Heineken en Bavaria brouwen voor dorstig Ethiopië

Afrika is the place to be voor internationale bierbrouwers. Door de snelgroeiende bevolking en opkomende middenklasse explodeert de vraag naar bier. Heineken en Bavaria investeren nu vele miljoenen in Ethiopië, een land dat nog steeds kampt met voedseltekorten, maar ook al tien jaar lang één van de sterkst groeiende economieën is.

Een miljoen biertjes

Ondanks deze booming economie is het land nog steeds de grootste ontvanger van buitenlandse voedselhulp, ook vanuit Nederland. Maar Nederland geeft ook subsidie aan Ethiopische boeren die brouwgerst gaan verbouwen, speciaal voor de Ethiopische biermarkt.

De grote internationale bierbedrijven kwamen in 2011 in één klap binnen op de Ethiopische markt, nadat de overheid de staatsbrouwerijen te koop zette. De Nederlandse brouwers produceren in Ethiopië biermerken die exclusief bestemd zijn voor de Ethiopische markt, met klinkende namen als Habesha en Walia.

Zo kreeg Nederlands grootste brouwer Heineken twee brouwerijen in handen en opende het pasgeleden een derde. Alleen in Ethiopië produceert Heineken al een miljoen biertjes per dag.

Bavaria

Bavaria opent dit jaar een splinternieuwe brouwerij. Voor de Brabantse brouwer is het de allereerste keer dat die buiten Europa bier gaat brouwen. Bavaria kreeg een meerderheidsaandeel in handen van een bestaand Ethiopisch initiatief voor een brouwerij.

De Ethiopische investeerder Habesha haalde samen met 8000 veelal kleine Ethiopische aandeelhouders het kapitaal bijeen voor de bouw van de Habesha-brouwerij. Bavaria kwam in beeld toen de financiering onvoldoende bleek. De Brabantse brouwer nam uiteindelijk 60 procent van de aandelen over.

Bierconsumptie is een zeer betrouwbare thermometer voor de groei van de middenklasse in een land. De Ethiopische economie groeide tussen 2004 en 2013 met 10,5 procent, waarmee het land na Angola de snelste groeier was op het continent. De biermarkt groeide in de afgelopen vijf jaar met ongeveer 20 procent per jaar.

De gemiddelde bierconsumptie in Ethiopië ligt op 5,4 liter per persoon per jaar. In Nederland is dat 66 liter per persoon.

Voor al dat bier hebben de brouwers veel brouwgerst nodig. Nu wordt het merendeel nog geïmporteerd uit Frankrijk, maar de Ethiopische boeren moeten het in toenemende mate zelf gaan telen.

Subsidie

Met 1,2 miljoen euro subsidie ondersteunt de Nederlandse overheid Heineken bij het opbouwen van een netwerk van brouwgerstboeren. Inmiddels produceren zo’n 6000 boeren het speciale brouwgerst speciaal voor Heineken. Uiteindelijk zijn 20.000 boeren nodig om aan de vraag te voldoen.

Het subsidiegeld gaat onder andere naar ontwikkelingsorganisatie ICCO en kennisinstituut Alterra van de Wageningen University die op verschillende Ethiopische locaties de boeren organiseren en onderwijzen hoe ze kwalitatief goed brouwgerst kunnen verbouwen.

Honger

De samenwerking met Heineken past volgens het Nederlandse ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking naadloos in het kabinetsbeleid waarin handel en ontwikkelingshulp zoveel mogelijk samenvallen.

Ondanks de toegenomen welvaart en vraag naar bier lijden naar schatting nog zeker 10 van de ruim 90 miljoen Ethiopiërs honger ten gevolge van voedseltekorten in delen van het land.

"Ethiopië verbouwt genoeg om iedereen te voeden," zegt Pascal Joannes van het Wereldvoedselprogramma in Ethiopië. "Maar in sommige voedselschaarse gebieden is het verkrijgen van voedsel moeizaam."

Kansen

De Nederlandse ambassade in Ethiopië vindt het niet dubbel dat Nederland Ethiopië ondersteunt met voedselhulp en aan de andere kant de bierproductie stimuleert. "Wij dragen bij aan de koopkracht, dus aan de voedselzekerheid van deze boeren. Zij krijgen straks kansen die ze eerst niet hadden," zegt landbouwspecialist Hans van den Heuvel van de Nederlandse ambassade.

"De problemen elders in het land kunnen we niet oplossen door hier de kraan dicht te houden."

Volgens Heineken vormt het brouwgerst dat ze nodig hebben maar een heel klein percentage van de totale gerstproductie in het land. "We maken ons geen zorgen dat er te weinig voedsel zou zijn door onze activiteiten omtrent brouwgerst," zegt Sander Bokelman van Heineken.