'Oud-topvoetballer Weah moet messiasstatus als president waarmaken'

• Sven Schaap

  redacteur Online

Het was een bekende omgeving voor George Weah, de nieuwe president van Liberia: een afgeladen voetbalstadion vol uitzinnig juichende landgenoten. Vandaag werd de voormalig wereldvoetballer van het jaar ingezworen als de nieuwe leider van het in de jaren 90 door burgeroorlogen verscheurde land. Zijn aanhangers hebben hem de status van verlosser gegeven.

Hoewel het druk is in hoofdstad Monrovia en er groot feest is in het voetbalstadion, blijven veel mensen binnen. Tonia Dabwe runt vanuit het nabijgelegen Gardnersville haar Mineke Foundation, een stichting die zich onder meer inzet voor de economische positie van vrouwen. Ook daar is het rustig. "Het was wel op de radio, maar als je het niet zou weten, had je er niets van gemerkt."

Ze denkt dat veel Liberianen voorzichtig zijn over hoe ze zich uitlaten over Weah, die vooral populair is onder jongeren en bevolkingsgroepen in het zuidoosten. "Maar dat jongeren hem zien zitten, is ook niet zo vreemd. De gemiddelde leeftijd in Liberia is ongeveer 18 jaar. En hij had in de tweede ronde van de verkiezing slechts een derde van de stemgerechtigden achter zich", zegt Dabwe.

Zelf vluchtte ze in de jaren 90 naar Ivoorkust en reisde uiteindelijk voor studie naar haar familie in Nederland. Tegenwoordig is ze voor haar stichting en haar eigen bedrijf zeer regelmatig in het land.

Dabwe denkt dat Weah zijn populariteit dankt aan zijn achtergrond als oorspronkelijke bewoner van het land. "Hij is geen Americo, een afstammeling van bevrijde slaven uit de VS. Er is altijd een nadrukkelijk onderscheid geweest tussen Americo's en inheemse bevolking. Weah is een voorbeeld van from rags to riches. Hij is een gevierd voetballer en komt uit het onderdrukte zuidoosten. En dat in een voetballand."

Of die combinatie hem ook echt een goede leider maakt, weet Dabwe niet. "Hij moet zich nog bewijzen. Hij heeft een messiasstatus gekregen, maar er zijn niet veel voorbeelden van zijn leiderschap. Hij bleef hiervoor bijvoorbeeld vaak weg bij vergaderingen in de senaat."

Onderzoeker Fred van der Kraaij van Liberia Past Present doceerde vroeger aan de Universiteit van Liberia en denkt dat de hoop die de bevolking op Weah heeft gevestigd tegelijk zijn valkuil is. "Het is maar de vraag of hij die hooggespannen verwachtingen gaat waarmaken. Hij staat voor een heleboel uitdagingen. Hij moet wat doen aan de werkloosheid, de corruptie en de straffeloosheid."

Burgeroorlogen

Liberia is lange tijd verscheurd geweest door gruwelijk geweld. Op Kerstavond in 1989 begon in Liberia de eerste burgeroorlog, die pas in 1997 kort werd beëindigd. Nog geen twee jaar later begon de tweede burgeroorlog, die tot 2003 aanhield.

Oud-president Charles Taylor, die in 1997 aan de macht kwam, werd vijf jaar geleden veroordeeld tot 50 jaar cel voor oorlogsmisdaden. Juist zijn ex-vrouw, Jewel Howard-Taylor, steunt Weah nu en is de nieuwe vicepresident in zijn regering. "Rond hen zit de hele kliek van Taylor", zegt Dabwe.

"Dat roept toch de vraag op: welke prijs heeft Weah betaald voor haar steun?", zegt Van der Kraaij. "En, ook belangrijk: zij is zelf ook behoorlijk ambitieus." Dabwe bevestigt dat: "Ambitie is een understatement. Het wordt de vraag hoe stevig Weah in zijn schoenen staat naast haar." Van der Kraaij denkt dat de rol van Taylor interessant wordt als het gaat om de bestrijding van de straffeloosheid in het land.

De oud-voetballer is de opvolger van Nobelprijswinnares Ellen Johnson Sirleaf, die vorig jaar toegaf dat ze er in haar twaalf jaar durende presidentschap niet in was geslaagd de corruptie op te lossen. "En ze heeft er ook voor gekozen om betrokkenen bij de burgeroorlogen niet te vervolgen", zegt Van der Kraaij.

Geheime deal

"Men neemt aan dat Sirleaf Weah ook heeft gesteund", zegt Dabwe. Van der Kraaij sluit niet daar iets tegenover stond: "Boze tongen zeggen dat ze betrokken was bij de oorlogsmisdaden en dat ze een geheime deal heeft gesloten met Weah. Mogelijk is daarbij ook afgesproken dat ze niet wordt vervolgd voor corruptie."

Toch denkt Van der Kraaij dat Sirleaf een belangrijke rol heeft gehad in het bewaren van de rust sinds de vrede van 2003. "Er was nog wel een VN-vredesmacht in het land, maar onder Sirleaf is de vrede bewaard gebleven. Verbazingwekkend rustig was het. In Liberia heb je nooit de garantie dat het rustig blijft."