Regeling belastingvrij schenken kostte schatkist ruim 1 miljard
De tijdelijke regeling waarbij je aan kinderen of vrienden tot 100.000 euro belastingvrij kon schenken, heeft de schatkist 1,04 miljard euro gekost. Dat is het tienvoudige van het bedrag waar het kabinet destijds op rekende, heeft de Algemene Rekenkamer becijferd (.pdf).
De regeling was ruim een jaar van kracht, van oktober 2013 tot januari 2015. Het ministerie van Financiën had verwacht dat zo'n 20.000 mensen gebruik zouden maken van de regeling, maar in werkelijkheid deden 159.000 mensen dat. Gemiddeld kregen de ontvangers 60.000 euro belastingvrij.
De tijdelijke schenkingsvrijstelling werd midden in de crisis ingesteld, om de kwakkelende woningmarkt te stimuleren. Het geld mocht dan ook alleen gebruikt worden voor het kopen of verbouwen van een woning, of voor het aflossen van een hypotheekschuld.
Wel effectief
De Rekenkamer heeft geanalyseerd wat de ontvangers met het geld gedaan hebben. 74 procent blijkt de gift gebruikt te hebben voor het (deels) aflossen van de hypotheek. De rest gebruikte het geld voor de aankoop van een woning of een verbouwing.
Daarmee heeft de maatregel zijn doel bereikt, stelt de Rekenkamer. De regeling heeft bijgedragen aan een lagere totale en gemiddelde hypotheekschuld van Nederlanders. Ook het aantal hypotheken dat 'onder water staat' is door de belastingregeling verminderd. Ondanks de hoge gederfde belastinginkomsten is de tijdelijke schenkingsregeling al met al effectief geweest, concludeert de Rekenkamer.
Nieuwe schenkingsregeling
Sinds 1 januari van dit jaar is een nieuwe schenkingsregeling van kracht, waarbij het opnieuw mogelijk is om een ton belastingvrij te schenken ten behoeve van de eigen woning. Voorwaarde is wel dat de ontvanger niet jonger is dan 18 en niet ouder dan 40 jaar.
De Rekenkamer betwijfelt of de nieuwe regeling net zo effectief zal zijn voor het verlagen van de totale hypotheekschuld. Bij de vorige regeling is namelijk gebleken dat twintigers en dertigers het geld vooral gebruikten voor de aanschaf van een woning en veel minder voor het verlagen van de hypotheekschuld.
Dit keer verwacht het ministerie van Financiën dat de regeling minder vaak gebruikt zal worden, omdat deze niet langer tijdelijk is. Het verwachte aantal jaarlijkse gebruikers is 20.000. De geschatte derving aan belastinginkomsten van de nieuwe regeling is 97 miljoen per jaar.
'Fictief bedrag'
In een reactie op het rapport van de Rekenkamer stelt het ministerie van Financiën dat de becijferde 1 miljard euro aan gederfde belastinginkomsten 'een fictief bedrag' is. Er zou door de Rekenkamer geen rekening zijn gehouden met de invloed van de tijdelijke regeling op belastinginkomsten van de schenk- en erfbelasting later in het leven.