liveblog

Nieuwe Kamervoorzitter Arib: Ik ben voorzitter voor iedereen

liveblog gesloten

Trotse Samsom noemt Wilders 'een slechte verliezer'

PvdA-leider Samsom denkt dat Wilders weinig van de democratie heeft begrepen door kritiek te uiten op Arib. "We moeten als parlement trots zijn. Als je je er niet bij neer kan leggen ben je een slecht verliezer", aldus Samsom. Hij is trots dat een vrouw van Marokkaans afkomst voorzitter kan worden van het hoogste collega van staat.

Trotse Samsom vindt Wilders een slecht verliezer

PVV-kandidaat Bosma: als ondervoorzitter zal ik Arib steunen

PVV-kandidaat Bosma heeft er rekening mee gehouden dat hij het niet zou worden. "k weet dat mijn partij omstreden is, dat we een paria-partij zijn. Dus maakt dat de kans klein dat je Kamervoorzitter wordt", zo zei hij na afloop. Hij blijkt geen moeite te hebben met Arib. "Ik kan er mee leven dat zij Kamervoorzitter, ik zal ook weer met veel plezier ondervoorzitter zijn en ik zal haar ook steunen als ondervoorzitter." Na de volgende Tweede Kamerverkiezingen wil hij weer een gooi doen naar het voorzitterschap.

Verkiezing is bijzonder moment voor Arib

Arib: het is een eervolle functie en een belangrijk moment

Arib over kritiek Wilders: ik ga mijn werk gewoon goed doen

De nieuwe voorzitter wil niet veel woorden kwijt over de kritiek van PVV-leider Wilders. "Ik wil het daar niet over hebben. Ik ga gewoon mijn werk goed doen. Alle Kamerleden hebben alle ruimte om straks hun mening hier te uiten", zei ze na afloop van haar verkiezing.

Wilders: zwarte dag in parlementaire geschiedenis

Wilders: Bosma was de beste

Wilders: wat een nepparlement

Vrijwel meteen na de verkiezing van Arib, laat PVV-Wilders via Twitter zijn ongenoegen merken. Arib is van Marokkaanse afkomst en heeft een dubbele nationaliteit. De PVV is daar tegen. Wilders spreekt weer over een nepparlement. In een interview na afloop spreekt hij over een zwarte dag in de parlementaire geschiedenis. "Een Marokkaanse met een dubbele nationaliteit, dat hoort niet," aldus Wilders. Hij is ook boos dat zijn collega Bosma niet meer dan 16 stemmen heeft gehaald.

Ontroerde Arib bedankt Kamerleden

Arib: ik ben ontroerd en schors de vergadering

Arib krijgt bloemen, felicitaties en de voorzittershamer

Ook neemt ze even plaats in de voorzittersstoel. "Ik ben Kamervoorzitter voor iedereen en zal iedereen de ruimte geven", zei ze. "Ik ben ontroerd, dus stop nu even." De Kamer is voor een half uur geschorst.

Arib is de nieuwe Kamervoorzitter

In de laatste ronde nam ze het op tegen Elias

De nieuwe Kamervoorzitter is Arib

Met 83 stemmen is PvdA-Kamerlid Arib de nieuwe Kamervoorzitter. Het debat, inclusief de stemming, heeft zo'n acht uur geduurd. Elias kreeg 51 stemmen. Er zijn 134 stemmen uitgebracht.

De stemmen worden geteld

Het kan nu wat sneller gaan, omdat er maar twee kandidaten zijn. De Kamerleden moeten tijdens deze schorsing in de zaal blijven zitten.

Kamerleden stemmen tijdens de laatste ronde

De Kamerleden brengen hun stem uit in de vierde en laatste ronde.

Griffier leest voor vierde keer namen Kamerleden op

De vierde ronde begint. Op gele stembriefjes moeten de parlementariërs of Arib of Elias schrijven.

