Ketters. Dat is de uitdagende titel van het nieuwe boek van Ayaan Hirsi Ali. Het verschijnt vandaag tegelijkertijd in de Verenigde Staten en een aantal Europese landen. De voormalige politica is een critica van de islam. Maar voor het eerst gelooft ze dat hervorming mogelijk is.
"Voor de aanslagen op de redactie van Charlie Hebdo in Parijs twijfelde ik of ik het boek wel moest publiceren", vertelt Hirsi Ali. "Maar daarna zag ik het juist als een plicht om naar buiten te komen en te zeggen dat we het geweld nu nog kunnen stoppen."
Alle overheden hebben volgens haar fouten gemaakt. "De Nederlandse overheid, de Franse, de Amerikaanse. Maar ook wij, als gewone burgers, dat we het zo ver hebben laten komen." Volgens Hirsi Ali is dit het moment om duidelijk te maken dat een aanslag op de vrijheid van meningsuiting onaanvaardbaar is.
Vechten met woorden
Hirsi Ali spreekt met presentator Twan Huys over haar boek in een hotel in New York. Uit veiligheidsoverwegingen heeft de Amerikaanse uitgever de locatie pas vlak van tevoren aan Nieuwsuur gemeld. Ze wordt al jaren met de dood bedreigd en staat op een 'most wanted'-lijst die al-Qaida in 2013 in het blad 'Inspire' publiceerde. Op vragen over haar familie geeft ze om die reden liever geen antwoord.
"Ze hebben mijn naam op alle dodenlijsten staan. Ik vecht terug met beelden en woorden, maar ik vecht terug zonder geweld." Je zou kunnen zeggen dat Hirsi Ali in haar nieuwe boek de jihadisten uitdaagt. Ze beschrijft wat aanhangers van de islam moeten doen om hun religie van de 7de naar de 21ste eeuw te "tillen", en gaat daarvoor terug naar Maarten Luther, de leidende figuur in de reformatie van het Duitse rijk.
"De houding van moslims moet veranderen. Het is belangrijk dat zij de boodschap van de Koran en Mohammed niet letterlijk nemen, zoals het gegeven dat de dood belangrijker is dan het leven, of dat de sharia belangrijker is dan seculiere wetgeving."
Hoopvol
Wat voor Hirsi Ali voorop staat is dat de jihad moet stoppen. "Het feit dat jonge mensen in Nederland en de Verenigde Staten zich aangetrokken voelen tot een staat die adverteert met onthoofding en levende verbranding is ongelofelijk."
Toch is Hirsi Ali hoopvol gestemd. Haar boek is geen oproep tot strijd maar een pleidooi voor vreedzame verandering en mondiale tolerantie. "Dat er onlangs een Afghaanse vrouw is gedood vanwege vermeende verbranding van de Koran is verschrikkelijk. Maar dat haar kist vervolgens door vrouwen werd gedragen, duidt op een belangrijke verandering."