Veel ouderen krijgen dit jaar te horen dat hun gemeente stopt met het betalen van huishoudelijke hulp. Gemeenten hebben 40 procent minder budget gekregen van het Rijk en moeten scherpe keuzes maken. Als het even kan, moeten ouderen het weer zelf regelen en betalen.
Nieuwsuur volgt de komende maanden de praktijk van de decentralisaties in de gemeente Apeldoorn. Dat is een relatief grote stad, waar veel mensen wonen die zorg nodig hebben. De gemeente wil transparant zijn en heeft daarom de deuren opengezet voor onze redacteuren.
Koude douche
De gemeente Apeldoorn heeft dit jaar, net als veel andere Nederlandse gemeenten, een vervelende boodschap de meerderheid van de mensen die nu huishoudelijke hulp ontvangt: de hulp vervalt. Alleen de kwetsbaarste mensen die meer dan schoonmaakhulp nodig hebben, houden hun hulp. Anderen moet het voortaan zelf regelen. Mensen met een laag inkomen kunnen een tegemoetkoming krijgen.
Verantwoordelijk wethouder Paul Blokhuis (ChristenUnie) vindt het een pijnlijke operatie en gaat ervan uit dat de zorg over de hele linie "gewoon schraler wordt". Vorig jaar had de gemeente nog 16 miljoen euro voor het organiseren van deze taak, dit jaar is dat maar 10 miljoen.
Blokhuis: "Wij verwachten als overheid dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor het schoonmaken van hun huis. Ik kan me voorstellen dat dat voor mensen voelt als een koude douche die over ze uitgestort wordt, maar het is niet anders. We hebben niet meer middelen."
Persoonlijke situatie
In Apeldoorn krijgen mensen van wie de indicatie voor huishoudelijke hulp dit jaar afloopt, een brief thuisgestuurd. Daarin staat dat er minder geld beschikbaar is en de gewone huishoudelijke hulp vervalt. Er heeft dan nog geen gesprek of onderzoek plaatsgevonden naar iemands persoonlijke situatie.
Ik kan me voorstellen dat het voor mensen voelt als een koude douche, maar het is niet anders.
De gemeente Apeldoorn gaat na deze brief met cliënten in gesprek, telefonisch of op verzoek bij mensen thuis. Volgens wethouder Blokhuis kijken de consulenten tijdens zo’n gesprek wel degelijk naar iemands persoonlijke situatie. Als blijkt dat iemand geen regie meer kan voeren over het huishouden of niet terug kan vallen op een sociaal netwerk, komen diegene alsnog in aanmerking voor hulp.
Mededeling
Mevrouw Bakker-Orval (85) ervaart dat anders. Ze kreeg vorige week een huisbezoek, maar had niet het gevoel dat er zorgvuldig onderzoek gedaan werd: "Je krijgt een brief waarin staat dat de hulp stopt. Toen de consulente bij me langs kwam, heb ik uitgelegd dat het steeds slechter met me gaat, maar de beslissing lag al vast. Het voelde als een mededeling, niet als een gesprek."
Het voelde als een mededeling, niet als een gesprek.
In december bepaalde de rechter dat de gemeente Dantumadiel de huishoudelijke hulp voor een ouder echtpaar onterecht had stopgezet. Een gemeente moet eerst zorgvuldig onderzoek doen voordat die een voorziening mag beëindigen. Staatssecretaris Van Rijn benadrukte het belang van zorgvuldig onderzoek nogmaals in een Kamerbrief.
In de brieven die Apeldoorn naar zijn inwoners stuurt, staat niets over de mogelijkheid om bezwaar aan te tekenen tegen een afwijzing. Ook in de telefonische gesprekken of bij huisbezoeken wordt die mogelijkheid niet besproken.
Wethouder Paul Blokhuis vindt dat bij nader inzien geen goede zaak en is van plan om die mogelijkheid alsnog in de brief aan de inwoners op te nemen.