Alleen Arib en Elias nog in de race - schorsing tot 21.05 uur

In de vierde ronde kan alleen gestemd worden op de twee kandidaten met de meeste stemmen. Dat zijn PvdA-Kamerlid Arib en VVD'er Elias. Het is nu de vraag wie de favoriet is van de Kamerleden. De PVV zal niet op Arib stemmen, maar waar gaan de stemmen heen van bijvoorbeeld van D66- of ChristenUnie-Kamerleden?

Uitslag derde ronde

Uitslag van de derde ronde

Uitslag derde stemronde: weer geen meerderheid, vierde ronde nodig

Er is een vierde stemronde nodig, want er is weer geen kandidaat die de meerderheid heeft gehaald. De uitslag: Arib 60 stemmen, Elias 40 stemmen, Van Toorenburg 32 stemmen, Bosma 11 stemmen.

Het stembureau gaat weer aan de slag

Ditmaals zijn de stembriefjes groen. De vier Kamerleden van het stembureau werken snel, het lijkt dat ze er al handigheid in krijgen.

De derde stemronde begint

In de derde ronde gelden alleen de stemmen van de vier kandidaten. Andere namen mogen niet opgeschreven worden. Kamerlid Hoogland twittert de procedure nogmaals.

Uitslag van de tweede ronde hetzelfde, derde ronde nodig

De uitslag van de tweede ronde is bekend:

Nummer 1: Arib 56 stemmen Nummer 2: Elias 43 stemmen Nummer 3: Van Toorenburg 34 stemmen Nummer 4: Bosma 13 stemmen. PvdA-Kamerlid Vermeij krijgt weer twee stemmen.

Uitslag tweede ronde

De uitslag van de tweede ronde lijkt op die van de eerste ronde

Het stembureau is weer aan het tellen

De vier leden van het stembureau zitten aan een speciale tafel in het midden van de plenaire zaal en zijn de briefjes aan het tellen. Nu zijn ze niet oranje, maar blauw.

Ron Fresen: Kamervoorzitter doet ertoe

'Kamervoorzitter, een functie die er echt toe doet'

De tweede ronde begint

In de eerste ronde heeft geen enkele kandidaat de meerderheid van de stemmen gehaald, dus is een tweede ronde nodig. Op alle Kamerleden kan gestemd worden. De griffier noemt alle namen weer op.

Arib wint eerste stemronde

De uitslag van de eerste stemronde

De uitslag van de eerste stemronde: 1e Arib, tweede stemmingsronde nodig

De uitslag van de eerste ronde is bekend:

Nummer 1: Arib 58 stemmen Nummer 2: Elias 40 stemmen Nummer 3: Van Toorenburg 30 stemmen Nummer 4: Bosma 16 stemmen. Twee Kamerleden hebben gestemd op PvdA-Kamerlid Vermeij. Drie Kamerleden hebben een ongeldige stem uitgebracht.

De vergadering is tien minuten geschorst.

Het tellen van de stemmen

Het tellen van de stemmen na de eerste ronde

Stemmen tellen

Na de eerste uitslag zal er een schorsing zijn, zodat de Kamerfracties kunnen bespreken op welke kandidaat in de tweede ronde gestemd wordt.

Kamerleden brengen hun stem uit

Van Veldhoven legt de procedure uit en de Kamerleden stemmen

Kamer begint met 'ingewikkelde' stemming

De Kamer begint weer met stemming die voorzitter Van Veldhoven 'ingewikkeld' noemt. De oranje stembriefjes worden uitgedeeld en iedereen mag daar maar één naam opzetten. Een briefje met meerdere namen, een niet bestaand Kamerlid of een blanco stem, is ongeldig.

Bij het opnoemen van de namen op alfabetische volgorde, loopt diegene naar voren en doet zijn of haar briefje in een van de twee groene bussen.

Tot 18.55 uur geschorst, dan stemming

Dan begint de stemming.

Bosma blijft op de vlakte over 'nep-parlement'

Bosma: "Een parlement dat woorden gaat verbieden is een bang parlement"

"Ik ben een robot, zonder mening over woorden Kamerleden"

CDA-Kamerlid Keijzer vraagt Bosma tot drie keer toe of Bosma eens is met de uitspraken van Wilders over het nepparlement. Bosma zegt dat hij liefde heeft voor het parlement. "Ik ben een robot en heb geen mening over de woorden van Kamerleden." Hij weigert te reageren op het verzoek om zijn mening te geven over dat specifieke woord. "Ik ga geen commentaar geven op wat Kamerleden zeggen".

