Groenen: BASF ontweek via Nederland honderden miljoenen belasting

Het Duitse chemie-concern BASF heeft voor honderden miljoenen aan belastingen ontweken. Dat schrijft de groene fractie in het Europees parlement in een rapport. BASF zou onder andere in Nederland dochterondernemingen hebben opgezet om de belastingdruk zo laag mogelijk te houden.

Het rapport is volgens de Europese groenen niet zozeer een aanklacht tegen BASF. Het moet vooral duidelijk maken dat er veel gaten zitten in de Europese belastingwetgeving en dat grote bedrijven daar gebruik van maken. Dat zijn dus niet alleen bekende Amerikaanse bedrijven als Apple, maar ook een Duits bedrijf als BASF.

'Oneerlijke concurrentie'

Volgens Bas Eickhout van de Groenen zitten in 20 van de 29 holdings die BASF heeft opgezet in Nederland helemaal geen werknemers: "Dat zijn gewoon brievenbusondernemingen." Multinationals kunnen volgens Eickhout over de hele wereld shoppen naar het laagste belastingtarief terwijl het midden- en kleinbedrijf deze luxe en mogelijkheden niet heeft. "Het is oneerlijke concurrentie."

In een eerste reactie laat BASF weten "in alle landen belasting te betalen volgens de wetten en regels zoals die daar gelden". Het bedrijf gaat niet in detail in op de cijfers en bedragen die in het rapport worden genoemd. In de schriftelijke reactie laat BASF weten dat het rapport geen uitgebreide analyse is van de bedrijfsstructuur is, ook al zou het die indruk wekken. En de Groenen zouden voorbijgaan aan de bestaande mogelijkheid van elk land om belastingafspraken met bedrijven te kunnen maken.

Chemiebedrijf

BASF was vroeger vooral bekend van cassettebandjes en videobanden. Die worden nauwelijks meer gemaakt, maar het bedrijf is nog steeds erg groot. Het maakt onder meer lijm, plastic en batterijen en is actief in de olie- en gasindustrie. Ieder jaar maakt BASF miljarden euro's winst.

Het bedrijf is vooral actief in Duitsland, maar volgens het rapport wordt de belasting over de winst verdeeld over landen die bekend staan om hun gunstige belastingklimaat. BASF betaalt een groot deel van z’n belasting in België, Malta, Zwitserland en Nederland.

Het rapport geeft verschillende voorbeelden van het belastingvoordeel dat daarmee kan worden gehaald. Het eerste: BASF laat winst behaald door dochterondernemingen in het buitenland binnenkomen in Nederland. Hier hoeft over die winst geen belasting te worden betaald, terwijl in Duitsland over 5 procent van die winst wel belasting wordt geheven. Bij een groot bedrijf als BASF scheelt dat miljoenen per jaar.

Ook zou BASF belasting hebben ontweken door vanuit Nederland geld uit te lenen aan dochterondernemingen in het buitenland, in dit geval België en de VS. Daardoor kon belasting worden ontweken in zowel Nederland als in België en de VS.

Europese aanpak

Europa werkt op dit moment aan gemeenschappelijke regels om de belastbare winst van grote bedrijven te berekenen. Daarmee moet worden voorkomen dat bedrijven gaan 'belastingshoppen', oftewel verschillende landen af gaan op zoek naar het laagste tarief. Morgen praten de ministers van Financiën daar verder over. Maar volgens de opstellers van het rapport gaan de plannen van de Europese Commissie lang niet ver genoeg.

Bas Eickhout: "In ons ideaal hebben wij een minimumtarief voor vennootschapsbelastingen. Zodat elk bedrijf weet, waar dan ook gevestigd in de EU, dat het een minimumtarief moet betalen aan belastingen. In Nederland liggen wij rond de 20 procent, dat lijkt me een veel logischer minimum dan de 0,035 procent die BASF nu betaalt."

Eerder dit jaar kwamen de Europese Groenen met een rapport over belastingontduiking door Ikea. Het rapport wekte de aandacht van de Europese Commissie. Die doet inmiddels onderzoek naar Ikea.