Komende week debatteert de Tweede Kamer met staatssecretaris Martin van Rijn over de kwaliteit van de verpleeghuiszorg. Vorige week kwam die weer op de agenda te staan, nadat de vader van Van Rijn in het Algemeen Dagblad een boekje open deed over de verzorging van zijn vrouw.
Nieuwsuur staat stil bij de ondermaatse kwaliteit van veel verpleeghuizen. Drie experts met jarenlange ervaring in de sector, geven hun mening over heden, verleden en toekomst.
Het debat over de ondermaatse kwaliteit van veel verpleeghuizen duurt al jaren en laait steeds weer op. In 2003, 2004 en 2005 maakte NOVA (de voorganger van Nieuwsuur) vele reportages over de verpleeghuiszorg. Alles passeerde de revue: pyjamadagen, efficiencykortingen, marktwerking, overlijden door uitdroging en ondervoeding, doorligwonden, vastbinden, drogeren, ongekwalificeerd personeel. Familieleden, verpleeghuisartsen, verzorgenden en bestuursleden deden daarover hun beklag.
Ondermaatste zorg
Wat deed de politiek? Wat deed de verpleeghuissector? Wat deed de Inspectie? Tien jaar later horen we nog altijd dezelfde verhalen. Aan de vooravond van het Kamerdebat, blikt Nieuwsuur terug en vooruit met drie deskundigen: een voormalig hoofd personeel en organisatie van meerdere verpleeghuizen, een verpleeghuisarts en een oud-hoofdinspecteur van de Inspectie verantwoordelijk voor de ouderenzorg. Hoe kan het dat er nog altijd sprake is van te veel verpleeghuizen waar ondermaatse zorg wordt geleverd?
Aanpak Van Rijn
Afgelopen zomer kwam de Inspectie met het zoveelste kritische rapport over de verpleeghuissector. Het personeel is niet voldoende opgeleid voor de toenemende complexe problemen van de (dementerende) bewoners. Staatssecretaris Van Rijn liet de Kamer in een brief weten voor 1 november met een nieuwe aanpak voor de verpleeghuisproblemen te komen. Maar het ministerie meldt Nieuwsuur dat dat is uitgesteld. Om de verpleeghuiszorg te verbeteren heeft Van Rijn al wel 5 miljoen euro uitgetrokken.
Cijfers
In 1980 woonden ongeveer 150.000 mensen in een verzorgingshuis. Dat aantal is sindsdien gedaald tot ongeveer 84.000 in 2010. Het aantal verpleeghuisplaatsen is wel gestegen: van 46.000 naar 74.000. Opgeteld is het totaal aantal ouderen dat in een instelling woont fors gedaald. Van 200.000 in 1980 naar 150.000 in 2010. Terwijl het aantal 80-plussers flink is toegenomen.
De totale kosten van de ouderenzorg zijn de laatste jaren flink gestegen. Maar vooral door de zorg thuis: lijfsgebonden zorg, verpleging en begeleiding. De uitgaven voor de verpleeg- en verzorgingshuizen zijn tussen 2000 en 2012 gestegen van 6,4 naar 8,7 miljard euro. In 2013 dalen de uitgaven naar 8 miljard. De bewoners hebben wel steeds zwaardere zorg nodig.
In 2012 werd er 28 miljard uitgegeven aan de AWBZ. Ruim een kwart van dat bedrag ging naar verpleeg- en verzorgingshuizen.
Dagprijs
Een dag in een verpleeghuis kost zo'n 200 euro. Daar moet alles van gedaan worden: de verzorging, medicijnen, een arts, schoonmaken, eten, huisvesting. Een dag in een TBS-kliniek kost 500 euro. Een ligdag in het ziekenhuis kost alleen al aan verpleegkosten 700 euro, en dan zijn de kosten van de medische behandeling en de diagnostiek niet meegerekend. Een dag in een ziekenhuis kost dus al snel 1000 euro.