Bijna vier maanden na de ramp liggen de brokstukken van rampvlucht MH17 nog verspreid op de crashsite in Oost-Oekraïne. De Onderzoeksraad voor Veiligheid wil op korte termijn met de berging beginnen en in Nederland een reconstructie maken van het vliegtuigwrak. Wat kan zo'n reconstructie zeggen over de oorzaak?
De Onderzoeksraad verwacht binnen enkele dagen te beginnen met het bergen van de wrakstukken. Het is de bedoeling dat de resten in Oekraïne worden verzameld en vervolgens naar Nederland worden overgebracht. Er ligt een plan voor de uitvoering van de berging en de overdracht aan de Onderzoeksraad. De raad heeft al met lokale transporteurs afspraken gemaakt over het vervoer van de wrakstukken.
Als de resten van het toestel naar een veiligere plek in Oekraïne zijn gebracht, zullen Nederlandse experts de brokstukken beoordelen. Zij maken een selectie van resten die belangrijk zijn voor het onderzoek. Alleen die onderdelen worden naar Nederland gestuurd. Tot dusver zijn alleen stoffelijke resten en teruggevonden bagage van de slachtoffers van de rampvlucht vanuit Oekraïne naar Nederland gebracht.
Vier scenario's
Als de berging succesvol verloopt wil de Onderzoeksraad een reconstructie maken voor het onderzoek naar de oorzaak en het verloop van de ramp. In september bracht de raad een rapport naar buiten met de eerste bevindingen over de crash. Daarin staat dat een groot aantal objecten het toestel met hoge snelheid van buitenaf heeft doorboord. Er zijn geen aanwijzingen dat de crash is veroorzaakt door een technisch mankement of door het handelen van de bemanning.
Na het uitkomen van het rapport zei een meerderheid van de Tweede Kamer uit te gaan van een aanslag. Het kabinet hield nog een tijd een slag om de arm, maar liet vorige week weten een ongeluk of een bom aan boord als oorzaken voor de ramp uit te sluiten. Het Openbaar Ministerie onderzoekt in totaal vier scenario's waardoor het vliegtuig naar beneden kan zijn gekomen. Nu een ongeluk en een terroristische aanslag vanuit het vliegtuig onwaarschijnlijk worden geacht, blijven er twee mogelijke oorzaken over: een aanslag vanaf de grond of een aanslag vanuit de lucht.
Bom aan boord
Het is de vraag of een reconstructie nieuw licht kan schijnen op de oorzaak van het neerstorten van MH17. In het verleden zijn twee keer eerder reconstructies van vliegrampen gemaakt: de Lockerbie-ramp en het ongeluk met TWA-vlucht 800. Die konden in beide gevallen uitsluitsel geven over de oorzaak.
Bij het Schotse plaatsje Lockerbie kwam in 1988 een toestel van de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij PanAm neer. Uit de reconstructie van het ongeluk bleek dat een bom in het bagageruim de oorzaak van de crash was. Maar de schuldvraag is nooit opgelost. De enige die voor de aanslag is veroordeeld is de Libische oud-spion Megrahi. Hij had geregeld dat er een koffer met een bom aan boord kwam.
TWA-vlucht 800 was een verkeersvlucht van Amerika naar Frankrijk, uitgevoerd door Trans World Airlines. In 1996 ontplofte het vliegtuig en stortte in zee in de buurt van New York. De brokstukken werden uit het water gevist en na de reconstructie kon een terroristische aanslag worden uitgesloten: de explosie was veroorzaakt door kortsluiting in de brandstoftank.