Niet-formerende partijen: geld moet terug naar burgers

De vier partijen aan de formatietafel lijken de hand te veel op de knip te houden, zeggen andere partijen in de Tweede Kamer. Er is een begrotingsoverschot van zo'n 13 miljard euro voorspeld. Dat geld moet na jaren van crisis terug naar de burger, vinden PvdA, PVV, GroenLinks en de SP.

VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, de partijen die een nieuw kabinet willen vormen, zeggen dat ze het geld niet zomaar kunnen uitgeven. Ze zijn bang voor de effecten op de lange termijn, bijvoorbeeld dat de AOW en de zorg in 2060 niet meer betaalbaar zijn.

Onze kinderen

VVD-onderhandelaar Zijlstra: "Je moet niet willen teren op de portemonnee van onze kinderen." Ook ChristenUnie-leider Segers kijkt naar de volgende decennia. "Onze kinderen moeten ook nog een goed leven hebben", zegt hij.

PvdA-leider Asscher noemt dat argument een beetje lachwekkend. "Er is sinds 1970, voordat ik geboren werd, geen kabinet begonnen met zo'n overschot op de begroting als het komende kabinet. Als je geen problemen wilt oplossen, moet je niet gaan regeren."

PVV-leider Wilders heeft het over "een enorme rotsmoes". "Omdat we misschien een probleem hebben over 45 jaar, geven ze het geld niet terug. Nee, dat geld is niet van Rutte en Buma, het is van Henk en Ingrid, van de burger." SP-leider Roemer vindt dat de politiek zich niet moet laten gijzelen door een mogelijk tekort in 2060.

Eigen wensen

De partijen die niet mee-onderhandelen zijn het eens over wat er in elk geval moet gebeuren: investeren in de zorg en het onderwijs en het eigen risico in de zorg omlaag. Dat zijn volgens hen maatregelen waar de burger direct iets van merkt. Daarnaast heeft elke partij nog eigen wensen. Zo wil GroenLinks-leider Klaver groene belastingen en investeren in klimaatverandering en ziet Wilders meer in zaken als belasting- en huurverlaging.

De vier partijleiders vinden het allemaal verstandig om rekening te houden met de toekomst, maar dat kan ook door het geld uit te geven aan maatregelen die op lange termijn iets opleveren. "We weten allemaal dat een lening voor een nieuwe televisie niet heel handig is. Maar een lening om een huis te kopen of een bedrijf te beginnen, is een investering in de toekomst", aldus Klaver.

Asscher, Wilders, Klaver en Roemer denken dat het eigenlijke probleem is dat de vier formerende partijen het niet met elkaar eens worden. "Als je die lezing van Buma hoort en je stelt je het gezicht van Pechtold daarnaast voor, dan snap ik dat het lastig is", zegt Asscher. Wilders voegt daaraan toe dat het tijd wordt "dat ze eindelijk hun ei leggen, want hoe eerder we het debat over het teruggeven van het geld aan de burger in de Kamer hebben, hoe beter".