Nog eenderde cafés niet rookvrij

Ruim vijf jaar na de invoering van het rookverbod wordt in meer dan eenderde van de cafés nog altijd gerookt. Dat blijkt uit inspecties van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Ook staat er bij een deel van de cafés nog altijd een asbak op tafel.

Uit onderzoek van de NOS blijkt dat het bij die kroegen niet gaat om incidentele overtredingen. In veel cafés mag gerookt worden, ondanks het rookverbod. Het beeld ontstaat van een grote groep cafés waar stelselmatig het rookverbod wordt genegeerd. Kleine cafés zonder personeel - waar het rookverbod nog niet geldt - zijn niet meegeteld in de cijfers.

Hoewel in eenderde van de cafés nog wordt gerookt, is de NVWA tevreden over de cijfers, omdat het aantal rokers over de hele linie al jaren daalt. In cafés lijkt het aantal rokers zich juist te stabiliseren.

Clean Air

Antirookclub Clean Air Nederland denkt dat het aantal cafés dat de regels overtreedt in werkelijkheid nog groter is. Volgens de belangenvereniging is het staand beleid van de overheid om het roken in de horeca te gedogen. Daardoor zouden veel kroegen zich niet aan de regels houden.

Bestuurslid Willem van den Oetelaar: "Wachten sommige cafés nog tot na middernacht met het op tafel zetten van de asbakken, in uitgaansgelegenheden wordt vaak gewoon de hele avond gerookt."

Een cafébaas uit Amsterdam die anoniem wil blijven, bevestigt de conclusie van Clean Air Nederland: "In al die jaren dat het rookverbod geldt, heb ik nog nooit een inspecteur op bezoek gehad," zegt hij. "Er wordt nauwelijks gecontroleerd en dus wordt hier nog gewoon gerookt."

"Rookwalm hoort erbij"

Een café-eigenaar uit Noord-Brabant zegt dat hij wel geprobeerd heeft het rookverbod in te voeren: "Maar toen cafés in de buurt het roken weer toestonden, kon ik niet achterblijven." De eigenaar zegt er dan ook niks van als bezoekers een sigaret opsteken. "En eigenlijk hoort die rookwalm er ook gewoon bij in een kroeg."

Voor de Brabantse caféhouder is de ongehoorzaamheid niet zonder gevolgen gebleven. Hij schat in dat hij in de jaren dat het rookverbod geldt ongeveer 10.000 euro aan boetes heeft betaald.

"Maar de laatste anderhalf jaar heb ik geen inspecteur gezien. Wie ben ik ook, om het roken te verbieden, ik ben geen uitsmijter. Van horecaondernemers wordt verwacht dat ze alle problemen oplossen: het roken en het drinken door jongeren. Dat vind ik niet eerlijk." Sinds 1 januari is het verboden voor jongeren onder de achttien om alcohol te drinken.

Boetes en waarschuwingen

De NVWA deelde tussen januari en november 2013 ruim 1500 keer een boete of waarschuwing uit. In de meeste gevallen ging het om een café of discotheek.

Café-eigenaren krijgen bij een eerste overtreding een boete van 600 euro. Bij herhaalde overtreding kan het boetebedrag oplopen tot 4500 euro. Clean Air Nederland vindt dat overtreders strenger gestraft moeten worden. "Wij vinden dat cafés bij overtreding twee weken dicht moeten. Pas dan zal het rookverbod werken."

Het rookverbod in de horeca geldt sinds 1 juli 2008. Alleen in afgesloten ruimtes mag nog gerookt worden. Kleine cafés zonder personeel vormen een uitzondering op het rookverbod. Maar als het aan het kabinet ligt verandert dit en mag vanaf juli dit jaar in geen enkele horecagelegenheid meer gerookt worden.

Totaalverbod

Staatssecretaris Van Rijn zegt dat sinds 1 januari strenger wordt gecontroleerd of het rookverbod wordt nageleefd. Hij denkt ook dat de overtredingen zullen afnemen als een totaalverbod geldt.

In het onderzoek van de NOS zijn eetcafés niet meegenomen. Daar wordt, net als in restaurants, veel minder gerookt. Ook kleine cafés zijn buiten beschouwing gelaten omdat die momenteel onder de uitzondering vallen. De NVWA publiceerde vandaag cijfers over naleving van het rookverbod.

Reageren? Mail naar ardy.stemerding@nos.nl