"Een parlement dat woorden verbiedt, is een bang parlement"

Bosma neemt het woord nepparlement niet direct in de mond, maar is niet van plan om snel woorden te verbieden. "Als je woorden verbiedt, ben je een bang parlement. Het parlement is geen kinderkamer. Ik ben geen kindermeisje. Als je dat wilt, stem niet op mij." Op vragen van de ChristenUnie maakt Bosma duidelijk dat hij als een robot zal optreden en dat hij het reglement van orde heeft als leidraad. "Het is niet aan de voorzitter om teksten van Kamerleden te beoordelen."

Op vragen van D66 zegt hij Kamervoorzitter te zullen zijn van alle 150 Kamerleden.

Bosma (PVV): Kernactiviteit is controleren van regering

Bosma (PVV): de Kamer moet weer een feest van dualisme worden

Bosma: Kamer moet een leeuw zijn

Bosma benadrukt dat de Kamer sterk moet zijn tegenover het kabinet. "Het parlement moet het feest zijn van het dualisme". Hij heeft kritiek op het kabinet omdat de Kamer soms verkeerd wordt geïnformeerd en omdat er gelekt wordt rondom Prinsjesdag. "Daar moeten we hard op ingrijpen." Hij weerspreekt dat hij minachtend is over het parlement.

"We moeten goed luisteren naar wat er buiten gebeurt", zegt hij.

Bosma: fractiesecretaris PVV telt tienvoudig

Bosma houdt vaart in zijn betoog en om zijn ironische toon moet de Kamer vaak lachen. "Mevrouw Arib zegt dat fractiesecretaris van de PvdA voor vijf telt als het gaat om management. Ik ben het bij de PVV en dat telt voor tien." Hij benadrukt dat hij als plaatsvervangend Kamervoorzitter onpartijdig is en dat niemand heeft 'gemerkt' dat hij Kamerlid van de PVV is.

Bosma heeft ook waarderende woorden voor de afgetreden Kamervoorzitter, die veel heilige huisjes heeft omvergegooid, zoals het op de schop gooien van de interne organisatie van de Tweede Kamer. Ze heeft een onderzoek ingesteld

Bosma (PVV) heeft de lachers op zijn hand

Bosma (PVV):

PVV'er Bosma wil effectiever, scherper en korter debat

De laatste kandidaat Martin Bosma van de PVV begint grappend aan zijn betoog verwijzend naar allerlei opmerkingen van Kamerleden. Bosma wijst erop dat hij ervaring heeft. Hij wil de tegenstellingen in het debat zichtbaar maken. "Debatten moeten effectiever, korter en flitsender zijn. Anders zappen de mensen weg", zegt hij. Debatten moeten niet tot laat in de avond worden gevoerd, omdat Kamerleden ook een privéleven hebben en hun kinderen willen voorlezen. Hij pleit voor een scherp en puntig debat, zoals in het Britse parlement.

Elias: niet meer na 23.00 uur vergaderen

Elias vindt de Kamervoorzitter eigen keuzes moet kunnen maken. Stel dat 'Keulen' zich in Nederland had voorgedaan en de coalitiepartijen willen daar niet over debatteren, maar alle andere partijen wel. "Dan moet je als voorzitter de keuze kunnen maken om toch een debat in te plannen, gezien de maatschappelijke importantie."

De kandidaat-voorzitter wil ook dat er na 23.00 uur niet meer wordt vergaderd, tenzij een meerderheid dat wil. Zo staat het in het reglement en daar moet de Kamer zich weer aan gaan houden, vindt Elias.

'Mythevorming over presidium'

Volgens Elias wordt er in het presidium met humor en serieus samengewerkt. Hij zegt dat het een mythe is dat de collega's niet goed met elkaar overweg kunnen.

