Australische media: China wil militaire basis op Vanuatu

Worden er straks Chinese militairen gelegerd op Vanuatu? Volgens Australische media wil China een militaire basis vestigen op het eilandenrijk in de Grote Oceaan. De plannen leiden tot veel onrust in de regio.

Eerder deze week meldde de Sydney Morning Herald dat beide landen informeel hebben gesproken over de bouw van een militaire basis. Er is nog geen formeel voorstel gedaan. Een woordvoerder van de Chinese ambassade noemde het verhaal 'belachelijk'.

Volgens een hooggeplaatste ambtenaar in Vanuatu zijn dergelijke gesprekken nooit gevoerd. De minister van Buitenlandse Zaken is "erg ongelukkig met de standaard van de berichtgeving in Australische media".

China heeft op dit moment slechts één legerbasis buiten het eigen land: in het Afrikaanse Djibouti. Vanuatu ligt meer dan 5000 kilometer van China, maar een militaire basis in het gebied levert China duidelijke voordelen op in de machtsstrijd met de Verenigde Staten.

Ingesloten

Op dit moment heeft dat land een sterke positie in de Grote Oceaan. Amerikaanse troepen trainen van Zuid-Korea tot aan het noorden van Australië. Bovendien hebben de Amerikanen een legerbasis op Guam. Ook heeft China te maken met Amerikaanse bondgenoten als Japan en de Filipijnen. Dit alles beperkt de bewegingsvrijheid van de Chinese marine.

Met een basis op Vanuatu (zo'n 1500 kilometer ten noordoosten van Australië) kan China proberen die Amerikaanse invloed te omzeilen. Vanuit Vanuatu is het ook goed mogelijk om de Zuidelijke Grote Oceaan te patrouilleren en om Australië en Nieuw-Zeeland in de gaten te houden.

De Australische minister-president Turnbull sprak dan ook direct zijn zorgen uit, niet veel later gevolgd door zijn Nieuw-Zeelandse collega.

Miljardeninvestering

Met hulp van giften en leningen heeft China haar invloed in de Grote Oceaan fors uitgebreid. In totaal werd de afgelopen jaren al 2,2 miljard Amerikaanse dollar verstrekt. Het geld wordt vaak gebruikt voor de aanleg van infrastructuur.

Vanuatu ontving daarvan 243 miljoen dollar. Het meest in het oog springende project was de aanleg van een kade voor cruiseschepen. Ook verrees er een nieuw congrescentrum, een sportstadion, kwamen er nieuwe kantoren voor de minister-president en kreeg de overheid een nieuw IT-systeem. Afgelopen week nog besloot China een nieuwe ambtswoning te bouwen voor de president.

Geschat wordt dat Chinese leningen de helft uitmaken van de totale buitenlandse schuld van Vanuatu. Daarmee is het land gevoelig voor druk uit China, zeker als het niet lukt om die leningen terug te betalen.

Zo is Vanuatu een van de weinige landen die China steunen in het conflict om de Spratly eilanden. De afgelopen jaren bouwde China militaire installaties op de eilandjes in de Zuid-Chinese Zee. Dat leidde tot internationale verontwaardiging, maar Vanuatu sprak op verzoek van China juist zijn steun uit voor de acties.

'Vreedzame bedoelingen'

China benadrukt dat het vreedzame bedoelingen heeft. Zo stuurt het binnenkort een ziekenhuisschip naar Vanuatu met apparatuur aan boord die in het land zelf niet voorhanden is. De interesse in Vanuatu is volgens China gebaseerd op handel- en visserijrechten, maar critici vrezen dat de Chinezen geleidelijk hun invloed zullen opvoeren.

Zo is de nieuwe kade niet alleen geschikt voor het ziekenhuisschip of voor cruiseschepen, maar later misschien ook voor oorlogsschepen. Die kade ligt vlak naast een internationaal vliegveld, dat met hulp van China wordt opgeknapt.