Ruim 1 miljoen euro voor gouden tips blijft liggen
Heb je informatie over een ernstig misdrijf die de doorslag kan geven in een politieonderzoek? Dan kan een beloning misschien een zetje geven om je kennis te delen met de politie. Vandaag nog loofde de politie 20.000 euro uit voor de gouden tip in een Amsterdamse liquidatiezaak.
In totaal stelde het Openbaar Ministerie dit jaar al in 68 zaken een beloning in het vooruitzicht voor de gouden tip. Melders kunnen bij elkaar één miljoen en dertigduizend euro aan tipgeld ophalen.
Tippen kan dus lucratief zijn. "Moord of doodslag is meestal 15.000 euro, liquidaties liggen op 20.000", aldus Wim de Bruin van het Landelijk Parket. "Bij overvallen gaat het om zo'n 10.000 euro. Heel veel lager wordt het niet in de praktijk."
Goudzoekers
Of er in een onderzoek een beloning wordt uitgeloofd, bepaalt de hoofdofficier van het arrondissementsparket in de regio waar het misdrijf onderzocht wordt. Die kan bij uitzondering ook kiezen voor een hogere beloning. Zoals bij de dubbele liquidatie voor het pannenkoekenhuis in Leiderdorp in 2009, toen de beloning 30.000 euro was.
Hoeveel tips er dagelijks binnenkomen vindt de politie moeilijk te schatten. Vaak leveren ze niets op. Bijvoorbeeld omdat het 'goudzoekers' zijn die bellen, zegt een woordvoerder: mensen die niet precies weten hoe de zaak in elkaar steekt, maar hopen dat de informatie die ze hebben toch wat oplevert.
Om geld voor je informatie te krijgen hoef je niet altijd de gouden tip te geven, zegt De Bruin. "Als de informatie niet doorslaggevend maar toch waardevol is, kan ook een deel van de beloning worden uitgekeerd."
Geen doorbraken
Dit jaar hebben de beloofde beloningen nog geen effect: een gouden tip in een van de 68 zaken is nog niet binnen. "Er is nog niets uitgekeerd", zegt De Bruin van het Landelijk Parket.
Een beloning uitloven levert maar zelden doorslaggevende informatie op: in minder dan tien procent van de gevallen betaalt het OM uiteindelijk uit.
Toch is de regeling zinvol, vindt De Bruin. "Elke zaak staat op zichzelf, en het gaat altijd om een ernstig misdrijf." Hij benadrukt bovendien dat als de gouden tip niet komt, het ook geen geld kost. "Baat het niet dan schaadt het niet."
Wel vindt De Bruin dat iedereen die meer weet over een misdrijf die kennis ook met de politie moet delen zonder dat er een beloning tegenover staat. "Dat is een burgerplicht. Maar de harde werkelijkheid laat wel zien dat dit lang niet altijd gebeurt."
Dat kan ermee te maken hebben dat mensen die in aanmerking willen komen voor de beloning niet anoniem kunnen blijven. De gever van de gouden tip moet een verklaring afleggen bij de politie en vervolgens bij een eventuele openbare rechtszitting getuigen. Alleen onder heel bijzondere omstandigheden, wanneer de tipgever bedreigd wordt, kan dat anoniem.
Medeplichtigen die denken met een goede tip een slaatje uit hun misdrijf te kunnen slaan, zullen van een koude kermis thuiskomen, denkt De Bruin. "Dat kun je heel kort volhouden. Als de politie de tip onderzoekt, komt de betrokkenheid al snel boven. En dan houdt het op."