Frankrijk is diep verdeeld na de aanslagen op Charlie Hebdo. Verdeeld over de sociale problemen in het land, maar vooral over de vrijheid van meningsuiting. Het hele land stond twee weken geleden achter Charlie Hebdo, het blad dat de islam, de paus en Marine Le Pen mocht beledigen, maar moslim-cabaretiers en -rappers die het jodendom of joden beledigen worden voor de rechter gesleept. En dat gaat hard tegen hard.
Nieuwsuur spreekt met Thierry Pech van de centrumlinkse denktank Terra Nova, met Alain Finkielkraut, een vooraanstaande rechtse filosoof die fel van leer trekt tegen de moslims en het land en hun teksten "opruiend en bedreigend" vindt en met moslim rapper Médine, die de hypocrisie rond vrijheid van meningsuiting fel bekritiseert. “Ik ben ook Charlie, omdat ik ook bekritiseer en bespot. Alleen geldt voor mij die vrijheid niet.”
Men gebruikt grote woorden als het gaat over vrijheid van meningsuiting en Charlie Hebdo, maar niet als het gaat om raps van een moslim uit een slechte wijk. Er is vrijheid van meningsuiting, maar niet voor iedereen in gelijke mate.
‘Er heerst hypocrisie’
Médine, een populaire rapper in Frankrijk, moslim en schrijver van opiniestukken in internationale bladen liep bewust niet mee met De Mars van de Republiek. Médine: "Er heerst hier hypocrisie. Men gebruikt grote woorden als het gaat over vrijheid van meningsuiting en Charlie Hebdo, maar niet als het gaat om raps van een moslim uit een slechte wijk. Er is vrijheid van meningsuiting, maar niet voor iedereen in gelijke mate."
Positie moslim
Door de jaren heen heeft Médine het in zijn rapteksten over de positie van moslim, jongeren uit de banlieue en vrijheid van meningsuiting. Vlak voor de aanslagen in Parijs kwam zijn laatste videoclip ‘Don’t Laïk’ uit. Die veroorzaakte direct al ophef. Vooraanstaand filosoof Alain Finkielkraut zegt in Nieuwsuur over de videoclip: "Médine maakt met Don’t Laïk agressieve reclame voor de islam. Maar hij kan Frankrijk niet verwijten dat ze een dubbele standaard heeft".
Je baard, Arabier uit de wijk; jouw hoofddoek, mijn zuster, in dit land is dat ‘Don’t Laïk’. Jouw geloof, nigger ; in dit land is het ‘Don’t Laïk’. Meneer, mevrouw, uw relatie is ‘Don’t Laïk’.
Laicité
Médine stelt in zijn raps, zoals ‘Don’t Laïk’, de belangrijke Franse waarde laicité aan de kaak: De scheiding tussen kerk en staat. Médine vindt dat dit principe de laatste jaren wordt gebruikt als wapen om Franse moslims dwars te zitten. Medine: "Een voorbeeld: de afgelopen zomer was er een klein gelegenheidsstrandje in de buurt georganiseerd. Daar stond een bordje met de tekst dat de principes van de laicité op dat strandje zouden gelden. Met als gevolg: een paar moslima’s die een hoofddoek droegen werden weggestuurd."
Filosoof Finkielkraut is het niet eens met Médine: "Frankrijk moet de realiteit onder ogen zien en eens goed naar deze raps luisteren, want die zijn ontluisterend. Je ziet dan de ware bedoeling van bepaalde Franse moslims."
Meten met twee maten
De discussie dat Frankrijk met twee maten zou meten wat betreft vrijheid van meningsuiting werd aangewakkerd nadat Charlie Hebdo vijf miljoen exemplaren had verkocht van haar eerste uitgave na de aanslagen op de redactie. Op diezelfde dag werd de omstreden cabaretier Dieudonné opgepakt door de Franse politie. De reden van zijn arrestatie was omdat hij ‘Je me sens Charlie Coulibaly’ had geplaatst op zijn Facebook-pagina. Hiermee refereert hij aan Amedy Coubaly, de man die vijf mensen doodschoot in een koosjeere winkel. De arrestatie van de cabaretier zorgde voor verontwaardigde reacties en beschuldigingen van hypocrisie.
De wetten
Meet Frankrijk met twee maten? De verschillende ‘behandeling’ van Charlie Hebdo en Dieudonné, is het resultaat van complexe Franse wetten. Sinds de Franse Revolutie is blasfemie niet langer wettelijk strafbaar. Aan de andere kant heeft Frankrijk wel wetten die de volgende dingen strafbaar maken: "het uitlokken van discriminatie, haat of geweld tegen een persoon of groep op grond van hun afkomst of op grond van het onderdeel zijn van een bepaalde etniciteit, natie, ras of religie". Oftewel: een profeet kan belachelijk worden gemaakt, maar je kunt niet aanzetten tot haat tegen zijn volgelingen.