De huidige gratieregeling biedt levenslang gestraften onvoldoende perspectief, zegt PvdA-Kamerlid en oud-rechter Jeroen Recourt in een interview in Trouw. Recourt is niet de enige die dat vindt. De opvatting gaat in tegen het standpunt van staatssecretaris Fred Teeven, die vindt dat levenslang ook daadwerkelijk levenslang moet zijn.
Nieuwsuur is een programma van NTR en NOS.
Teeven heeft gratie-adviezen van de rechter naast zich neergelegd. "Zo is het systeem niet bedoeld", zegt Recourt. Het besluit of iemand gratie krijgt, moet niet alleen afhangen van de luim van de zittende bewindspersoon. Na 25 jaar moet gekeken worden of het voortzetten van de straf nog zinvol is.
Daarbij moet de rechter een belangrijke rol spelen. Die kan oordelen over het gedrag van een gevangene en of er kans is op herhaling. Ook moet er een rol zijn voor slachtoffers of nabestaanden.
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde vorig jaar ook dat er perspectief moet zijn voor iedereen die in de gevangenis zit. Het is niet humaan om mensen geen enkel zicht op vrijlating te bieden, zegt het hof.
"Het gaat erom dat een veroordeelde bij het ingaan van zijn straf ook voor zijn geestelijk welbevinden weet: het is een heel lange tijd die ik in de gevangenis moet doorbrengen, maar als ik mijn best doe, is er perspectief", aldus Recourt in Trouw.
Momenteel zijn er 34 gevangenen met levenslange gevangnisstraf. De enige kans die zij hebben op vrijlating, is gratie. Sinds 1986 zijn er twee verzoeken gehonoreerd: één keer wegens goed gedrag, één keer wegens een terminale ziekte.
Momenteel lopen er procedures van twee levenslang gestraften om via de rechter uiteindelijk gratie af te dwingen.