Dit weekend speelde AlphaGo tegen de 19-jarige Ke Jie
NOS NieuwsAangepast

'Computer verslaat grootmeester bordspel, maar kan geen tosti maken'

  • Nando Kasteleijn

    Techredacteur

  • Nando Kasteleijn

    Techredacteur

Het werd 3-0, voor de computer.

Dit weekend speelde AlphaGo, een slimme computer van Google, zijn laatste wedstrijd van het zeer geavanceerde bordspel Go. Dit deed het systeem tegen 's werelds beste speler, de 19-jarige Ke Jie. Het is de afsluiting van een periode waarin de slimme computer keer op keer won. Nu dit is gelukt, is de grote vraag: what's next in de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie?

Daarvoor kunnen we het beste kijken naar de geschiedenis. Al jaren gebruiken techbedrijven (bord)spellen om te bewijzen hoe slim hun computers zijn. Het is een fijne methode, omdat de computer zich op één specifieke taak focust en daar vervolgens extreem goed in wordt.

Van onmogelijk naar mogelijk

Zo liet computerbedrijf IBM in 1996 de toenmalige supercomputer DeepBlue spelen tegen schaakgrootmeester Garri Kasparov. In eerste instantie won Kasparov, maar in 1997 verloor hij alsnog van de computer. In 2011 deed Watson, een andere computer van IBM, hetzelfde in de kennisquiz Jeopardy.

Wat in 1997 gebeurde, werd jaren daarvoor nog onmogelijk geacht. "De gedachte in de jaren 60 en 70 was: een computer kan nóóit een schaakgrootmeester verslaan", zegt Roy de Klein van de Universiteit Leiden, gespecialiseerd in kunstmatige intelligentie. "Dat werd dus als een grote doorbraak gezien." En het was niet de laatste.

Zo'n mijlpaal bereiken kost tijd. Kasparov verloor in 1997 van de computer en pas afgelopen week versloeg AlphaGo definitief zijn menselijke tegenspeler. "Er zit een belangrijk verschil tussen schaken en Go", zegt wetenschapsjournalist Bennie Mols. Sinds 2006, dus bijna tien jaar na de wedstrijd, kunnen ook normale computers wat in 1997 alleen IBM's supercomputer kon.

Een soort baby

"Een computer kan een schaker verslaan met brute rekenkracht", vervolgt Mols. "Het systeem moet gewoon heel veel doorrekenen. Maar die aanpak werkt niet bij Go. Het systeem heeft geleerd om patronen te herkennen, door heel vaak tegen zichzelf te spelen." De afgelopen jaren is dat zelflerende vermogen steeds beter geworden.

AlphaGo kwam ter wereld als een soort baby. In het begin kon het niks, gaandeweg leerde hij het spel spelen. Hiervoor werden er miljoenen mogelijke spelzetten geprogrammeerd, waardoor de computer langzaam doorkreeg hoe het spel werkte.

Onderzoekers hebben inmiddels ook alweer de volgende doorbraak te pakken. In februari lieten onderzoekers van de Amerikaanse Carnegie Mellon University hun computer spelen tegen pokeraars. Het ging om de belangrijkste variant: Texas Hold'Em. Ook hier won de computer.

"Dat is een stuk lastiger dan bordspellen, omdat de computer niet het hele veld kan overzien", legt De Kleijn uit. "Er kunnen onverwachtse dingen gebeuren en daardoor moet de computer anders rekenen."

Kan geen tosti maken

Al deze doorbraken zijn leuk en worden gezien als kleine feestjes voor wetenschappers. Maar, benadrukken Mols en De Kleijn, de grote volgende stap is algemene kunstmatige intelligentie. "De AlphaGo heeft dus wel een grootmeester verslagen, maar als je de computer zou vragen om een tosti klaar te maken dan heeft hij geen idee wat er moet gebeuren."

"De grootste uitdaging is uiteindelijk om ervoor te zorgen dat één computer alles kan doen. Nu wordt zo'n computer nog ingeregeld voor één specifiek spel", vult Mols aan.

AlphaGo won dit weekend van de 19-jarige Ke Jie

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, zeggen de heren. "Dit betekent in feite dat computers net zo slim moeten worden als de mens. En dat gaat echt nog heel veel jaren duren", zegt De Kleijn. "Misschien wel dertig jaar." De Kleijn denkt wel dat we in de nabije toekomst de eerste voorbeelden al in straatbeeld gaan zien, in de vorm van de zelfrijdende auto.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl