'Douane vernietigde ten onrechte kunstwerken van coca-bladeren'

Twee kunstwerken die onderweg waren naar een tentoonstelling in Nederland, zijn door de douane op Schiphol vernietigd, omdat ze waren gemaakt van coca-bladeren. De werken van de Boliviaanse kunstenaar Gastón Ugalde hadden moeten worden tentoongesteld door De Nederlandsche Bank (DNB).

Ugalde is een kunstenaar die wereldwijd exposeert, zoals onder meer op de Biënnale in Venetië. De kunstwerken die hij in december uit Bolivia naar Nederland heeft gestuurd, vormden het logo van Coca-Cola, uitgevoerd in de bladeren van de plant waaruit cocaïne wordt gewonnen.

Hij had ze speciaal gemaakt voor de DNB-tentoonstelling, op verzoek van de samenstelster, de Nederlandse kunstenares Scarlett Hooft Graafland. Zij had een vergunning moeten aanvragen voor de kunstwerken, maar zegt dat ze daar niet van op de hoogte was. Volgens haar zijn het overduidelijk kunstwerken. Bovendien zijn het veel te weinig coca-bladeren om te verwerken tot cocaïne.

Geen drugs

Hooft Graafland heeft vorige maand via de rechter om teruggave van de werken gevraagd. De rechter oordeelde volgens haar dat van gevaar voor de volksgezondheid geen sprake was, omdat over de cocabladeren een laag vernis was aangebracht. De bladeren konden daardoor toch niet meer voor drugs worden gebruikt.

Toen Hooft Graafland de kunstwerken bij de douane wilde ophalen, bleken die tot haar verbazing al vernietigd te zijn. Ugalde maakt nu op haar verzoek nieuwe werken, terwijl Hooft Graafland de benodigde vergunningen gaat regelen. De vraag is of de werken op tijd zijn voor de tentoonstelling begin juni.

Volgens de samensteller van de DNB-tentoonstelling heeft de kunstenaar wel vaker te maken gehad met inbeslagname, maar het zou per land wisselen hoe de douane met de werken omgaat. Werken van Ugalde voor een grote tentoonstelling in Londen kwamen bijvoorbeeld moeiteloos door de Britse douane.