Elias (VVD): 'Voorzitter kan op verjaardagen alles vinden, maar niet vanaf die stoel'

Elias (VVD) zegt dat hij een onpartijdig voorzitter zal zijn

Elias wil in extreme gevallen vragen: neem dit terug

Elias zegt dat hij alleen in extreme gevallen zal vragen om woorden terug te nemen. Maar dan moeten wel de grenzen van goed fatsoen en het aanzetten tot haat zijn overschreden. "Dat is niet met een schaartje te knippen."

'Eigenwijze' Elias: ik kan mijn mening voor me houden

Kandidaat Elias is aan de beurt. Hij zegt dat hij ook graag de voorzitter is van het Kamerlid Bontes, die heeft aangegeven dat hij de kandidaten vier keer niks vindt en niet op hen zal stemmen.

Hij zegt dat hij een eigenwijze man is met duidelijke meningen, maar dat hij die heel goed voor zich kan houden als hij niet als Kamerlid opereert. De voorzitter heeft een ander doel, namelijk: objectief een debat voorzitten. "De voorzitter kan van alles vinden, thuis en op feestjes, maar niet op de voorzittersstoel."

Arib (PvdA) over nep-parlement, truien van Hans Spekman en Louis van Gaal

Arib (PvdA): Qua talenkennis zit ik tussen Louis van Gaal en Frans Timmermans

Arib houdt het midden tussen Timmermans en Van Gaal

Arib zei eerder dat ze zou ingrijpen als het woord "nep-parlement" gebruikt wordt. Ze voegt daar nu aan toe dat ingrijpen betekent dat je er iets van zegt. "Meer is het niet." Ze zegt vrijheid van meningsuiting een groot goed te vinden en wijst erop dat de mening over wat kan of niet, ook steeds verandert. "Eerder was er een heel gedoe over 'even dimmen'."

Over haar talenkennis zegt ze: "Ik ben geen Frans Timmermans, dat zeg ik eerlijk. Maar ik ben ook geen Louis van Gaal."

Xander van der Wulp: 'Ze pakken het heel serieus aan'

'Ze pakken het heel serieus aan'

Arib: ik ben een lastpak

Kandidaat Arib zegt dat ze Kamervoorzitter een prachtige en eervolle functie vindt. Ze wijst erop dat ze tot de langstzittende Kamerleden behoort, samen met Wilders (PVV), Van Bommel (SP) en Van der Staaij (SGP). Daardoor heeft ze rijke ervaring.

"Ik moet wel zeggen dat ik een lastpak ben", zegt Arib. "En ik zie de heer Samsom nu knikken." Ze denkt dat die eigenschap haar als voorzitter goed van pas kan komen, bijvoorbeeld als ze het kabinet onder druk wil zetten om iets te leveren.

'Sommigen vinden Van Toorenburg wat schooljufferig'

Kamerlid Van Vliet vraagt waarom Van Toorenburg zelf vindt dat zij de beste voorzitter is. Ze zegt nog eens dat zij de vorm en de inhoud belangrijk vindt en dat ze eraan wil bijdragen dat Nederland een goede beurt maakt als EU-voorzitter.

Van Ark zegt dat sommige mensen Van Toorenburg "een beetje een schooljuf" vinden, en vraagt zich af ze niet te streng zal zijn. Van Toorenburg zegt dat ze zal ingrijpen als het grof beledigend is, maar dat ze ook veel zal laten lopen. "Want je moet het debat niet verstoren."

Van Toorenburg wil op de kleintjes letten

Kandidaat-Kamervoorzitter Van Toorenburg wil er voor zorgen dat ook de kleine fracties de ruimte krijgen.

Van Toorenburg (CDA) vergelijkt Kamerleden met bajesklanten

Van Toorenburg: "Ik ben mijn hele leven bezig met opkomen voor mensen waar ik het niet mee eens ben"

Van Toorenburg: vier keer een bajes gebouwd

Oud-gevangenisdirecteur Van Toorenburg maakt een uitstapje naar de verbouwing van het Binnenhof. Ze wijst erop dat dit snel moet, zoals het kabinet ook wil. En ze wijst erop dat zij het kan weten, want: "Ik heb vier keer een bajes gebouwd".

