De Europese Centrale Bank zet de geldpersen aan. De ECB gaat voor 60 miljard euro per maand aan onder andere staatsobligaties kopen tot september 2016, in totaal ter waarde van meer dan 1000 miljard euro. Wat betekent deze historische stap voor de eurozone en voor Nederland?
Vanuit Davos waar het World Economic Forum wordt gehouden, reageren onder meer minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem, Martin Wolf van de Financial Times en ING-topman Ralph Hamers.
Vanmiddag kwam ECB-president Draghi dan eindelijk met het verlossende woord. De ECB gaat doen wat in Amerika en Japan al op grote schaal werd gedaan: geld in de economie pompen, in de hoop groei aan te jagen en de inflatie omhoog te krijgen. De Amsterdamse AEX reageerde gelijk positief op het nieuws.
Weerstand
Draghi stelde niet teleur. In de financiële markten werd uitgegaan van 50 miljard, maar dat werd dus 60 miljard per maand. Toch blijkt uit de aankondiging ook verdeeldheid bij de ECB. De risico’s komen namelijk voor 80 procent bij de nationale centrale banken te liggen en maar voor 20 procent bij de ECB. Eerder was al rekening gehouden met dit scenario. Naar verluidt hebben de presidenten van de centrale banken van Duitsland, Nederland, Oostenrijk en Estland tegen de maatregelen van de ECB gestemd.
Deflatie
Door gedaalde olieprijzen en omdat het economisch slecht gaat, heeft de eurozone voor het eerst in jaren weer te maken met deflatie. De prijzen daalden in december met 0,2 procent in de eurozone. Veel economen denken dat deflatie leidt tot een negatieve spiraal: mensen gaan aankopen uitstellen en daardoor raakt de economie nog verder in het slop.
Monetaire verruiming
De kerntaak van de ECB is zorgen dat de inflatie tegen de 2 procent ligt. Daarom komt Draghi nu met wat bekend staat als de big bazooka: meer geld creëren, door vooral staatsobligaties van Europese landen op te kopen. Dat geeft banken de ruimte om meer geld in de economie te pompen en moet leiden tot een lagere rente, een lagere koers van de euro, meer export en investeringen en dus stijgende inflatie. Vooral Zuid-Europese landen zouden baat hebben bij deze zogenaamde monetaire verruiming.
Vanuit Europa wordt jaloers gekeken naar de bloeiende Amerikaanse economie. Daar pompte de centrale bank FED bijna 4000 miljard dollar in de economie in de afgelopen 6 jaar. En dat lijkt te hebben gewerkt: dit jaar verwachten de Amerikanen 3,6 procent economische groei, tegenover een schamele 1,2 procent in de eurozone. Ook op het gebied van werkloosheid doet Amerika het veel beter: daar zit maar 5,6 procent van de werknemers thuis, tegenover 11,5 procent in de eurozone.
Weinig ervaring
Volgens minister Dijsselbloem is het moeilijk te zeggen wat Nederlanders gaan merken van deze maatregel. "Dit zijn onconventionele maatregelen er is ook weinig ervaring mee. Dus we gaan het gewoon afwachten. Belangrijk is dat we zelf gaan doen wat we kunnen om de economieën in Europa concurrerender te maken, want dat is het echte probleem van Europa."
We moeten voorkomen dat er signalen gegeven worden die er toe leiden dat structurele hervormingen en meer economische en politieke samenwerking niet meer nodig zijn.
Bondskanselier Merkel waarschuwde gister nog maar eens dat de actie van de ECB niet betekent dat overheden kunnen stoppen met het terugdringen van tekorten. “We moeten voorkomen dat er signalen gegeven worden die er toe leiden dat structurele hervormingen en meer economische en politieke samenwerking niet meer nodig zijn.”