De positie van minister Opstelten was onhoudbaar, concludeerde de VVD-top. Wat ging er aan het vertrek van Ivo Opstelten en Fred Teeven vooraf? Bekijk de tijdlijn.
Woensdag 4 maart
Uit de uitzending van Nieuwsuur blijkt dat het bedrag dat aan crimineel Cees H. is overgemaakt veel hoger is dan minister Ivo Opstelten in de Tweede Kamer heeft gezegd.
D66-Kamerlid Magda Berndsen zegt dat Opstelten daarmee de Kamer op het verkeerde been gezet heeft en ‘echt heel veel’ heeft uit te leggen. CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg constateert dat de gegevens die Opstelten de Kamer eerder gaf ‘mogelijk niet kloppen’. Volgens CU-Kamerlid Seegers moet de onderste steen boven komen om duidelijk te krijgen ‘dat dit geen doofpot was’. Ook GroenLinks en de SP zijn kritisch.
De Rijksoverheid meldt in een verklaring dat Opstelten de Tweede Kamer niet verkeerd heeft geïnformeerd. De minister concludeerde al eerder dat er ‘helaas geen helderheid’ kan worden verschaft over de financiële afwikkeling, en dat hij moet accepteren ‘geen ultieme duidelijkheid’ te kunnen geven. En, dat altijd de mogelijkheid blijft bestaan dat bankafschriften ‘alsnog door derden worden overlegd’.
’s Avonds zit Jan-Hein Kuijpers, de advocaat van Cees H., aan tafel bij presentator Jeroen Pauw. Daar zegt Kuijpers dat de details en het bedrag uit het Nieuwsuur-onderzoek kloppen met het bonnetje dat hij zelf nog heeft. Hij ontkent overigens die bon met Nieuwsuur te hebben gedeeld.
Donderdag 5 maart
Staatssecretaris FredTeeven verwijst naar de reactie van de minister van de vorige dag. "De minister heeft gisteravond een verklaring afgelegd, waarin hij heeft gezegd dat hij de Kamer niet onjuist heeft geïnformeerd." Teeven zegt ‘voor zover hij weet’ de minister ‘prima’ te hebben ingelicht. SP, CDA, D66 en CU stellen (wel 99) nieuwe vragen.
VVD-Kamerlid Ard van der Steur stelt voor om nader onderzoek te doen naar de betaalgegevens van de deal. PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt laat weten een brief van Opstelten te willen. VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra zegt dat het ‘toch wel handig is, willen we van feiten kunnen spreken, om het papiertje te hebben’. De positie van Opstelten is ‘wat ons betreft niet in het geding’ zegt Zijlstra.
De regeringspartijen VVD en PvdA willen diezelfde donderdagavond een debat. Maar de oppositie wil dat Opstelten eerst zorgvuldig antwoord geeft op schriftelijke vragen over de kwestie. Dat moet gebeuren voor aankomende maandagavond 17:00, zodat de Kamer dinsdag met Opstelten in debat kan gaan.
Opstelten zegt dat hij naar aanleiding van de Nieuwsuur-uitzending opdracht heeft gegeven aan het OM en het departement om nogmaals onderzoek te doen. En hij zegt dat het zou helpen als degene die de afschriften heeft deze ook bekend zou maken. "Dan komt er tenminste ook definitief een einde aan deze kwestie." Hij stelt bovendien de Kamer niet verkeerd geïnformeerd te hebben.
Vrijdag 6 maart
In het wekelijkse ‘Gesprek met de Minister President’ zegt premier Rutte dat Opstelten ‘een goed verhaal’ heeft en dat zijn positie en geloofwaardigheid niet in gevaar zijn. Als het precieze bedrag boven water komt, maakt dat niet veel uit, zegt Rutte. Opstelten heeft immers in de Kamer al gezegd dat hij het precieze bedrag niet kent, omdat het niet te achterhalen is. Mocht het bedrag alsnog bekend worden is dat interessant, maar Rutte weet niet wat het zou toevoegen.
Zaterdag 7 maart
Rutte zegt in het Algemeen Dagblad: "Ik zou Opstelten er zo weer bij willen." Opstelten gaat op campagne in Staphorst, en in de pronkkamer van een restaurant beschildert hij op traditionele Staphorster wijze een politiepet. Ook zet hij de politiepet zelf op.
Fred Teeven voert die dag campagne in Friesland, in het plaatsje Burgum.
Zondag 8 maart
Zondagavond zou ontdekt worden dat er toch een bewijs van betaling is op het ministerie.
Maandag 9 maart
Senator en oud-hoofdofficier Ben Swagerman zegt in NRC Handelsblad zich ‘buitengewoon geërgerd te hebben’ aan de kritiek van de Tweede Kamerleden van de afgelopen dagen, op Opstelten. Om welk bedrag het precies gaat is volgens Swagerman ‘helemaal niet relevant’. Het gaat er volgens hem om dat de deal is gesloten in overeenstemming met het advies van specialisten op het gebied van ontnemingsvorderingen en de top van het OM. "Het was het maximaal haalbare."
Maandagavond moet de minister nog antwoord geven op de 99 vragen. Dinsdag is het debat gepland.
’s Avonds meldt De Telegraaf op basis van ‘betrouwbare bronnen’ dat er toch 4.6 miljoen gulden gemoeid is geweest met de deal van Teeven. Een bevestiging van dit bedrag is gevonden. De bevestiging zou uit een financieel informatieoverzicht komen dat werd gebruikt om overzichten te maken van alle betalingen door het ministerie en de diensten die onder Justitie vielen. Het systeem was niet meer actief, maar met specialistische kennis zijn de data weer zichtbaar gemaakt. Dat lukte zondag, aldus de bronnen van de Telegraaf.
Voor 22:00 wordt een persconferentie aangekondigd van Teeven en Opstelten.
Om 22:00 maken ze hun aftreden bekend.
Zijlstra zegt het vertrek van minister Opstelten te betreuren. "Maar het is begrijpelijk, nadat vandaag bleek dat de informatie over het bedrag dat aan Cees H. is overgemaakt, toch op het departement aanwezig was."
Dinsdag 10 maart
Het debat wordt alsnog gehouden, maar zonder Teeven en Opstelten, die zijn opgestapt.