Het rommelt al een tijd tussen huisartsen en zorgverzekeraar, maar de afgelopen maanden loopt de spanning verder op nu sommige huisartsen het contract met hun zorgverzekeraar niet tekenen.
Nieuwsuur bezoekt twee huisartsen: hoe ziet hun dagelijkse praktijk eruit?
Als een huisarts het contract met de zorgverzekeraar niet tekent, kan hij een aantal verrichtingen niet declareren. Het gaat bijvoorbeeld om het plaatsen van een spiraaltje en kleine chirurgische ingrepen. Daarnaast zijn bijna alle huisartsen die het contract wel hebben getekend ontevreden, 92 procent. Dat blijkt uit een enquête van de Landelijke Huisartsen Vereniging.
Macht van de verzekeraar
De ontevredenheid over de contracten hebben zowel principiële als financiële gronden. Een van de redenen waarom er onrust is onder huisartsen is de beperkte onderhandelingspositie met de zorgverzekeraars.
De Landelijke Huisartsenvereniging mag niet namens de huisartsen onderhandelen, omdat anders de Mededingingswet in gevaar komt. Hiermee wordt voorkomen dat er kartelvorming ontstaat; huisartsen moeten onderling concurreren vanwege de marktwerking in de zorg.
Huisartsen hebben het gevoel dat zij machteloos staan. Ook huisarts Vincent Coenen is ontevreden over zijn contract, maar heeft wel getekend. "Ik had weinig keus, het was tekenen bij het kruisje of niet tekenen. En wij vonden het beste om wel te tekenen omdat we anders heel veel zorg niet konden leveren."
Huisartsen zitten in de knel: als ze het contract tekenen, zetten ze hun handtekening onder passages waartegen ze principiële bezwaren hebben, maar als ze het contract niet tekenen, krijgen ze voor bepaalde ingrepen geen geld. Een duivels dilemma vinden ze.
Minister Edith Schippers van Volksgezondheid erkent het ongelijke speelveld tussen huisartsen en zorgverzekaars. Zij komt met een geschillencommissie waar artsen naar toe kunnen stappen. Huisarts Bart Bruijn vindt het onvoldoende. "Ik ben blij dat ze ziet dat er iets moet veranderen, maar dit is een doekje voor het bloeden."
Onafhankelijk
Naast kritiek op de totstandkoming van de contracten, is er ook kritiek op de inhoud van de contracten. Zo stimuleren de zorgverzekeraars huisartsen - door middel van financiële prikkels - dat ze bepaalde goedkope medicijnen voorschrijven. Ook zijn er verzekeraars die huisartsen belonen als zij patiënten doorverwijzen naar laboratoria die onder contract staan van de zorgverzekeraar.
Huisarts Coenen heeft bezwaar tegen de financiële prikkels. "Als huisarts moet je onafhankelijk zijn en moet een patiënt erop kunnen vertrouwen dat je werkt in het belang van de patiënt, zonder dat jij zelf daar bepaalde financiële belangen bij hebt."
Bom
De ontevredenheid over verzekeraars leeft breder dan alleen bij huisartsen. Dat zegt Hans van Santen, hoofdredacteur van vakblad Medisch Contact. "Wat mij opvalt is dat zowel, huisartsen, medisch specialisten, sociaal geneeskundigen en bedrijfsartsen op alle fronten de buik vol hebben van de overheid en verzekeraars. Daar maak ik mij zorgen over."
Volgens huisarts Bruijn moet er iets veranderen, omdat anders de bom barst. "Dan blijkt dat wij de zorg niet meer kunnen leveren en moeten de huisartsen zeggen: dan leveren wij de zorg ook niet meer."
Dit beaamt ook huisarts Coenen. "Als huisartsen en verzekeraars elkaar niet vinden, dan gaat het steeds harder wringen en op een gegeven moment is de beroepsgroep er dan klaar mee. Dan span je het paard achter de wagen."
Snelkookpan
Voorzitter Ella Kalsbeek van de Landelijke Huisartsen Vereniging vindt het niet slim dat verzekeraars zo met huisartsen omgaan. "Verzekeraars hebben huisartsen heel hard nodig voor het verbeteren en betaalbaar houden van de zorg. Op deze manier zetten verzekeraars de samenwerking op het spel."
Huisarts Bruijn merkt wel dat verzekeraars ook zien dat het zo niet langer kan. "Verzekeraars zijn bezig om de dop van de snelkookpan wat los te draaien."
Reactie verzekeraars
Nieuwsuur heeft gevraagd of Zorgverzekeraars Nederland en VGZ voor de camera wilden reageren. Dat wilden zij niet. Gitta Hoeks, manager Zorginkoop Huisartsenzorg bij Achmea wilde wel reageren.
"Achmea vindt de onrust onder huisartsen zeer ongemakkelijk. Wij trekken dit ons erg aan. We hadden een aantal dingen beter kunnen doen." Op de korte termijn wil de verzekeraar kijken welke ruimte er is "binnen de bestaande regelgeving".