Ze zegt dat haar verleden in het gevangeniswezen haar heeft geleerd om op te komen voor mensen waar ze het niet per se mee eens is. "Dat vind ik leuk. Dat past bij me."

"Vorm van het debat is heel erg belangrijk"

Van Toorenburg (CDA) over belediging in de Kamer

Van Toorenburg: Kamer moet antwoorden krijgen

Kandidaat-voorzitter Van Toorenburg vindt het heel belangrijk om als voorzitter de informatiepositie van de Kamer te bewaken. Verder denkt ze veel tijd kwijt te zijn aan het EU-voorzitterschap. Ze zegt dat het voorzitterschap maar een jaar duurt en dat de verwachtingen over wat de voorzitter kan bereiken dus wel reëel moeten zijn.

Ze wil ervoor zorgen dat de Kamer de antwoorden krijgt, die ze nodig heeft. Zo nodig wil ze debatten "naar voren trekken". "De inhoud, daar gaat de voorzitter niet over", zegt ze. Maar als iemand zich beledigend uitlaat, dan moet je daar volgens haar iets van zeggen.

Het lot bepaalt welke kandidaat als eerste het woord krijgt

Van Toorenburg (CDA) mag als eerste vragen beantwoorden

Van Toorenburg bijt spits af

De loting bepaalt dat eerst VanToorenburg aan het woord komt. Dan is de beurt achtereenvolgens aan Arib, Elias en Bosma.

Debat weer geopend

Tijdelijk voorzitter Van Veldhoven wijst erop dat een duo-voorzitterschap er in het huidige reglement niet in zit. Kamerlid Kuzu had hiervoor gepleit. Hij voegt daar nu aan toe dat het hem om out-of-the-box-denken gaat.

Het stembureau

Het stembureau met de twee stembussen waar straks de stembriefjes in gaan

Loting om de spreekvolgorde te bepalen

Er wordt zo geloot om te bepalen welke kandidaat als eerste het woord krijgt en wie daarna mag. De vier namen gaan in een beker.

Schorsing tot 16.10 uur

Alle fracties hebben hun vragen gesteld. De voorzitter schorst een half uur, zodat de kandidaten hun beantwoording kunnen voorbereiden.

Klein

Kamerlid Klein vindt dat er voortaan elektronisch moet worden gestemd in de Tweede Kamer. "Dat komt de transparantie ten goede."

Houwers: kunt u zich bescheiden opstellen?

Het lid Houwers vraagt aan de kandidaten of zij zich bescheiden kunnen opstellen. Volgens hem is dat belangrijk om de "onopvallende rol" van Kamervoorzitter goed te kunnen vervullen.

Verhoeven (D66) over de sfeer in het presidium na de verkiezing

"Die sfeer schijnt toch al zo goed te zijn", zegt hij cynisch

Verhoeven doet cynisch over sfeer presidium

D66-Kamerlid Verhoeven vraagt zich af hoe het nu straks moet in het presidium, het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer. Drie van de vier kandidaten maken daar als ondervoorzitter deel van uit. Is het goed voor de sfeer, als daar straks allemaal oud-kandidaten van de voorzittersverkiezing in zitten? "Die sfeer schijnt toch al zo goed te zijn", zegt hij cynisch. Madeleine van Toorenburg is als enige kandidaat nu geen ondervoorzitter. Zij zit daarom niet in het presidium.

Verhoeven vraagt Bosma expliciet om afstand te nemen van het "nep-parlement" van PVV-leider Wilders.

Van Raak (SP): Voorzitter zijn is ergste baan die je als volksvertegenwoordiger kunt hebben

"Als voorzitter moet je zoveel mogelijk je mond houden"

Van Raak: voorzitter moet boven ruzietjes staan

SP-Kamerlid wil een voorzitter die boven de ruzietjes van de dag staat. Hij wil van de kandidaten weten wat volgens hen een "volksvertegenwoordiger" is.

Hij wil, net als eerder Wassenberg van de Partij voor de Dieren, weten hoe de kandidaten willen omgaan met het jaarlijkse ritueel van het lekken van de Prinsjesdagstukken.

