Van arm Hongarije naar aangeharkt Engeland
Ze woont in Spondon, een keurig aangeharkte forensendorp bij Derby, in het midden van Engeland. Ilona Nagy (34) verhuisde negen jaar geleden vanuit Hongarije naar Groot-Brittannië. Omdat ze in haar eigen land geen mogelijkheden zag. "Ik had er geen toekomst. Terwijl we hier nu ons eigen huis hebben gekocht. Als ik nu nog in Hongarije had gewoond, had ik het ontzettend moeilijk gehad."
Er zijn 184.000 Europeanen die net als zij vorig jaar verhuisden naar Groot-Brittannië; 22.000 méér dan het jaar ervoor. Verreweg het grootste deel van de nieuwelingen komt uit Oost-Europa.
Het brexit-kamp gebruikt het als nieuw bewijs dat de Britten uit de EU moeten stappen. Alleen dan kunnen ze zelf bepalen wie wel en wie niet wordt toegelaten.
Begonnen in een pub
Ilona werkt normaal gesproken als assistent op een basisschool, maar is nu hoogzwanger. "36 weken al, het wordt een jongetje. Maar ik hoop over een paar maanden mijn werk weer op te pakken." Haar man, ook een Hongaar, is weinig thuis. Hij is vrachtwagenchauffeur.
Groot-Brittannië bood uitkomst, vertelt ze, terwijl ze haar vierjarige dochter Anna van school haalt. "Ik kon hier makkelijk werk vinden. De Britten zijn beleefd en aardig tegen me. Ik begon als glazenhaler in een pub, werkte vervolgens als kamermeisje in een hotel en sinds een tijdje doe ik wat ik echt leuk vind: assistent-leraar."
Ze kunnen hier niet zonder ons: wij doen het werk waar de Engelsen geen zin in hebben.
Ze kan moeilijk begrijpen dat in de brexit-discussie Oost-Europese migranten vaak weg worden gezet als een probleem. De prominente gezichten in het Vertrekken-kamp benadrukken dat het vrije verkeer van personen zorgt voor een oncontroleerbare stroom aan immigranten, met name uit Oost-Europa.
"Maar ze kunnen hier niet zonder ons. Wij doen het fysiek zware werk, waar de Engelsen geen zin in hebben."
Wel mist ze haar thuisland. Haar moeder woont nog in haar geboortedorp, in het oosten van Hongarije. "Het was in het begin moeilijk om hier een nieuw leven op te bouwen. Maar ik ben getrouwd, heb een gezin. Ik kan niet meer terug. Dit is mijn nieuwe thuis."
Hongaarse moeders zitten alleen
Bijna 2000 kilometer verderop is de moeder van Ilona alleen achtergebleven in haar dorp, Nagyrábé. Het ligt niet ver van de Roemeense grens in het verre oosten van Hongarije. Werk is er bijna niet te vinden. Er wonen vooral nog oudere mensen.
Niet alleen Ilona zelf, ook haar broer woont inmiddels in het buitenland. "Ik ben zeker niet de enige moeder die hier alleen zit", zegt Ilona’s moeder. "Hier is geen werk. Mijn dochter zit in Groot-Brittannië, maar er zijn ook veel jongere mensen naar Duitsland vertrokken."
De mensen die achterblijven, werken voor de gemeente of in de paar winkeltjes die het dorp heeft. Verder is er in deze uithoek van Hongarije weinig te doen.
Om wat bij te verdienen hebben veel ouderen een moestuin of een paar beesten. Zoals ook dorpsbewoner Imre, die twee varkens heeft. "Elk jaar slachten we een paar varkens en daar kunnen we met de familie van eten."
"Vroeger waren hier nog grote landbouwbedrijven, waar jongeren stage konden lopen. Maar nu is er helemaal niets meer. Ik vind dat heel jammer. Het dorp sterft uit."
Bijna alle oudere inwoners vinden het jammer dat het dorp leegloopt, maar er is ook begrip. De moeder van Ilona: "Ik begrijp heel goed dat ze is gegaan. Wat zou ze hier kunnen doen? Ze heeft daar werk, dus het is daar veel beter voor haar."