Hoe het roze Giro-feest naar Gelderland kwam

De Giro d'Italia en de provincie Gelderland. Het is een niet-alledaagse combinatie. Toch gaat daar, in Apeldoorn om precies te zijn, vrijdag de eerste grote wielerronde van het jaar van start.

Men was in Milaan, op het hoofdkantoor van Giro-organisator RCS, niet meteen om toen het idee werd geopperd in 2013. "Gelderland, waar ligt dat? Waar moeten we dan naartoe vliegen?"

En scepsis was er ook op het provinciehuis. Niet iedereen wilde in crisistijd zomaar miljoenen euro's pompen in het wielerevenement. Hoe is de Giro dan uiteindelijk toch in Gelderland beland?

Omnisport Apeldoorn zat in het slop

In 2008 wordt in Apeldoorn een nieuwe wielerbaan opgeleverd. Omnisport. Maar amper zes jaar later constateert men een "bovenmatige versplintering van het hout” op de baan. Kortom: niet geschikt voor wielerwedstrijden. Er moet wat gebeuren.

"De baan zat in het slop", legt oud-renner en -ploegleider Cees Priem uit. Hij exploiteert de hal met zijn bedrijf. "Ik dacht daarop dat het goed zou zijn om hier een grote ronde te doen. Voor de naamsbekendheid."

In 2013 ging hij aan de slag. Hij belde met Giro-directeur Mauro Vegni, een goede kennis met wie hij al eens eerder zaken deed. In 2010 haalde het duo bijvoorbeeld de Giro naar Amsterdam en Middelburg. Nu begreep Priem dat er opnieuw een kans was. Maar met alleen goede contacten zou hij het niet redden.

De geboren Zeeuw moest de plaatselijke overheid meekrijgen. En dus schoot hij Jan Markink aan, die sport in zijn portefeuille heeft namens het college van Gedeputeerde Staten. Markink zag het meteen zitten. "Het paste perfect in ons evenementenbeleid. We konden Gelderland tonen aan een miljoenenpubliek."

Concurrentie van Kopenhagen en Wenen

Markink zette hoog in. Waar Priem in eerste instantie dacht aan een proloog, wilde Markink drie etappes. "Want we hebben in Gelderland vier grote steden."

En zo gingen de twee aan de slag. Priem belde eerst weer Milaan. "In het begin moest ik vechten tegen Kopenhagen. Nou, als die stad het opneemt tegen een Apeldoorn of een Arnhem, waar denk je dat ze voor kiezen? Kopenhagen. Dat is niet zo moeilijk. En dan had je Wenen ook nog. Dus ze moesten het ons wel echt gunnen, anders zou het echt niet doorgaan."

'Ede wilde niet. Daar hebben ze nu nog spijt van'

Markink ging de boer op bij het provinciehuis. "Het was niet meteen kat in het bakkie. Er was veel discussie binnen het college, maar de meerderheid was voor." En Markink lobbyde bij de grote steden. Hij kreeg er drie mee. "Alleen Ede wilde niet. Daar hebben ze nu nog spijt van."

Het noodzakelijke groene licht kwam er dus vrij snel. "Daarna zijn we vier of vijf keer naar Milaan gevlogen", weet Markink nog. Priem voelde op een gegeven moment dat het goed zat. "Er was een klik. En dat heb je nodig. Toen zijn we ook gelijk gestopt met het benaderen van andere steden."

Priem had in België al contact gelegd met Leuven en Brussel. Hij had ook gesproken met Den Bosch en er was zelfs een akkoord met de gemeente Haarlemmermeer. Daar kon allemaal een streep door. Markink: "In januari 2015 hebben we elkaar de hand geschud. Toen was het rond."

2,5 miljoen euro subsidie

Alleen het geld was nog een issue. Er was nog geen subsidie van het ministerie en het totale kostenplaatje steeg toen al tot boven de elf miljoen euro. Minder dan de Tour-start in Utrecht vorig jaar, maar veel geld in crisistijd. "We hebben eerst onderzoek laten doen naar wat het de provincie eventueel zou opleveren. Daar kwam uit dat de opbrengst voor de horeca alleen al 11 miljoen euro zou zijn. Dat was onze maatschappelijke verantwoording", aldus Markink.

Uiteindelijk zegde het ministerie van VWS in januari 2016 een subsidiebedrag toe van 2,5 miljoen euro. Mede op basis van de vele side-events die Giro Gelderland organiseert. "En de provincie betaalt 5 miljoen euro, aangevuld met 1 miljoen euro aan personeelskosten", legt Markink uit. "De grote steden betalen elk 350.000 euro en daarnaast hoest elke doorkomstgemeente 10.000 euro op. We komen door 18 gemeentes."

Het restant wordt aangevuld met sponsorbijdragen. Ook de extra uitgaven (aanvankelijk was de begroting 11,23 miljoen euro) komen uit dat potje.

'Geld maakte geen donder uit'

Rest nog de vraag: wat gaf nou de doorslag? "Of we meer geld betaald hebben? Nee", benadrukt Priem. "Geld maakte geen donder uit. Dat konden ze overal krijgen. Wat de doorslag gaf, naast de klik en de goede contacten, was dat het organisatorisch makkelijker is om drie dagen op een plek te blijven."

En in Gelderland zitten ondertussen alle hotels dagenlang helemaal volgeboekt. "Dat is toch mooi? En het is uniek hoor. De Giro komt maar een keer langs."

Overigens is Omnisport nog altijd niet uit de zorgen. In 2015 was het probleem aan het hout nog altijd niet verholpen. De verwachting is dat er in september pas weer op gereden kan worden.

Renners zullen vrijdag geen oog hebben voor het hout. Zij gaan, onder toeziend oog van duizenden toeschouwers, vanaf een verhoging in het midden van de hal van start om meteen daarna naar buiten te rijden.