Tieneridool Anneke Grönloh zong door tot het niet meer ging

• Petra Steenhoff

  redacteur Online

Zangeres Anneke Grönloh werd vooral bekend door haar grote hits Brandend Zand, Soerabaja en Paradiso. Tijdens haar ruim 50 jaar omspannende carrière verkocht ze 30 miljoen platen wereldwijd. Vandaag werd bekend dat ze in Frankrijk is overleden.

Met haar allergrootste hit Brandend Zand stoomde de jonge zangeres in 1962 regelrecht door naar de eerste plaats in de hitparade en groeide ze binnen korte tijd uit tot Nederlands eerste tieneridool.

Haar populariteit nam ongekende vormen aan. Er waren politie-escortes nodig om haar naar de bühne te begeleiden en in Maleisië wilde men haar nummer Oh Malaysia, de Engelse uitvoering van Brandend Zand, uitroepen tot nationaal volkslied.

Een overzicht van haar carrière in ruim anderhalve minuut:

Anneke Grönloh werd geboren in Tondano op het eiland Sulawesi in het voormalige Nederlands-Indië. De eerste jaren van haar jeugd bracht ze door in een jappenkamp waar ze van de Japanse bezetter de bijnaam Yokotjang, klein zusje, kreeg.

Pas na de bevrijding kreeg ze haar vader voor het eerst te zien. Hij was al voor haar geboorte geïnterneerd door de Japanners. Het herenigde gezin vertrok na de bevrijding naar Nederland en ging in Eindhoven wonen.

Miss Dynamite

Op het gemeentelijk lyceum daar leerde ze Peter Koelewijn kennen, die een klas hoger zat. Samen met Peter en zijn Rockets trad ze als Miss Dynamite op tijdens feestjes. Onder de naam Yokotjang trad ze ook op als zangeres en danseres met oosterse liedjes.

Eind jaren 50 won Grönloh een talentenjacht met het liedje Ma, He's Making Eyes At Me en kreeg daarop van Phonogram een platencontract aangeboden.

Haar debuutsingle, het door haar zelf geschreven Maleise liedje Asmara, verscheen in 1960. In Nederland had het niet veel succes maar in Singapore werd het een grote hit die drie maanden in de hitparde stond.

Er volgden diverse toernees door Maleisië en Singapore, waar ze ongekend populair was. Ze trad op in stadions en grote concertzalen en kreeg de ene na de andere gouden plaat uitgereikt.

"Toen ik naar Singapore moest om op te treden, stond het vliegveld vol met duizenden zwaaiende mensen. Ik keek nog om wie er dan in het vliegtuig zat die zo belangrijk was, maar al die mensen stonden daar voor mij", vertelde de zangeres in een interview in het Historisch Nieuwsblad.

In juli 1962 zong ze op het Knokkefestival voor het eerst haar nieuwe hit Brandend Zand. Het nummer kwam vanuit het niets binnen op de eerste plaats in de hitlijst en bleef daar twee maanden staan. Het werd pas van die plek verdreven door haar nieuwe nummer Paradiso dat maar liefst vier maanden de eerste plaats bezet hield.

Ook met de daaropvolgende hits Soerabaja en Cimeroni bereikte ze de eerste plaats in de hitlijst. Alleen al in 1963 ontving ze vijf gouden platen voor verschillende titels binnen 10 maanden tijd. Dat leverde een record op in het Guinness Book of Records.

Eigen tv-show

Inmiddels had ook Duitsland haar ontdekt na het uitbrengen van een Duitstalige versie van Cimeroni en trad Grönloh regelmatig op in grote shows op de Duitse televisie. Ook kreeg ze bij de KRO een eigen tv-show die ze drie jaar lang presenteerde.

In 1963 was haar carrière op zijn hoogtepunt. Grönloh werkte zeven dagen per week en had soms meerdere optredens op een dag. "Ik heb wel eens zeven of negen optredens op een dag gehad, en playbacken was er nog niet bij toen hoor!"

Dat begon zijn tol te eisen van haar gezondheid. Nadat ze meerdere keren was flauwgevallen door oververmoeidheid bedong haar huisarts bij de platenmaatschappij een wekelijkse rustdag.

Nadat in 1964 de 'Britse invasie' in de Nederlandse popmuziek was begonnen, was er voor een Nederlandstalige zangeres als Grönloh geen plek meer in de hitparades. Haar optredens werden nog wel steeds goed bezocht en de zangeres bleef ook na die tijd platen uitbrengen.

Eurovisie Songfestival

Daarnaast nam ze deel aan songfestivals in diverse Europese landen en vertegenwoordigde ze Nederland met Jij bent mijn leven bij het Eurovisie Songfestival in 1964. Ze werd tiende.

Ook ging ze steeds meer doen in het theater. Zo was ze in 1965 de leading lady in de Sleeswijk Revue, ook bekend als de Snip en Snap revue, stond ze in 1969 naast Ramses Shaffy in zijn theaterproductie Shaffy Verkeerd en maakte een korte theatertoernee met het komisch duo The Mounties.

Met haar man, Radio Veronica diskjockey Wim-Jaap van der Laan, opende ze in 1979 in Eindhoven een restaurant, maar al snel bleek dat niet te combineren met haar zangcarrière.

In 1986 verraste ze Nederland tijdens de Soundmixshow van Henny Huisman met een verrassende imitatie van Tina Turner. In 1997 werd ze door koningin Beatrix benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau.

Eind jaren 90 daagde ze platenmaatschappij Universal, waaronder ook de platenlabels Philips en Decca vallen, voor de rechter omdat ze enkele miljoenen guldens aan royalty's tegoed zou hebben. Ze verloor de zaak.

In 2002 werd ze een aantal weken achtereen in een tv-programma van Paul de Leeuw neergezet als een aan lager wal geraakte, seksverslaafde alcoholiste. "Een afschuwelijke periode in mijn leven", zei ze daar later over.

De Leeuw weigerde ermee te stoppen, maar de NCRV besloot het programma niet meer uit te zenden en er volgde ontslag voor De Leeuw bij de omroep. Ook kreeg Grönloh een schadeloosstelling voor beschadiging van haar imago en goede naam.

In 2009 vierde Grönloh haar 50-jarig artiestenjubileum met een gala in de Haagse Koninklijke Schouwburg met gastoptredens van onder anderen Willeke Alberti, Ria Valk en Ronnie Tober.

De laatste jaren van haar leven woonde de zangeres in Frankrijk. Nog altijd stond ze regelmatig op het podium. Vlak voor ze 75 werd stopte ze daarmee. In 2016 kreeg ze een zware longembolie en sinds die tijd was ze afhankelijk van een zuurstofapparaat.

Ze trad ook op met dat zuurstofmasker, maar dat was niet vol te houden. "Het gaat niet meer", zei de zangeres in juni 2017 tegen De Telegraaf. "Ik sta naar adem te happen, kan dan nauwelijks praten en ben aan het eind van mijn Latijn."

Op 26 augustus 2017 nam de 75-jarige zangeres afscheid tijdens het evenement De Nacht van Johnny Hoes in Weert. Daar zong ze voor de allerlaatste keer het door Hoes geschreven nummer Brandend Zand.