Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

Blinken: bouw nederzettingen is onwettig • Palestijnse Autoriteit wijst plan Netanyahu af

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. En hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Regering-Biden ziet bouw nederzettingen weer als onwettig, breuk met beleid Trump

De Amerikaanse regering beschouwt de bouw van nieuwe Israëlische nederzettingen in bezet gebied weer als onwettig, heeft minister Blinken van Buitenlandse Zaken gezegd tijdens een persconferentie in Buenos Aires. Dat is een breuk met het beleid van zijn voorganger Mike Pompeo, die als minister in de regering-Trump in 2019 had gezegd dat hij nederzettingen in bezet gebied "niet meer beschouwt als strijdig met internationale wetgeving". Dit staat bekend als de 'Pompeo-doctrine', hoewel het nooit formeel is vastgelegd in wetgeving of een decreet van president Trump.

Blinken had vandaag al gezegd dat hij "teleurgesteld" was over de nieuwe nederzettingen die Israël wil gaan bouwen op de bezette Westelijke Jordaanoever, als straf voor een Palestijnse aanslag deze week. Hij voegde eraan toe dat "de bouw van nieuwe nederzettingen de veiligheid van Israël niet versterkt, maar eerder verzwakt".

De draai van Blinken is consistent met het beleid van alle andere Amerikaanse regeringen, voordat de uitgesproken pro-Israëlische president Trump aan de macht kwam. Al sinds 1978 luidt het Amerikaanse standpunt dat de bouw van nederzettingen in bezet gebied onwettig zijn.

VS 'teleurgesteld' over Israëlisch plan voor nieuwe huizen in bezet gebied

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken zegt "teleurgesteld" te zijn over het Israëlische plan om 3344 nieuwe huizen te bouwen op de Westelijke Jordaanoever, als wraak voor een Palestijnse aanslag eerder deze week.

Tijdens een persconferentie in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires zei Blinken tegen journalisten dat de VS de bouw van huizen in het bezette gebied beschouwt als "contraproductief" voor het bereiken van een duurzame vrede tussen Israël en de Palestijnen.

VS: drones en kruisraketten van Houthi's vernietigd voordat schepen geraakt konden worden

Het Amerikaanse leger zegt vandaag en gisteren vier drones en twee kruisraketten te hebben vernietigd, die op het punt stonden gelanceerd te worden door de Houthi-militie vanuit Jemen. Het leger zegt op sociale media dat de drones en raketten "een acute dreiging" waren voor koopvaardijschepen in de Rode Zee.

Daarnaast werden volgens de Amerikanen drie drones uit de lucht geschoten in de buurt van koopvaardijschepen. De schepen zouden niet beschadigd zijn geraakt.

Israel wil uit wraak voor aanslag ruim 3300 extra huizen bouwen op Westoever

De regering van Israël wil uit wraak voor een Palestijnse aanslag eerder deze week 3344 huizen extra bouwen voor kolonisten op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. De commissie die daarover gaat, zal daar binnenkort mee instemmen, zegt minister Smotrich van Financiën.

Smotrich sprak na afloop van een overleg met onder andere premier Netanyahu. "Laat iedereen die een terroristische aanslag op ons voorbereidt weten dat elk opheffen van de hand tegen Israëlische burgers met een dodelijk klap en vernietiging beantwoord zal worden en onze eeuwige grip op heel Israël zal versterken", zei hij.

Gisterochtend openden drie Palestijnen het vuur op een file bij een Israëlische controlepost op de Westelijke Jordaanoever. Eén Israëliër kwam om het leven, vijf anderen raakten gewond. Twee van de drie schutters zijn doodgeschoten, de derde is opgepakt.

Volgens het internationaal recht zijn de Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever illegaal. Er wonen naast zo'n drie miljoen Palestijnen meer dan 600.000 Israëliërs.

Dit zijn beelden van de aanslag gisteren:

Dode en gewonden bij aanslag checkpoint Westoever

'Meer dan honderd Palestijnen omgekomen in 24 uur'

Het door Hamas bestuurde ministerie van Gezondheid zegt dat de strijd in Gaza gisteren en vannacht aan 104 Palestijnen het leven heeft gekost. Het dodental aan Palestijnse kant sinds het uitbreken van de oorlog komt daarmee op 29.514. De aanvallen vonden plaats in de zuidelijke stad Rafah en de stad Deir al-Balah en het vluchtelingenkamp Nuseirat in het centrale deel van de Gazastrook.

