'Minder kinderen roken, daar zit de winst'
"Geweldig nieuws", noemt KWF Kankerbestrijding het nieuws dat het aantal rokende 12- tot 16-jarigen is gedaald tot 1,3 procent. Dat betekent weliswaar nog steeds dat duizenden Nederlandse kinderen roken. "Maar voor het eerst zien we in die hele jonge groep een daling", zegt KWF-onderzoeker Laura Houtenbos. "En dat is fantastisch."
In andere leeftijdsgroepen is geen daling zichtbaar. Zo rookt van de 16- tot 20-jarigen nog steeds bijna een kwart en van de twintigers een kleine 40 procent. "Een enorm verschil", zegt Houtenbos. "Als we in de toekomst minder kankersterfte willen, moeten we kinderen nog beter beschermen."
Marc Willemsen vindt de CBS-cijfers belangwekkend. Willemsen is als bijzonder hoogleraar tabaksontmoediging verbonden aan de Universiteit Maastricht. Hij verwacht dat de grote daling van het aantal rokende kinderen op termijn doorwerkt in andere leeftijdsgroepen. "Daar zit de winst", zegt hij. "Die is nu aan het ontstaan."
Kinderen worden echt van het roken weerhouden.
Houtenbos beaamt dat. Volgens haar hebben anti-rookcampagnes en de recente invoering van afschrikwekkende foto's op sigarettenpakjes vooral een effect op jonge niet-rokers. "Kinderen worden er echt van weerhouden, weten we uit onderzoek. Wij zijn ervan overtuigd dat als we doorgaan op deze weg, we ook in oudere leeftijdscategorieën een daling gaan zien."
De foto's van zwarte longen en rotte gebitten die sinds deze maand op nieuwe sigarettenpakjes komen, zijn de laatste in een lange reeks maatregelen om roken te ontmoedigen. De laatste jaren waren er talloze campagnes en is de wetgeving aangescherpt. Zo is de leeftijdsgrens voor het kopen van sigaretten verhoogd, van 16 naar 18 jaar, en zijn de pakjes flink duurder geworden.
De daling van het aantal rokende kinderen is niet direct toe te schrijven aan één maatregel, zegt hoogleraar Willemsen, al hebben de verhoging van prijzen en de leeftijdsgrens zeker hun vruchten afgeworpen. "Maar er is al langer sprake van een dalende trend onder jongeren. Het roken lijkt minder vat op hen te hebben."
Noorwegen
Toch vindt Willemsen dat er meer moet gebeuren. "We zien een goede ontwikkeling, maar die kunnen we verder versnellen." Zo zouden sigarettenpakjes kunnen worden versoberd en accijnzen verder kunnen worden verhoogd, naar het niveau van bijvoorbeeld Noorwegen. Daar kost een pakje 12 tot 14 euro.
Ook Houtenbos wil ondanks de "fantastische ontwikkeling" meer ontmoedigend beleid. "Als we echt het verschil willen maken, moeten we ook de volgende stap zetten: verkoop uit het zicht en neutrale verpakkingen. Dat zijn belangrijke stappen in de bescherming van jongeren."