Krol wil liever een Brits systeem

Kamerlid Krol betreurt het dat we geen systeem hebben als in Groot-Brittannië, waar de Kamervoorzitter zijn lidmaatschap van een politieke partij moet opzeggen.

Van Ark (VVD): 'Dankjewel, Anouchka'

Ze bedankt oud-voorzitter en partijgenoot Van Miltenburg

Van Ark: EU-voorzitterschap zal veel tijd kosten

VVD-Kamerlid Van Ark bedankt haar fractiegenoot "Anouchka" voor haar voorzitterschap. Zij wil van Arib weten of zij een lijst heeft met woorden die niet worden gebruikt mogen worden in de Tweede Kamer. Als nep-parlement niet mag, mag rot-parlement dan wel?

Zij wijst erop dat Nederland het komende half jaar voorzitter is van de Europese Unie en dat dit veel tijd van de Kamervoorzitter zal opslokken. Zij wil weten hoe de kandidaten hun rol bij het Europees voorzitterschap voor zich zien.

Keijzer (CDA): Voorzitter moet ons door roerige tijden leiden

"Voorzitter moet Kamer tot recht laten komen"

Keijzer wil een voorzitter die bij deze tijd past

CDA-Kamerlid Keijzer wil weten hoe de kandidaten willen waarborgen dat Kamerleden respectvol met elkaar omgaan. Ze zegt dat het CDA een voorzitter wil die in staat is om "ons door deze roerige tijden te leiden".

Bisschop (SGP) heeft lachers op zijn hand

Kamerlid Van Vliet reageert op de inbreng van Bisschop

Bisschop: we kiezen een interim-voorzitter

SGP-Kamerlid Bisschop wijst erop dat de nieuwe voorzitter een interim-voorzitter is. De termijn loopt tot maart volgend jaar. Dan staan er Tweede Kamerverkiezingen op het programma.

Hij voert een theoretische casus waarin een Kamerlid de voorgaande spreker "een volstrekt onbenul" noemt. Hoe gaan de kandidaat-voorzitters daarmee om?

Van Vliet: ik ben een zwevende kiezer

Het Kamerlid Van Vliet zegt dat hij een zwevende kiezer is, die zijn keuze nog niet heeft gemaakt. Hij wijst erop dat dit een belangrijk gegeven is "aangezien elke stem telt" in deze spannende voorzittersverkiezing. Hij wil onder meer weten hoe zij omgaan met de spreektijd van afgesplitste Kamerleden zoals hij. Volgens hem heeft hij nu soms nauwelijks tijd om een motie in te dienen.

Voordewind (CU) bedankt Van Miltenburg

"Nogmaals, Anouchka bedankt."

Kuiken (PvdA): 'Waarom wil Bosma voorzitter worden?'

"Hij heeft zich minachtend over het parlement uitgelaten"

'Waarom wil Bosma nep-parlement voorzitten?'

Het PvdA-Kamerlid Kuiken vraagt aan kandidaat Bosma waarom hij voorzitter worden van een parlement dat door zijn fractie een nep-parlement wordt genoemd. Dezelfde vraag heeft Voordewind van de ChristenUnie, die ook wil weten hoe Bosma omgaat met gasten uit bij de PVV omstreden landen.

Bontes: het is vier keer niks

Het Kamerlid Bontes zegt dat er vier kandidaten zijn, maar dat er eigenlijk een keuze is tussen "vier keer niks". Hij zegt dat hij en zijn fractiegenoot Van Klaveren op geen van de kandidaten zullen stemmen.

Bontes: op onze stem hoeven jullie niet te rekenen

"Nederland zit niet te wachten op een VVD'er met een grote mond"

Kuzu stelt een duo-voorzitterschap voor

Daarnaast vindt hij dat een voorzitter het best van een kleine oppositiepartij kan komen

De kandidaten in het vak K

De vier kandidaten met vlnr Elias, Arib, Van Toorenburg en Bosma

Kuzu: nieuwe voorzitter moet oog hebben voor minderheden

Het Kamerlid Kuzu zegt een voorzitter te willen, die opkomt voor minderheden. Hij vraagt aan de kandidaten hoe zij ervoor willen gaan zorgen dat alle geluiden in de Tweede Kamer worden gehoord.

