Tweede Kamer bezorgd over terugkerende Syriëgangers en infiltratie door IS
Het debat is afgelopen
Volgende week dinsdag wordt er over de ingediende moties gestemd.
VVD en SGP steunen voorstel CDA alle terugkeerders op te sluiten
VVD-Kamerlid Tellegen heeft zich achter de motie van het CDA geschaard die het kabinet oproept alle teruggekeerde jihadisten preventief op te sluiten. VVD-minister Van der Steur wees er eerder in het debat op dat dit ingaat tegen het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens.
SGP: ontnemen rechten van Syriëgangers die alleen Nederlander zijn
De SGP wil dat van Syriëgangers die alleen de Nederlandse nationaliteit hebben zoveel mogelijk priviliges worden afgepakt. SGP-leider Van der Staaij: "Ontneem ze het kiesrecht en de mogelijkheid om in openbare dienst kunnen werken." Alleen van jihadisten met een dubbele nationaliteit kan het Nederlanderschap worden afgepakt. De overheid mag een burger niet volledig stateloos maken.
SP-Kamerlid Gesthuizen vindt dat het te weinig over feiten gaat
SP-Kamerlid Gesthuizen vindt dat de discussie over IS-strijders en andere jihadisten onder asielzoekers te weinig op feiten is gebaseerd. Er zijn tot nu toe maar een of enkele praktijkgevallen bekend, zegt zij. Verder ziet zij meer in preventie en een wakend oog van de politie in woonwijken, dan in nieuwe wetten om Syriëgangers op te sluiten. Zij vindt dat er niet teveel bezuinigd moet worden op de politie.
PVV-Kamerlid De Graaf over piemel-opmerking: was geen net taalgebruik
Kamerlid Öztürk vraagt aan PVV-Kamerlid De Graaf wat hij vindt van de opmerking van een mogelijke PVV-aanhanger dat de tegendemonstranten wel verkracht mogen worden. De man riep tegen demonstrerende vrouwen "daar moet een piemel in". De Graaf zegt dat dat "niet netjes"was.
Kamerlid Bontes wil einde vervolging Jitse Akse
Kamerlid Bontes heeft een motie ingediend waarin het kabinet wordt opgeroepen het Openbaar Ministerie een aanwijzing te geven om Jitse Akse niet langer strafrechtelijk te vervolgen en alles te doen om hem te beschermen. De kans dat deze motie wordt aangenomen is uitermate klein omdat een grote meerderheid in de Tweede Kamer vindt dat het Openbaar Ministerie hier over gaat, en niet politici.
Minister Plasterk: AIVD onderzoekt terroristen in asielstroom
Heel veel wil minister Plasterk er niet over zeggen, maar de AIVD houdt mogelijke terroristen in de gaten die zich onder asielzoekers ophouden.
Minister Plasterk: budget AIVD voldoende
Minister Plasterk zegt dat het extra geld dat naar de AIVD is gegaan vooralsnog voldoende is. Er worden nieuwe medewerkers voor de dienst geworven. "En als ik merk dat de AIVD geld tekort komt, dan zal ik dat duidelijk maken tijdens de ministerraad in de Treveszaal."
Kabinet doet geen mededelingen over Jitse Akse
Minister Van der Steur zegt dat hij geen antwoord kan geven op de verschillende vragen van de Tweede Kamer over Jitse Akse omdat het een lopend strafrechtelijk onderzoek is bij het Openbaar Ministerie.
Kans dat IS infiltreert in asielzoekersstroom naar Nederland aanwezig
De kans dat IS infiltreert in de stroom asielzoekers die naar Nederland komt is aanwezig, zegt minister Van der Steur. "Wij sluiten daar onze ogen niet voor." Wel zegt hij dat de internationale samenwerking, ook tussen veiligheidsdiensten, erop gericht is deze mensen eruit te vissen.
Van der Steur: alle terugkeerders zijn in beeld
Volgens minister Van der Steur is er geen enkele terugkeerder die uit het beeld kan raken van politie en justitie. "Van alle uitreizigers die bekend zijn, is al een dossier opgesteld dat klaar ligt voor het moment dat deze persoon terugkomt", zegt de minister. "Alle terugkeerders worden aangehouden voor verhoor. Dan wordt er beoordeeld of iemand vervolgd kan worden of potentieel gevaarlijk is." Ze worden verhoord, hun telefoons worden "uitgelezen" en ze raken hun paspoort kwijt.
Van der Steur: je kunt in Nederland niet iedereen preventief opsluiten
Minister Van der Steur zegt dat in veel gevallen er voldoende juridische grond is om teruggekeerde jihadisten op te pakken en vast te zetten voor nader strafrechtelijk of ander onderzoek.
