Vice-president Ramaphosa volgt Jacob Zuma op als leider van het ANC

De Zuid-Afrikaanse vice-president Cyril Ramaphosa (65) is gekozen als de nieuwe leider van het ANC. Daarmee is hij ook de beoogd opvolger van Jacob Zuma als president van het land, als het ANC de verkiezingen in 2019 wint.

Volgens ingewijden was het een spannende verkiezingsstrijd op het partijcongres in Johannesburg. Ramaphosa's tegenkandidaat was Nkosazana Dlamini-Zuma, de ex-vrouw van de president. De uitslag zou eerst gisteren en toen vanmiddag komen, maar liet nog lang op zich wachten.

Naar verluidt eiste Dlamini-Zuma een herstemming nadat de kiescommissie achter gesloten deuren had bekendgemaakt dat Ramaphosa had gewonnen. In de tussentijd werd in de congreshal en daarbuiten massaal gedanst en gezongen door ANC'ers in de partijkleuren geel, groen en zwart.

De voorzitter van de kiescommissie maakte daarna bekend dat Ramaphosa heeft gewonnen met 2440 stemmen. Dlamini-Zuma kreeg er 2261.

Klaargestoomd

De verkiezing van Ramaphosa past in een traditie van het ANC, waar de vice-president altijd wordt klaargestoomd om het presidentschap over te nemen. Ramaphosa, die de laatste jaren in toenemende mate kritisch was over Zuma, leek ook de beste papieren te hebben.

Gisteren werd al duidelijk dat zijn nominatie werd gesteund door 1469 partij-afdelingen, tegen 1094 voor Dlamini-Zuma.

Bloedbad

Ramaphosa begon zijn carrière bij een mijnwerkersvakbond en onderhandelde in die tijd over arbeidsvoorwaarden met het aprtheidsregime. Later schreef hij mee aan de nieuwe grondwet van Zuid-Afrika. Toen het ANC koos voor Thabo Mbeki als vice-president van Nelson Mandela, werd Ramaphosa zakenman. Hij werd steenrijk in de telecom, bankenwereld, verzekeringen en mijnbouw.

Sterk omstreden was zijn rol tijdens een mijnstaking in 2012. Ramaphosa zat toen in de raad van bestuur van een Brits mijnbedrijf en vroeg de politie om een eind te maken aan de staking, die al aan tien mensen het leven had gekost. Het politie-ingrijpen liep uit op een bloedbad; voor het oog van de camera's werden 34 mijnwerkers doodgeschoten.

Armoede en criminaliteit

De grote vraag is of Ramaphosa het ANC een beter imago kan geven in de aanloop naar de verkiezingen van 2019, als Zuma er twee termijnen als president op heeft zitten. Die twee termijnen werden gekenmerkt door fraude- en corruptiezaken. Daarbij komt dat er veel onvrede is onder de bevolking over onder meer armoede en criminaliteit.