Hij vindt dat het onder de vorige voorzitter, Van Miltenburg, te veel ging over procedures en te weinig over de inhoud. Hij vraagt hoe de kandidaten het vertrouwen in de politiek willen herstellen.

Fritsma: PVV wil geen voorzitter die ook Marokkaans is

Kuiken van de PvdA vraagt om niet op basis van afkomst, maar op kwaliteit te beoordelen

Fritsma richt pijlen op kandidaat Arib

Het PVV-Kamerlid Fritsma dankt de kandidaten voor de bereidheid om de functie op zich te willen nemen. Hij richt het woord al snel tot kandidaat Arib , onder meer vanwege haar houding ten aanzien van de PVV. Hij zegt dat een voorzitter die zich negatief uitlaat over een partij niet onpartijdig is. Hij is ook kritisch over haar opmerking in de media dat zij woorden als nepparlement als Kamervoorzitter niet zal tolereren. De PVV was van het begin af aan al tegen de kandidatuur van Arib, omdat zij naast de Nederlandse ook de Marokkaanse nationaliteit heeft. Fritsma spreekt over Marokko als "een of andere islamitische woestijncultuur". Hij wordt daarvoor op de vingers getikt door de tijdelijke voorzitter.

Van Tongeren (GL): voorzitter wacht gevoelige dossiers

"GroenLinks stelt hoge eisen aan het voorzitterschap"

Van Tongeren: Kamervoorzitter is eervolle functie

Eerste spreker is Kamerlid Van Tongeren van GroenLinks. Zij zegt dat het vandaag gaat over de 72ste voorzitter van de Tweede Kamer. Zij noemt de functie eervol en zegt dat haar partij hoge eisen stelt aan de persoon die deze gaat vervullen.

Zij vraagt onder meer aan de kandidaten hoe zij de kloof tussen politiek en burgers willen overbruggen en hoe zij de transparantie van parlementaire processen willen versterken.

Kandidaten nemen onder geroffel hun plaats in

Voorzitter Van Veldhoven legt ook de procedure uit.

Debat begint

"Het is een bijzondere vergadering", zegt voorzitter Van Veldhoven. Zij legt de procedure uit en roept de kandidaten op om voor de gelegenheid in het kabinetsvak plaats te nemen. De andere Kamerleden roffelen op hun bankjes.

En wie is voorzitter van het debat over de voorzitter?

Het debat wordt voorgezeten door één van de ondervoorzitters, die zich niet kandidaat heeft gesteld: Stientje van Veldhoven van D66.

Live meekijken, debat begint om 13.45 uur

'Het wordt een spannende strijd'

Politiek verslaggever Xander van der Wulp blikt vooruit op de verkiezing.

Eerst een debat

De verkiezing begint om 13.45 uur met een debat in de grote vergaderzaal van de Tweede Kamer. De vier kandidaten kunnen daarin duidelijk maken waarom zij de functie zouden moeten krijgen.

Sprekerslijst van het debat over de verkiezing van de nieuwe Kamervoorzitter

De vier kandidaten

De vier kandidaten (vlnr): Madeleine van Toorenburg (CDA), Martin Bosma (PVV), Khadija Arib (PvdA) en Ton Elias (VVD)

Opvolger Van Miltenburg

De Tweede Kamer kiest vandaag een nieuwe voorzitter. Vier kamerleden hebben zich kandidaat gesteld: Khadija Arib (PvdA), Madeleine van Toorenburg (CDA), Martin Bosma (PVV) en Ton Elias (VVD).

Er moet een nieuwe voorzitter komen, omdat Anouchka van Miltenburg (VVD) vorige maand opstapte. Haar opvolger is, als het kabinet niet tussentijds valt, ruim een jaar voorzitter.

In maart 2017 zijn er Tweede Kamerverkiezingen. De nieuwe Tweede Kamer kiest weer een nieuwe voorzitter.