Het preventief opsluiten van alle terugkeerders, het voorstel van het CDA, is mogelijk in strijd met de Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, zegt Van der Steur. "Je kunt mensen niet opsluiten als er geen indicatie voor gevaar is. Is er wel een indicatie dat zo iemand gevaarlijk zou kunnen zijn, dan kan hij worden ingesloten met de regels die we nu hebben."
Van der Steur zegt dat er in de meeste gevallen echter wel zo'n indicatie is. En dat er ook andere manieren zijn om twijfelgevallen permanent in de gaten te houden. Het kabinet onderzoekt de juridische mogelijkheden om terugkeerders waarbij bewijs voor het plegen van strafbare feiten ontbreekt, toch op te kunnen sluiten.
Minister Van der Steur: 230 personen vanuit Nederland naar IS-gebied
Minister Van der Steur zegt dat er in totaal 230 mensen vanuit Nederland naar IS-gebied zijn gereisd. Hiervan zijn er nog 150 in Syrië, 40 zijn teruggekeerd naar Nederland. 42 jihadisten zijn omgekomen in het oorlogsgebied.
Het kabinet maakt zich vooral zorgen over de mensen die nu nog terugkeren. "Die zijn daar heel lang geweest en hebben van alles geleerd over wapens en de gewapende strijd", zegt Van der Steur. Deze personen worden scherp in de gaten gehouden.
Er lopen op dit moment 110 strafzaken tegen verdachte jihadisten. Verschillende teruggekeerde jihadisten zijn al veroordeeld.
Het debat is geschorst
En gaat om 20.10 uur weer verder met de antwoorden van de ministers Van der Steur en Plasterk.
PvdA: geen Guantanamo Bay in Nederland
PvdA-Kamerlid Recourt wijst erop dat er een spanningsveld is tussen het tegenhouden van IS-strijders en andere teruggekeerde jihadisten aan de ene kant, en de opvang van vluchtelingen uit een oorlogsgebied aan de andere kant. "Vluchtelingen moeten we helpen, terroristen moeten we bestrijden, zo moeilijk is het."
Hij steunt niet het CDA-voorstel om alle jihadisten preventief vast te zetten. "Ik wil hier geen Guantanamo Bay". De juridische middelen zoals voorlopige hechtenis bij een verdenking, zijn volgens hem voldoende om potentieel gevaarlijke terugkeerders op te sluiten.
SGP steunt voorstel CDA om terugkeerders preventief in te sluiten
De SGP steunt het voorstel van CDA-Kamerlid Van Toorenburg om alle teruggekeerde Syriëstrijders preventief vast te zetten om te beoordelen hoe gevaarlijk zij zijn.
Kamerlid Öztürk vindt dat er te veel angst wordt gezaaid
Kamerlid Öztürk vindt dat er te veel angst wordt gezaaid over asielzoekers en moslims. "Minder angstbeelden, meer feiten alstublieft." Hij geeft de filmpjes van de PVV en de rechtse media "die dat maar blijven herhalen" daarvan de schuld. Hij zegt dat de veiligheidsdiensten en de politie terugkeerders voldoende in de gaten hebben en volgen.
PvdA vraagt aan VVD: is de heer Akse dan ook strafbaar?
De PvdA vindt het voorstel van de VVD juridisch lastig omdat het moeilijk wordt om te bepalen welk grondgebied wel en niet strafbaar wordt. PvdA-Kamerlid Recourt: "De heer Akse heeft zich mogelijk ook begeven op terroristisch grondgebied, wil de VVD hem daarom vervolgen?" Volgens VVD-Kamerlid Tellegen hangt dat af van welk grondgebied als terroristisch wordt gezien.
VVD: verblijf op terroristisch grondgebied strafbaar stellen
VVD-Kamerlid Tellegen wil dat verblijf op terroristisch grondgebied strafbaar strafbaar gesteld wordt om zo te voorkomen dat teruggekeerde jihadisten, die niet vervolgd kunnen worden voor een strafbaar feit, toch vervolgd kunnen worden. Het is dan genoeg dat bewezen wordt dat zij in terroristisch gebied hebben verbleven. Journalisten, hulpverleners en anderen worden uitgezonderd.
De VVD wil het voorstel van het CDA, om alle terugkeerders preventief in te sluiten, onderzoeken.
SP: hoeveel terroristen komen er echt binnen?
SP-Kamerlid Gesthuizen wil van de ministers weten wat de laatste cijfers zijn van terroristen die binnen zijn gekomen in de vluchtelingenstroom. Gesthuizen: "Wat zijn de cijfers, zijn er mensen betrapt die zich voordeden als vluchtelingen maar ontmaskerd zijn als terrorist. En zo ja hoeveel? En hoe groot is kans dat iemand is binnengekomen maar niet betrapt?" Gesthuizen is bang dat echte asielzoekers nu de deur wordt gewezen.
