Na drie dagen crisis en een non-stop overlegmarathon heeft het kabinet een oplossing gevonden. De zorgwet wordt aangepast en gaat opnieuw naar de Tweede en Eerste Kamer. Maar wat als de Senaat opnieuw tegenstemt? Daarvoor kan het kabinet een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) uit de kast halen.
Een AMvB is een besluit van de regering en wordt, anders dan een wet, "in principe zonder medewerking van de Staten-Generaal vastgesteld". Kortom: met deze uitvoeringsregeling hoeft de coalitie geen goedkeuring te krijgen van de Eerste en Tweede Kamer. Zo zou het kabinet de zorgwet zonder steun van het parlement kunnen invoeren.
Het kabinet heeft bij de landsadvocaat geïnformeerd of er een AMvB kan worden ingezet om de doelen van de zorgwet alsnog te halen. Die vindt dat de constructie juridisch door de beugel kan. Volgens VVD-fractieleider Halbe Zijlstra kreeg het kabinet het antwoord dat het "safe en sound" is om dat te doen.
'Oplossing kan niet door de beugel'
Maar niet iedereen deelt die mening. De oplossing voor de crisis rondom de zorgverzekeringswet kan niet door de beugel, zegt staatsrechtsdeskundige Wim Voermans. "De AMvB-clausule is hier niet voor bedoeld en dit mag dit staatsrechtelijk niet."
Volgens Voermans komt de regering waarschijnlijk de rechter tegen. "Als patiëntenverenigingen zo’n Algemene Maatregel van Bestuur, die geen grondslag krijgt in de wet, naar de rechter brengt. Dan maken ze een hele grote kans om die regel onrechtmatig te doen verklaren." Schermen met het advies van de landsadvocaat noemt Voermans een schijnargument. "Die gaat daar niet over."
De AMvB komt waarschijnlijk ook niet ongeschonden langs de Raad van State. "Die zal zich moeten buigen over het ontwerp van die Algemene Maatregel van Bestuur. Volgens de vaste lijn die ze daar hanteren, nemen ze hiermee geen genoegen."
Voermans vindt het zorgelijk om te zien hoe de regering omgaat met het parlement: “In een parlementaire democratie past het niet om in zo'n geval zelfs maar te dreigen om de Kamer dan maar te negeren. Dan gaat er meer stuk dan een paar staatsrechtelijke regels”.
Samsom: omweg is minder fraai
Veel oppositieleden stonden op hun achterste benen, toen ze hoorden dat bepaalde punten van de zorgwet mogelijk via een AMvB worden geregeld. Ze spraken van "een trucje", dat bedoeld is om het parlement te omzeilen.
PvdA-leider Diederik Samsom noemde deze route "minder fraai". Maar hij en de andere coalitiepartners vinden het belangrijk om het zorgakkoord met onder meer verzekeraars en patiëntenorganisaties uit te voeren. VVD-fractieleider Zijlstra zei dat dit "linksom of rechtsom" zal worden geregeld.