RIVM zet tientallen fijnstofmeters in achtertuinen

Door een proef van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kunnen 75 mensen sinds kort de lucht in hun eigen leefomgeving meten. Jetty Middelkoop uit Soest heeft zo'n sensor in haar tuin.

Begin deze maand hebben alle vrijwilligers de sensoren in hun tuinen gezet. Het gaat om zeer eenvoudige Japanse Shinyei-sensoren. Ze meten hoeveel fijnstof er in de lucht zit en deze resultaten worden via een chip, die aangesloten is op een wifi-netwerk, doorgestuurd naar het RIVM. De proef is opgezet om een gedetailleerder beeld te krijgen van luchtkwaliteit en om burgers bewust te maken van hun invloed erop.

Timmermansoog

Het RIVM heeft zelf al zestig professionele meetstations, verspreid over het hele land. Hier wordt nauwkeurig gemeten welke stoffen er in de lucht zitten en hoe deze samenstelling verandert. De sensoren in deze proef zijn een stuk minder nauwkeurig, maar tonen wel aan hoe de lucht van straat tot straat kan verschillen.

Projectleider Joost Wesseling van het RIVM: "We zien soms wel onverklaarbare fluctuaties in de fijnstof. Maar met wat handige wiskunde en een timmermansoog kunnen we toch op een gedetailleerder niveau conclusies trekken over de luchtkwaliteit."

Zo'n goedkopere sensor moet nog wel waterdicht worden gemaakt. Elke vrijwilliger heeft daar zo zijn eigen oplossing voor bedacht. Van bouwhelm tot bloempot en van regenpijp tot colafles.

Jetty Middelkoop probeerde de sensor eerst in een pompoen te plaatsen. "Dat werkte alleen niet zo goed. Toen heb ik de sensor maar in een oude satésaus-pot gedaan. Dat heeft ook zo z’n charme." Wesseling zegt dat ze er bewust voor kiezen om de behuizing niet mee te leveren. "Door vrijwilligers zelf de behuizing te laten maken, zorgen ze beter voor hun sensor en krijgen ze er meer gevoel bij."

Volgens Wesseling hebben de deelnemers veel aan de metingen. "We krijgen de laatste jaren steeds vaker vragen van burgers over de luchtkwaliteit in hun eigen achtertuin. Met deze metingen kun je zien hoeveel impact jouw houtkachel of de vuurkorf bij de buren op de lucht heeft. Of hoe de snelheidsverhoging naar 130 kilometer per uur op de snelweg verderop de hoeveelheid fijnstof in de achtertuin beïnvloedt. Het biedt burgers een handvat."

Ook Jetty Middelkoop ziet het nut in van de metingen. "Zondag had ik de houtkachel aanstaan. Dan zie je direct een piek in de fijnstof. Maar gelukkig is de lucht hier normaliter relatief schoon." Het RIVM verwacht in verband met het vuurwerk de komende dag een piek in de fijnstofconcentratie.