D66: screen alle asielzoekers zo snel mogelijk
D66-Kamerlid Swinkels wil dat de IND meer geld krijgt om veel sneller alle asielzoekers te "screenen" op terroristische banden. Ook wil D66 weten of de Europese landen gezamenlijk gaan proberen in kaart te brengen waar IS-leden onder de asielzoeker worden aangetroffen.
Het voorstel van het CDA om alle terugkeerders eerst preventief in te sluiten om te beoordelen hoe gevaarlijk zij zijn, gaat D66 een stap te ver. Volgens Swinkels heeft de politie al voldoende juridische mogelijkheden om teruggekeerde jihadisten in de gaten te houden en te onderzoeken.
CDA: sluit teruggekeerde jihadisten op
Het CDA vindt dat alle teruggekeerde jihadisten moeten worden "ingesloten".
VVD-Kamerlid Tellegen zegt dat het kabinet al alles doet wat juridisch mogelijk. "We hebben zelfs onderzocht of we ze gek kunnen verklaren", zegt Tellegen. "Dus wat is dan de juridische basis van uw voorstel?"
Volgens CDA-Kamerlid Van Toorenburg is het niet meteen de bedoeling om terugkeerders echt op te sluiten in een cel, maar wel in een soort gesloten opvang waar ze ook psychisch begeleid kunnen worden voor traumatische ervaringen.
CDA: onbehoorlijke opmerking van PVV-Kamerlid De Graaf
CDA-Kamerlid Van Toorenburg vindt het onbehoorlijk dat de PVV het kabinet medeverantwoordelijk stelt voor slachtoffers van een terroristische aanslag.
PVV: kabinet medeverantwoordelijk aanslag
PVV-Kamerlid De Graaf vindt dat jihadisten Nederland niet meer mogen binnenkomen. De Graaf wijst op de arrestatie vandaag in België van een asielzoeker die ervan wordt verdacht banden te hebben met IS. Zie eerder bericht.
De PVV zegt dat het kabinet medeverantwoordelijk is als er in Nederland doden door terroristen vallen.
Kamerlid Bontes spreekt waardering uit voor Jitse Akse
Bontes noemt de Nederlander Jitse Akse die meevocht tegen IS een held. Bontes vindt het onterecht dat het Openbaar Ministerie een onderzoek naar hem heeft ingesteld. Akse vertrok begin vorig jaar naar Syrië om mee te vechten met de Koerdische strijdgroep YPG tegen IS. De afgelopen tijd was hij even terug in Nederland. Eerder werd hij opgepakt in Arnhem omdat hij IS-strijders zou hebben gedood.
Het debat begint, hier nogmaals de sprekerslijst
In België is vandaag een asielzoeker opgepakt
Er is vandaag een terreurverdachte in een asielzoekerscentrum in België opgepakt. De man is sinds mei in België en zou op camerabeelden te zien zijn als jihadi voor een vlag van ISIS, meldt Het Nieuwsblad. Afgeluisterde gesprekken tonen ook aan dat hij in contact stond met figuren die onder toezicht van de Staatsveiligheid staan.
Het kabinet kondigde al verschillende maatregelen aan tegen terreurdreiging en jihadisten
Zo stelt het kabinet de Kamer voor om gezichtsbedekkende kleding op bepaalde plekken niet meer toe te staan. Verder wil het kabinet meer mogelijkheden om mensen die zich verdacht gedragen aan te pakken. Het gaat onder meer om teruggekeerde Syriëgangers of geradicaliseerde personen die niets strafbaars hebben gedaan maar wel als gevaarlijk worden gezien. Zij krijgen bijvoorbeeld een gebiedsverbod, een contactverbod of een meldplicht.
Het debat begint om 18.45
zo laat de Tweede Kamer weten.
Jihadisten worden extra in de gaten gehouden
Eerder onderzoek: Helft Nederlandse Syriëgangers heeft psychische problemen
Uit eerder onderzoek van de Landelijke Eenheid van de politie bleek dat meer dan de helft van de Nederlandse Syriëgangers psychische problemen heeft. Vaak waren de problemen er al voordat ze radicaliseerden. Eenvijfde van die jihadisten heeft ernstige gedragsproblemen of een officieel vastgestelde aandoening als schizofrenie. De politiedossiers van 140 geradicaliseerde jongeren zijn onderzocht.
Welke Kamerleden komen aan het woord?
Zorgen om jihadisten die terugkeren naar Nederland vanuit Syrië
De jihadisten die de komende jaren terugkomen uit Syrië zijn mogelijk geharder en gevaarlijker dan de strijders die tot nu toe terugkwamen naar Nederland. Toekomstige terugkeerders kunnen zich gaan bezighouden met activiteiten die de nationale veiligheid in gevaar kunnen brengen. Deze conclusie van een onderzoek van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) is de aanleiding voor dit Kamerdebat.