De cijfers van het ministerie worden door onafhankelijke deskundigen als betrouwbaar beoordeeld. Het ministerie maakt geen onderscheid tussen leden van terroristische groepen en burgers, maar twee derde van de omgekomen Palestijnen zou uit vrouwen en kinderen bestaan.

Palestijnen op zoek naar overlevenden van het bombardement op Deir al-Balah

Palestijnse Autoriteit wijst plan Netanyahu af

De Palestijnse Autoriteit (PA) wijst het plan van de Israëlische premier Netanyahu voor de toekomst van Gaza af. "Dit betekent een herbezetting van de Gazastrook en een blokkade van Amerikaanse en internationale pogingen om een Palestijnse staat op te richten. Netanyahu's plan is bedoeld om zelf langer aan de macht te blijven door de oorlog te verlengen", aldus de PA in een verklaring.

In het plan van Netanyahu houdt het leger van Israël de volledige controle over de Gazastrook. De overige zaken komen in handen van een Palestijnse bestuur, van wie de leden in de ogen van Israël geen banden hebben met terroristische groeperingen.

De PA van president Abbas is de internationaal erkende vertegenwoordiging van het Palestijnse volk. In 2007 kwam bij verkiezingen op de Gazastrook Hamas aan de macht. De PA bestuurt nu alleen nog delen van de Westelijke Jordaanoever.

De Amerikaanse minister Blinken en de Palestijnse president Abbas, begin deze maand

Pleidooi Artsen zonder Grenzen voor onmiddellijke gevechtspauze

Secretaris-generaal Cristopher Lockyear van de Artsen zonder Grenzen (AzG) heeft in de VN-Veiligheidsraad een vurig pleidooi gehouden voor een humanitaire gevechtspauze in de oorlog in Gaza. "Kinderen die de oorlog overleven, hebben niet alleen zichtbare verwondingen , maar ook onzichtbare", zei hij. "Ze hebben te maken met psychische verdringing en constante angst en zien met eigen ogen dat familieleden uiteengereten worden. Deze trauma's leiden ertoe dat kinderen van vijf ons zeggen dat ze liever dood willen."

Lockyear zei ook dat medische hulpteams in de Gazastrook een speciale afkorting hebben bedacht voor kinderen die gewond zijn geraakt, maar geen familie meer hebben: WCNSF, vertaald naar het Nederlands: Gewond Kind Geen Overlevende Familieleden.

De AzG-topman toonde zich ontzet over de veto's van de VS tegen oproepen van de Veiligheidsraad voor onmiddellijke instelling van een gevechtspauze. "Vandaag riskeren onze mensen opnieuw hun leven voor hun patiënten. Welke risico's zijn jullie bereid te nemen?"

De VS heeft drie van die oproepen geblokkeerd, omdat ze niet gepaard gingen met een oproep tot vrijlating van Israëlische gijzelaars door Hamas.

Israël: aanslag op Westelijke Jordaanoever voorkomen

Het Israëlische leger zegt dat het aanslag op de Westelijke Jordaanoever heeft kunnen voorkomen, door in Jenin een lid van de Palestijnse Islamitische Jihad te doden.

De man zou eerder hebben vastgezeten voor deelname aan operaties van deze groep. Volgens het leger is hij vannacht met een drone gedood toen hij met een auto op weg was om een terroristische aanslag te plegen.

Het Palestijnse ministerie van Gezondheid zegt dat vannacht in Jenin bij een luchtaanval twee mensen zijn omgekomen en veertien mensen gewond zijn geraakt. Het is onduidelijk of dit bij de aanval met de drone was waar het Israëlische leger het over heeft.

De auto die vannacht in Jenin bij een luchtaanval van Israël werd geraakt

'Onderhandelingen Israël-Hamas gaan vandaag in Parijs verder'

De onderhandelingen over een gevechtspauze in de oorlog in Gaza en vrijlating van de Israëlische gijzelaars door Hamas worden vandaag in Parijs hervat, melden verschillende internationale media.

Ook Israël zou een delegatie sturen, wat erop zou wijzen dat er vooruitgang kan worden geboekt. Defensieminister Galant zei gisteren dat Israël zijn onderhandelaar meer ruimte geeft. Een Hamas-leider zei dat een akkoord over de gijzelaars in de nabije toekomst mogelijk is.

Hamas nam bij de aanval op Israël op 7 oktober vorig jaar 240 gijzelaars mee naar de de Gazastrook. In november werden in een gevechtspauze van een week 105 gijzelaars vrijgelaten. Van de rest van de gijzelaars zouden er nog zo'n honderd in leven zijn.

