Hoogopgeleide Spanjaarden bakken hamburgers, verloren generatie dreigt

De Spaanse Edit Sánchez is afgestudeerd psycholoog, heeft twee masters op zak, onder meer voor internationale conflictbemiddeling, en eindigde bij... een fastfoodrestaurant. En ze is niet de enige hoogopgeleide Spanjaard die hamburgers bakt.

"Er werkte ook een advocaat, en een ingenieur. Iedereen begreep dat er geen andere banen beschikbaar waren. Allemaal dachten we dat het tijdelijk zou zijn. Maar door de huidige economische situatie vind je geen betere baan", zegt Sánchez.

Zonder werk

Door de financiële crisis dreigt een verloren generatie te ontstaan. Ruim vier op de tien Spaanse jongeren zit zonder werk. Hoewel de economie groeit, houdt de jeugdwerkloosheid aan. Het heeft een enorm effect op het land en het vertrouwen in de politiek.

Voor dit baantje werkte Sánchez bij een hamburgerzaak, in een supermarkt, bij een schoenwinkel en als makelaar voor studenten. "Gemiddeld verdien ik 600 tot 700 euro per maand."

Geen echte toekomst

De broers Carlos en Eduardo Muñoz, afgestudeerd in filmwetenschappen en kunstgeschiedenis, besloten het over een andere boeg te gooien toen het niet lukte om een geschikte baan te vinden. Ze openden een eigen bierwinkel.

"Ik word dit jaar 35. De crisis viel precies samen met het einde van mijn studie. Mijn hele generatie zit in hetzelfde schuitje, sommigen hebben het iets beter, anderen slechter", zegt Carlos.

Hij vindt het "verschrikkelijk" wat zijn generatie overkomt. "Al deze mensen hebben geen echte toekomst. Ze krijgen nooit de kans een huis te bemachtigen of een gezin te stichten. Ik vind het heel erg dat dit ons is overkomen."

In 2011 bereikte de woede van kansarme Spaanse jongeren een hoogtepunt. Met duizenden bezetten ze grote pleinen in het hele land. Maar de hoop sloeg niet om in verandering. Zes jaar later zit de situatie in Spanje muurvast.

Volgens econoom Marcel Jansen, die woont en werkt in Madrid, is er weinig veranderd voor jongeren. "Ze werken nog steeds op hele tijdelijke contracten. Ook verdienen ze minder dan hun ouders toen die op 20-jarige leeftijd de arbeidsmarkt instroomden."

De Spaanse overheid moet veel meer investeren in deze groep, stelt Jansen. "Ze moeten training krijgen om hun vaardigheden en kansen op de arbeidsmarkt te verbeteren. Niet om tijdelijk even een week aan het werk te gaan, maar om een toekomst op te bouwen."

Eduardo geeft de Europese Unie de schuld. "Ik wil dat Europa stopt met de druk van hun bezuinigingspolitiek. Ze zijn enorm gefocust op de Zuid-Europese landen en willen dat de de uitgaven zoveel mogelijk beperkt worden. Maar de landen die druk opvoeren, geven zelf veel meer uit aan sociale voorzieningen. Waarom mogen zij wel voor hun mensen zorgen, en wij niet?"

De broers zijn somber over de toekomst. Na twee jaar loopt hun bierwinkel te slecht om er echt van te kunnen leven. De hoop is dat online verkoop, met hulp van hun vader, wat extra geld oplevert.

"We zijn enigszins een verloren generatie. Maar vooral Spanje heeft een grote kans gemist. Het niveau van mijn generatie is enorm. De generatie voor ons was niet zo goed opgeleid. Triest genoeg zal de generatie na mij dat ook niet zijn. Niemand ziet meer het nut van een goede opleiding. Iedereen weet nu dat het geen enkele garantie op werk geeft."