voor de wereldvrede noemde. Daarmee raakte hij een open zenuw in Duitsland, waar uit schuldgevoel over de Holocaust kritiek op Israël erg gevoelig ligt.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Steinmeier is diepbedroefd door het overlijden van zijn landgenoot. Bondskanselier Merkel heeft nog niet gereageerd.
Gruppe 47
Grass was oorspronkelijk opgeleid als beeldhouwer. Als dichter en absurdistisch toneelschrijver was hij gelieerd aan de Gruppe 47, een invloedrijke schrijverskring met onder anderen Heinrich Böll.
