Roseanne is terug en ze stemt Trump

• Lambert Teuwissen

  redacteur Online

In 20 jaar tijd is er een hoop gebeurd in het leven van Roseanne. Ze is inmiddels granny Rose, haar zoon DJ is soldaat geworden, dochter Darlene is alleenstaande moeder en echtgenoot Dan blijkt toch nog te leven, was gisteravond te zien in de eerste aflevering van de reboot van de serie op de Amerikaanse televisie.

Toch is er ook veel hetzelfde gebleven. Indertijd behandelde de show als een van de eerste tv-series de problemen van de Amerikaanse onderklasse en nog steeds staan de problemen van de doorsnee Amerikaan centraal: werkloosheid, dure medicijnen, geldgebrek, maar nu aangevuld met geruzie over Trump.

Al wordt zijn naam nooit genoemd, Roseanne blijkt in de eerste aflevering een trouw aanhanger van Trump te zijn geworden. "Bovenal, Heer, dank dat U Amerika weer great hebt gemaakt", herhaalt ze zijn verkiezingsslogan tijdens een gebed.

Het blijkt tot een felle ruzie te hebben geleid met haar jongere zus Jackie (gespeeld door Laurie Metcalf, die net als de rest van de cast de oude rol weer oppakt). Jackie loopt juist rond in een nasty woman-shirt en een pussy hat op, de standaardoutfit van Trumphaters. Haar zus noemt ze een deplorable, zoals Hillary Clinton Trump-stemmers in de verkiezingscampagne omschreef.

"Hoe kon je nou voor hem stemmen, Roseanne?!", valt de zus van Roseanne op een gegeven moment uit. "Hij had het over banen, Jackie. Hij zou de boel eens opschudden", geeft Roseanne terug.

De show, die aanvankelijk liep van 1988 tot 1997, behandelde onderwerpen waar bravere sitcoms van wegbleven. Drugsgebruik, tienerzwangerschap, scheidingen. Die ambitie is 20 jaar later nog intact. Roseanne moet bijklussen als Uberchauffeur, zoon DJ heeft een zwarte dochter en kleinzoon Mark verbaast opa Dan met zijn roze broeken en nagellak. En dan zijn er grappen over nepnieuws, Obamacare, wapenwetgeving en burgerrechtenprotest.

"Het zijn eigenlijk dezelfde soort grappen", zei bedenker en hoofdrolspeler Roseanne Barr in een interview. "Over mensen die leven van salarisstrook naar salarisstrook. Mensen die geen werk hebben en hun huis kwijtraken - waar nooit over wordt gesproken op televisie."

Pro-Trump, ook in het echt

"Het gaat over alles wat in dit land speelt. Hoe gezinnen nog altijd sappelen en hoe ze rondkomen. Over medicijnmisbruik en gezondheidszorg. Over nieuwe onderwerpen waar we nooit mee te maken hadden, zoals kinderen die niet in één gender te vangen zijn. En hoe de arbeidersklasse Trump koos en waarom."

Sommige kijkers nemen het Barr kwalijk dat ze ook in het echte leven voor Trump koos, naar eigen zeggen om de status quo te doorbreken. Er gingen zelfs geluiden op over een boycot. Barr wilde de tweedeling juist bespreekbaar maken, stelde ze.

"Ik wilde dialoog over hoe gezinnen uiteengerukt worden door de verkiezing en politieke meningsverschillen, hoe we daarmee omgaan. Volgens mij is het belangrijk om het daar nu over te hebben."

Knipoog naar de oude serie

Naast alle maatschappij-kritische noten is er ook genoeg plek voor knipogen naar de oude serie. Zo wordt de plotselinge wederopstanding van Dan met een grapje afgedaan. In de oorspronkelijke serie stierf het karakter van John Goodman aan een hartaanval, maar dat blijkt allemaal maar een verhaaltje te zijn geweest dat Roseanne ooit schreef. "Ik dacht dat je dood was", vraagt Roseanne in de eerste paar minuten van de show. "Waarom denkt iedereen toch steeds dat ik dood ben?", reageert Dan droog.

En dan is er nog het moment dat actrice Sarah Chalke ineens opduikt in een bijrol tegenover dochter Becky (weer gespeeld door Lecy Goranson). Chalke speelde drie seizoenen lang de rol van Becky toen Goranson niet beschikbaar was. "Kijk nou eens, we lijken wel dezelfde persoon", roept Becky verbaasd uit. Het publiek lacht wetend.

Amerikaanse critici zien het nieuwe seizoen met interesse tegemoet. "Deze serie kan iets doen dat dieper en ambitieuzer is dan alleen nostalgie", oordeelde de tv-recensent van The New York Times. "De Conners zijn niet geconserveerd, ze zijn achtergebleven. In 1988 waren Roseanne en Dan dertigers die hun hypotheek niet konden betalen, nu dekt hun verzekering niet alle medicijnen. Dat onderstreept de oorspronkelijke premisse van de show, die series over de bovenklasse uit die tijd over het hoofd zagen."

"De landelijke politiek heeft wat dat betreft nauwelijks invloed op het bestaan van Roseanne en haar geliefden", vult John Goodman aan. "Wie er ook in het Witte Huis zit, dit gezin is altijd de sjaak."