Israël en Hamas praten niet rechtstreeks met elkaar, maar via de VS, Qatar en en Egypte.

Netanyahu legt plan toekomst Gaza voor aan kabinet

Premier Netanyahu heeft in zijn veiligheidskabinet een plan gepresenteerd voor het toekomstig bestuur in Gaza. Het document is volgens The Times of Israel grotendeels een opsomming van ideeën die hij al eerder naar voren heeft gebracht.

Het leger van Israël houdt in het plan de volledige controle over de veiligheidssituatie in het gebied. Voor de rest komt het bestuur in handen van Palestijnen die in de ogen van Israël geen banden hebben met terroristische groeperingen. Of er een rol is voor de Palestijns Autoriteit (PA), die nu de Westelijke Jordaanoever bestuurt, wordt niet gezegd.

Volgens de krant heeft Netanyahu een discussie over wat er na de oorlog in Gaza moet gebeuren steeds afgehouden, omdat hij bang is dat radicaal-rechtse regeringspartijen Israëlische kolonisten in Gaza willen toelaten. De premier zou daar niet voor zijn, omdat Israël dan de nog overgebleven steun van Westerse landen zou verliezen.

Reactie Hamas

Gisteren lekte uit dat Israël een proef zou willen beginnen om te kijken of het plan dat Netanyahu heeft voorgesteld kans van slagen heeft. Maar Hamas zei toen dat het plan gedoemd is te mislukken, omdat het neerkomt op een bezetting van Gaza.

Het overgrote deel van de internationale gemeenschap is voorstander van een tweestatenoplossing. Die houdt in dat Israël een zelfstandige Palestijnse staat als buurland krijgt, met een deel op de Gazastrook en een deel op de Westelijke Jordaanoever.

Premier Netanyahu

'Zes doden bij aanval op woning Rafah'

Bij een aanval op een woning in de zuidelijke grensstad Rafah zijn volgens het Palestijnse persbureau Wafa zeker zes mensen om het leven gekomen. Ook zou er een aantal gewonden zijn.

De Israëlische luchtaanval zou hebben plaatsgevonden in het oosten van de stad. De gewonden zijn naar het ziekenhuis gebracht, meldt het persbureau. Volgens Wafa is er ook een woning in het centrum gebombardeerd. Daar zouden geen slachtoffers bij zijn gevallen.

Rafah na eerdere aanvallen van Israël

G20-landen pleiten voor tweestatenoplossing

De ministers van Buitenlandse Zaken van de G20-landen zijn het er vrijwel unaniem met elkaar over eens dat de enige manier om een einde te maken aan het conflict tussen Israël en de Palestijnen een tweestatenoplossing is. Dat zei de Braziliaanse minister Vieira van Buitenlandse Zaken. Zijn land organiseert de bijeenkomst van de twintig grote economieën.

Volgens Vieira maken alle leden zich zorgen over de oorlog en het gevaar dat het conflict zich uitbreidt naar andere delen in het Midden-Oosten. Er werd volgens hem opgeroepen tot een staakt-het-vuren in de Gazastrook. Hij zei dat "veel landen" kritiek hebben op de aanvallen van Israël op de grensstad Rafah, waar veel Palestijnen naartoe zijn gevlucht.

Ook buitenlandchef van de EU Borrell ziet twee staten als de enige oplossing. "Dit is de gemeenschappelijke noemer: er zal geen vrede komen, er zal geen duurzame veiligheid voor Israël zijn, tenzij de Palestijnen een duidelijk vooruitzicht hebben om hun eigen staat op te bouwen", zei Borrell eerder tegen de pers. "Het is de consensus onder ons", voegde hij eraan toe.

De Israëlische premier Netanyahu en zijn rechtse regering zijn tegen een dergelijke oplossing. Zij zien geen heil in de oprichting van een Palestijnse staat. De VS, de belangrijkste bondgenoot van Israël, ziet een tweestatenoplossing juist als de enige manier om tot vrede te komen.

'Israëlische troepen vallen opnieuw Nasser-ziekenhuis binnen'

Het aan Hamas gelieerde ministerie van Volksgezondheid in Gaza zegt dat Israëlische troepen opnieuw een inval in het Nasser-ziekenhuis hebben uitgevoerd. Het ministerie van Volksgezondheid beweerde juist eerder dat Israël zich uit het gebouw had teruggetrokken.

Maar de laatste update suggereert dat er nog steeds Israëlische militairen in het ziekenhuis aanwezig zijn. Verdere details over de mogelijke inval zijn niet bekendgemaakt.